واژه تمکین در قانون مدنی تعریف نشده است اما به صورت کلی تمکین را می‌توان به اقدام زن برای ادای وظایف قانونی در مقابل شوهر معنی کرد. تمکین بیشتر در مورد زن به کار می‌رود و معمولا در خصوص مرد کاربرد عملی ندارد. هر چند تمکین از وظایف مشترک زوجین برشمرده شده است. تمکین به دو صورت تمکین عام و خاص تقسیم می‌شود. تمکین عام به ادای وظایف به صورت کلی معنی می‌شود و تمکین خاص صرفا ناظر به اطاعت زن از مرد در حیطه مسایل جنسی در قالب عرف می‌باشد. برای کسب اطلاعات جامع در خصوص تمکین و مصادیق آن کلیک نمایید. در این مقاله به طور خاص به بررسی تجدیدنظرخواهی از حکم الزام به تمکین می‌پردازیم. برای کسب اطلاع دقیق از مفهوم و مصادیق تمکین و نشوز و انواع تمکین عام و خاص کلیک نمایید.
تمکین زوجه در برابر زوج
مطابق قانون زوجه موظف به تمکین در برابر زوج می‌باشد و اگر زوجه بدون دلایلی که در قانون و عرف وجود دارد از تمکین سر باز بزند، زوج می‌تواند به دادگاه محل اقامت خوانده که زوجه می‌باشد مراجعه کرده و دادخواست الزام به تمکین زن را اقامه نماید. اقامه این دعوا از طریق ثبت در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، توسط زوج امکان پذیر است. این دادخواست در دادگاه خانواده بررسی می‌شود و بعد از احراز موجه یا غیر موجه بودن دلایل عدم تمکین به نفع زوج یا زوجه حکم داده می‌شود. مطابق قانون آیین دادرسی مدنی، رای صادره از دادگاه بدوی، قابل تجدیدنظرخواهی از سوی محکوم علیه ظرف بیست روز می‌باشد.
تجدیدنظرخواهی از حکم الزام به تمکین از سوی مرد و زن
در تجدیدنظرخواهی از حکم الزام به تمکین، چنانچه رای بدوی علیه زن باشد وی می‌تواند از مهلت بیست روزه خود استفاده کند و درخواست تجدیدنظر کند. پرونده پس از طی مراحل قانونی به مجتمع قضایی دادگاه‌های تجدیدنظر ارسال می‌شود. پس از ثبت پرونده در مجتمع قضایی محاکم تجدیدنظر، پرونده به یکی از شعب دادگاه‌ها ارسال می‌شود. در پایان دادگاه تجدیدنظر بعد از بررسی اینکه آیا دلایل زوجه برای عدم تمکین موجه بوده است یا خیر به نقض رای دادگاه بدوی یا ابرام و تایید آن اقدام می‌نماید.
چنانچه رای دادگاه بدوی علیه مرد باشد یعنی دعوای الزام به تمکین او رد شود وی نیز با طی مراحل بالا می‌تواند از این حکم تجدیدنظرخواهی نماید. او باید نشوز زن و فقدان علل موجهه عدم تمکین را در دادگاه تجدیدنظر اثبات کند تا در دعوا پیروز گردد.
دلایل موجه زن برای عدم پیروی از زوج و عدم تمکین
زن باید اصولا در همه زمینه‌ها از مرد تمکین نماید اما مطابق قانون زوجه در برخی موارد می‌تواند از تمکین امتناع کند و با این حال هم مشمول نفقه شود و هم ناشزه محسوب نشود. در این موارد که در ذیل بررسی خواهند شد زوج در صورت درخواست الزام به تمکین با رد دادخواست خود روبه‌رو خواهد شد.
1) ماده 1127 قانون مدنی: ابتلای مرد به یکی از امراض مقاربتی یا جنسی. در صورتی که زوج بعد از عقد دچار یکی از انواع مریضی‌های مقاربتی شود، زوجه می‌تواند از او تمکین جنسی نکرده و از نزدیکی با او امتناع کند. در این حال زن می‌تواند از حق دریافت نفقه همچنان بهره مند گردد.
2) ماده 1085 قانون مدنی: حق حبس زن. زوجه در صورت حال بودن مهریه می‌تواند تا زمانی که مهریه به او پرداخت نشده از ایفای وظایفی که شرعا و قانونا بر عهده دارد امتناع ورزد. این عدم تمکین می‌تواند هم تمکین عام و هم تمکین خاص را در بر بگیرد.
3) در صورتی که مرد نتواند نفقه زوجه را بپردازد.
4) زوجه ثابت کند که عدم تمکین او به علت سوء رفتار و یا سوء معاشرت زوج می‌باشد.
5) اگر زوج شرایط اولیه زندگی در شان زن را فراهم نکرده باشد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص تجدیدنظرخواهی از حکم الزام به تمکین، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون تجدیدنظرخواهی از حکم الزام به تمکین پاسخ دهند.
