خیار شرط | تفاوت خیار شرط با سایر خیارات، ویژگی و آثار این خیار

عقودی که بین طرفین منعقد می‌شوند به جهات مختلفی قابل فسخ هستند. یکی از جهات خیارات است. مانند خیار شرط، خیار مجلس، خیار حیوان و غیره تمام این خیارات باعث فسخ معامله می‌شوند. اما خیار شرط یک تفاوت اصلی و اساسی با سایر خیارات دارد، و آن این است که خیار شرط اختیار فسخ معامله است که این اختیار ناشی از توافق طرفین است، در واقع این خیار را طرفین معامله به وجود می‌آورند اما سایر خیارات به حکم قانون به وجود می‌آیند و توافق طرفین تاثیری در این خیارات ندارد. در این مقاله خیار شرط که با سایر خیارات متفاوت است را مورد بررسی قرار داده‌ایم و در ادامه به آن می‌پردازیم.

تعریف

دو طرف عقد می‌توانند ضمن عقد شرطی کنند که طبق آن مشروط‌‌‌ له برای مدتی حق فسخ عقد را پیدا می‌کند.

خیار شرط بر خلاف سایر خیارات به شخص ثالث نیز تعلق می‌گیرد بدون اینکه صاحب خیار قائم مقام یا نماینده یکی از دو طرف متقابل در قرارداد باشد.

برای آشنایی با خیارات قانونی کلیک نمایید.

لزوم تعیین مدت خیار

شرط خیار در صورتی درست است که مدت آن معین باشد وگرنه هم شرط خیار و هم بیع باطل می‌باشد.

طبق قانون اگر دو طرف آغاز مدت خیار را معین نکنند ابتدای آن از تاریخ وقوع عقد محسوب می‌شود.

مهلت خیار ممکن است پس از انعقاد قرارداد معین شود و در اصطلاح فقیهان منفصل از عقد باشد.

قلمرو خیار شرط

طبق قانون تمام خیارات برای همه‌ معاملات می‌تواند ذکر شود به غیر از خیار مجلس و خیار حیوان و خیار تاخیر ثمن که مخصوص بیع هستند. از این حکم عام می‌توان نتیجه گرفت که خیار‌ شرط برای همه‌ معاملات قابل استفاده است و مشکلی از این جهت ندارد.

برای آشنایی با خیار حیوان کلیک نمایید.

برای آشنایی با خیار تاخیر ثمن کلیک نمایید.

تفاوت خیار شرط با خیار تخلف از شرط

خیار‌ شرط حقی است که در قالب شرط ضمن عقد لازم می‌آید و آن را متزلزل می‌کند و برای مدتی اختیار بر هم زدن عقد را به مشروط له می‌دهد. ولی در خیار تخلف از شرط، فرض این است که متعهد به التزام خود وفا نمی‌کند و اجبار او نیز میسر نمی‌شود یا معلوم می‌گردد که مورد معامله وصف مورد نظر را ندارد یا انجام دادن شرط ممتنع می‌شود آن‌گاه طرفی که شرط به سود اوست و راهی برای رفع ضرر ندارد حق فسخ عقد را پیدا می‌کند.

توصیه می‌کنیم مقاله اسقاط کافه خیارات را مطالعه نمایید.

تفاوت خیار شرط و شرط فاسخ

دو طرف می‌توانند شرط کنند که قرارداد پس از مدتی پایان یابد یا در اثر رویداد ویژه‌ای خود به خود منحل شود، شرط اخیر را می‌توان شرط انفساخ نامید که به خیار‌ شرط شباهت دارد.

برای مثال در اجاره‌ نامه‌ای شرط می‌شود که انتقال شغل اداری مستاجر به شهرستان یا بازگشت فرزند موجر به تهران، سبب انفساخ عقد است.

این رویداد‌ها ممکن است برخلاف میل و تصمیم دو طرف رخ دهد و عقد را منحل کند به همین دلیل نباید آن را با شرط‌ خیار که فسخ را منوط به انشای عمل حقوقی از سوی مشروط له می‌کند اشتباه گرفت.

در شرط انفساخ هر دو طرف به توافق می‌رسند که در صورت تحقق امری قرارداد خودبه‌خود منحل گردد. یعنی اگر شرایط فراهم شد عقد بدون دخالت هیچ یک از طرفین کان لم یکن می‌شود. اما در خیار‌ شرط باید مشروط له اراده خود را ابراز دارد تا عقد به هم بخورد و خود‌به‌خود عقد از میان نمی‌رود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص خیارات قانونی، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون خیارات قانونی پاسخ دهند.