وکالت در ازدواج یا عقد نکاح زمانی مطرح می‌گردد که فردی خودش نتواند در مجلس عقد حاضر شود و یا به هر شکلی نتواند اراده خودش را ابراز نماید. در این صورت فرد وکیل، این وظیفه را انجام داده و صیغه عقد را جاری می‌نماید. همان طور که مستحضر هستید، قانون برای تمامی مواردی که خواسته یا ناخواسته پیش می‌آید، چاره‌ای را پیش بینی نموده است تا بتوان به راحتی برای مشکل ایجاد شده، راه حلی اندیشید. به مورد یاد شده وکالت در عقد ازدواج گفته می‌شود که مسلما دارای شرایط و ویژگی‌هایی می‌باشد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم. برای کسب اطلاعات دقیق در مورد ثبت ازدواج کلیک کنید.
وکالت در عقد ازدواج چیست ؟
در زمان عقد نکاح حتما لازم نیست که خود افراد و در واقع خود دو طرف عقد، رضایت و اراده خودشان را بر انجام این عقد اعلام نمایند و ابراز رضایت نماینده و یا وکیل آن‌ها کافی می‌باشد که به این موضوع، وکالت در عقد نکاح گفته می‌شود.
به عبارت دیگر می‌توانیم بگوییم وکالت در نکاح به این معنی می‌باشد که هر یک از زوجین این اختیار را دارد که برای عقد نکاح خود به شخص ثالثی، وکالت بدهد.
این فرد وکیل موظف می‌باشد تا صلاح و مصلحت موکل خودش را در نظر بگیرد و در کنار آن نیز، شرایطی را که خود موکل اعلام نموده است هم رعایت نماید و با در نظر گرفتن تمام این موارد، عقد نکاح را جاری کند.
لازم به ذکر است که در این میان ممکن است وکیل از حد و حدود خودش تجاوز کند و از موقعیتی که دارد سوءاستفاده‌هایی کند که قانون نیز برای این موارد هم چاره اندیشیده است تا حق موکل پایمال نشود.
برای کسب اطلاع درباره مدارک لازم برای ثبت ازدواج کلیک کنید.
حدود اختیارات وکیل در ازدواج به چه صورت است ؟
فردی که به عنوان وکیل در جهت انجام عقد نکاح تعیین می‌شود، وظیفه دارد که بر طبق اختیاراتی که موکل به وی داده است و حدودی که برای وکیل خود تعیین نموده است، رفتار کند و از آن حدود اختیارات خارج نشود و تخطی نکند.
مثالی که در این باره می‌توان بیان نمود این است که تصور کنید فردی وکیلی برای خویش انتخاب می‌نماید که خانمی در حدود بیست سال را به همسری وی دربیاورد، اما وکیل از حدود خود خارج می‌شود و خانمی سی ساله به عقد وی در می‌آورد.
در این مورد در واقع این وکیل است که از حدود اختیارات خویش خارج شده است و آن عقد غیر نافذ است.
در اصل قانون این اجازه را به موکل می‌دهد که آن عقد را تنفیذ و یا قبول نماید و یا این که به طور کلی آن را رد کند و معتبر نداند.
بنابراین اگر وکیل از اختیاراتش عدول نماید، صحت و درستی آن عقد کاملا به این بر می‌گردد که موکل آن را تأیید و تنفیذ نماید.
در غیر این صورت موکل این حق را دارد که آن را قبول نکند و درخواست لغو و رد آن عقد را بدهد.
انواع وکالت در ازدواج
شایان ذکر است که وکالت دادن در عقد نکاح به دو صورت انجام می‌گیرد:
- وکالت مطلق برای انجام نکاح.
- وکالت عام در نکاح.
در توضیح هر کدام از موارد فوق می‌توانیم به این صورت بیان نماییم که زمانی که موکل، وکالت مطلق به وکیل خود می‌دهد که برای نکاح، همسری برای وی تعین نماید و به عقد وی درآورد، وکیل این اجازه را ندارد که موکل را به عقد خودش در بیاورد.
تنها در صورتی این مورد امکان دارد که به صورت صریح این اجازه را به وی داده باشد و در وکالت نامه درج شده باشد.
وکالت می‌تواند به صورت عام به وکیل داده شود به این صورت که از عبارتی مانند هرکس، همه و یا عبارات مثل کلمات فوق استفاده نماید. در این حالت موکل به صورت کلی این اجازه را داده است که به عقد هر فردی می‌تواند در بیاید حتی به عقد وکیل.
در حالت کلی قانون تمایل دارد تا از موکل حمایت کرده و اصل را بر این بگذارد که وکالت به صورت مطلق داده شده است و در صورتی که وکیل، موکل را به عقد خودش در بیاورد، این اجازه را دارد که یا عقد را رد نماید و یا آن را تنفیذ و قبول کند.
بنابراین در این حالت صحت عقد را منوط بر تنفیذ و قبول خود موکل قرار می‌دهد.
وکالت در عقد نکاح چه شرایطی دارد ؟
این ویژگی‌ها عبارت هستند از:
- وکیل باید از نظر عقلی کامل باشد و در واقع عاقل باشد، فردی که مجنون است نمی‌تواند به عنوان وکیل معین شود.
- وکیل می‌بایست بالغ باشد و به بلوغ کامل رسیده باشد.
- فرد وکیل باید قاصد باشد و این مورد به این معنی می‌باشد که صیغه نکاح باید با قصد صریح همراه باشد. به عنوان مثال بیان عقد نکاح توسط فرد وکیل در حالت مستی و یا در شرایطی که در حال شوخی می‌باشد، سبب بطلان است.
مبحث نکاح فضولی به چه چیزی می‌پردازد ؟
در میان تمام موارد وکالت در عقد نکاح، یک مورد خاص نیز مطرح می‌گردد که در جامعه بسیار شاهد آن هستیم و آن مبحث نکاح فضولی است.
منظور از این مورد آن است که یک فرد بدون این که از سوی موکل، وکالتی داشته باشد، تعهدی برای فرد موکل بنماید.
در این حالت نکاح غیر نافذ و اثر گذاری آن بسته به قبول یا رد آن عقد توسط موکل است.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص وکالت در عقد نکاح، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون وکالت در عقد نکاح پاسخ دهند.
