اشتباه حقوقی | مفهوم اشتباه در حقوق به چه معناست و چه تأثیری بر صحت معاملات دارد؟

موضوعی که قصد داریم آن را مورد بررسی قرار بدهیم مبحث اشتباه حقوقی می‌باشد. اگر بخواهیم اشتباه را از لحاظ لغوی بررسی کنیم باید بگوییم که اشتباه به معنی این است که شما در خصوص یک امر تصوری داشته‌اید که بعدا متوجه می‌‌شوید آن تصور تصوری خلاف واقع و غلط بوده است. به عنوان مثال شما تصور می‌کنید که شخصی برادر شما است و بعد متوجه می‌شوید که این طور نیست. در این مقاله ما قصد داریم که مبحث اشتباه را از طریق استناد کردن به قانون مدنی و مواد آن مورد بررسی قرار بدهیم. برای دریافت مشاوره حقوقی تلفنی با وکلای تخصصی ما تماس حاصل نمایید.

بررسی مواد قانون مدنی در خصوص مبحث اشتباه حقوقی

در ماده ۱۹۹ قانون مدنی بیان شده است که رضای حاصل در نتیجه اشتباه یا اکراه معامله را از اعتبار می‌اندازد. در توضیح این ماده باید بیان کنیم که اگر رضایت یک شخص در نتیجه اشتباه او باشد معامله‌ای که انجام داده است نافذ نمی‌باشد.

جلو‌تر خواهیم دید که معاملات اشتباه گاهی سبب عدم نفوذ گاهی سبب بطلان و گاهی هم تأثیری در صحت معامله ندارند.

در چه صورتی اشتباه موجب بطلان عقد می گردد ؟

اشتباه در ماهیت عقد

اگر اشتباه در خصوص ماهیت عقد باشد در این صورت سبب بطلان عقد می‌گردد. به عنوان مثال موقعیتی را تصور کنید که طرفین در حال انعقاد معامله می‌باشند یکی از آن‌ها با این تصور که معامله‌ای که در حال انجام است بیع می‌باشد آن را قبول می‌کند و می‌گوید فروختم. در صورتی که طرف دیگر با این تصور که معامله در حال انجام اجاره می‌باشد معامله را قبول می‌کند. در صورت تحقق چنین موقعیتی طرفین در خصوص نوع عقد یا به عبارت دیگر ماهیت عقد در حال انعقاد اشتباه می‌کنند و چنین اشتباهی موجب می‌شود تا عقد باطل گردد. توضیحی که بیان کردیم در واقع مستندش ماده ۱۹۴ قانون مدنی می باشد.

اشتباه در مورد معامله

همچنین این امکان وجود دارد که اشتباه در خصوص مورد معامله واقع شود. مطابق ماده ۱۹۴ طرفین باید در خصوص مورد عقد یا مورد معامله با یکدیگر توافق داشته باشند. در واقع ایجاب و قبول آن‌ها باید مطابق یکدیگر باشد. تصور کنید در معامله‌ای که در حال انجام می‌باشد یکی از طرفین فکر می‌کند در حال خریدن خانه است در حالی که طرف دیگر تصور دارد که در حال فروش اتومبیل می‌باشد در این صورت عقد باطل می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شرایط معامله صحیح کلیک کنید.

اشتباه در وصف

گاهی اوقات ممکن است که اشتباه در خصوص برخی ابعاد و اصاف موضوع معامله به وجود بیاید. در اینجا دو حالت ایجاد می‌شود: اگر وصف اساسی باشد و مورد معامله فاقد آن وصف باشد معامله باطل است مثل اینکه فرد ماشین مشکی بخرد ولی ماشین قرمز به او تحویل دهند.

مورد بعدی مختص اوصاف کم اهمیت‌تر است. اگر وصف خیلی مهم نباشد طرف معامله می‌تواند معامله را بر هم بزند یا همانطور بپذیرد.

اشتباه در شخصیت | اشتباه حقوقی

در ماده ۲۰۱ قانون مدنی اشاره شده است که اشتباه در شخص طرف معامله مانع درستی معامله نیست مگر در مواردی که شخصیت طرف معامله علت اصلی انعقاد عقد بوده است. در واقع این ماده به این نکته اشاره می‌کند که به طور کلی اگر در شخصیت طرف معامله اشتباهی به وجود بیاید در این صورت معامله همچنان صحیح باقی می‌ماند مگر در موردی که یک طرف معامله، معامله را به دلیل شخصیت طرف دیگر معامله منعقد کرده باشد. در این صورت چنین اشتباهی موجب می‌شود که به صحت معامله خلل وارد شود.
اغلب قرارداد‌ها بدون توجه به شخصیت طرف مقابل انجام می‌گردند اما عقودی هم وجود دارند که اساسا شخصیت افراد دلیل اصلی انعقاد آن‌هاست. به عنوان مثال می‌توان عقد نکاح را نمونه‌ای از این قبیل دانست. بنابراین اگر در اینگونه عقود اشتباه در خصوص شخصیت طرف معامله به وجود آید از موجبات بطلان معامله می‌باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص اشتباه حقوقی، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون اشتباه حقوقی پاسخ دهند .