کفالت اداری | تعریف و تفاوت کفالت اداری با تفویض اختیار

زمانی را تصور کنید که شخصی مسئولیت اداری بر عهده دارد، اصل کار بر این اساس ‌‌می‌باشد که خودش امور مربوطه را انجام بدهد، اما امکان دارد گاهی شرایطی پیش بیاید که خودش این توانایی را نداشته باشد. در این شرایط قانون گذار موردی با نام کفالت اداری را پیش بینی نموده است تا اجرای امور اداری متوقف نگردد.

تعریف کفالت اداری

ابتدا تعریف مفهوم کفیل ضروری به نظر می‌رسد.

کفیل فردی ‌‌می‌باشد که به صورت موقت، اختیاراتی ‌‌‌را که یک مقام اداری دارا ‌‌می‌باشد بر عهده ‌‌می‌گیرد و در واقع تمام آن امور به وی واگذار ‌‌می‌شود.

با توجه به تعریف فوق ‌‌می‌توان گفت که کفالت با چیزی مانند تفویض اختیار تفاوت زیادی دارد و معنای آن‌‌‌‌‌ها نیز با هم متفاوت ‌‌می‌باشد.

کفالت اداری از ابزارهای موجود در حقوق اداری ‌‌می‌باشد که مورد استفاده قرار ‌‌می‌گیرد.

اگر بخواهیم اصولی این مورد را بررسی نماییم، لازم است بگوییم که کفالت اداری در واقع در غیاب آن فرد و یا متصدی اصلی مقام مذکور، مطرح می‌گردد.

این مورد مربوط به زمانی ‌‌می‌باشد که متصدی اصلی پست مورد نظر، بنابر دلایلی همچون بیماری، فوت، استعفا و یا بسیاری موارد دیگر، قادر به انجام امور محوله خویش نمی‌باشد.

در این شرایط است که به موجب قانون برای وی کفیل انتخاب ‌‌می‌نمایند و بر اساس قانون تما‌‌می وظایف آن فرد و یا مقام اصلی به این فرد کفیل واگذار ‌‌می‌شود.

بنابراین همان طور که متوجه شدید کفیل اداری فردی ‌‌می‌باشد که در غیاب و نبود متصدی اصلی امور اداری، به صورت موقت اختیاراتی را که وی بر عهده داشته است انجام ‌‌می‌دهد.

یک نمونه از کفالت اداری نام ببرید ؟

در قانون اساسی جمهوری اسلا‌‌می ایران به موجب اصل یکصد و سی و یکم آن، یکی از نمونه‌‌‌‌‌های کفالت اداری به این صورت بیان شده است که در صورتی که رییس جمهور مملکت برای مدتی بیش از دو ماه نتواند بر اثر مواردی همچون فوت، استعفا، عزل، بیماری و یا غیبت خود را در جلسات حاضر نماید و امور را به دست بگیرد، با موافقت رهبر کشور، معاون اول رییس جمهور تما‌‌می اختیارات و مسئولیت‌‌‌‌‌هایی را که بر گردن وی ‌‌می‌باشد بر عهده ‌‌می‌گیرد.

در مواردی که مدت ریاست جمهوری رئیس جمهور قبلی پایان یافته اما هنوز رئیس جمهور جدید به دلایلی زمام امور را به دست نگرفته نیز معاون اول او به انجام امور می‌پردازد.

بر طبق موارد اعلام شده در بالا و در واقع به حکم قانون، معاون اول شخص رییس جمهور، به عنوان کفیل رییس جمهور شناخته ‌‌می‌شود و امور را انجام خواهد داد.

تفویض اختیار چه معنایی دارد ؟

زمانی را در نظر بگیرید که فردی به عنوان وزیر یک کشور به فعالیت ‌‌می‌پردازد.

آیا به نظر شما این فرد ‌‌می‌تواند خودش به تنهایی تما‌‌می امور را بر عهده بگیرد؟ در واقع باید این را پذیرفت که انجام کلیه امور اجرایی توسط یک فرد غیر ممکن است.

هر چه موقعیت سیاسی و اداری یک فرد بالاتر برود، وظایفی که بر عهده دارد هم بیشتر خواهد شد.

بر اساس مواردی که بیان شد لازم است تا فردی در این میان باشد که بتواند برخی اختیارات مقامات عالی رتبه در مملکت را بر عهده بگیرد تا آن افراد عالی رتبه بتوانند فارع از تما‌‌می امور جزئی و مسائل نه چندان مهم، به بررسی بیشتر و حل موارد و مسائل مهم در مملکت بپردازند.

در هنگام تفویض اختیار توجه به این نکته بسیار مهم ‌‌می‌باشد که فرد تنها ‌‌می‌تواند بخشی از اختیاراتش را به فرد دیگری واگذار نماید زیرا اگر کل اختیاراتش را مورد واگذاری به فردی دیگر قرار بدهد، در اصل به عنوان استعفای وی تلقی خواهد شد.

همچنین آن دسته از اختیاراتی که اساسی ‌‌می‌باشند و وابسته به خود شخص و مقام اداری هستند قابلیت تفویض را ندارند.

مثلا فرض کنید رئیس جمهور ادار‌‌‌‌‌ه امور کشور را به فرد دیگری تفویض نماید که این مورد عملا امکان پذیر‌‌‌ نمی‌باشد و رئیس جمهور حق انجام این کار را ندارد.

همین مورد در رابطه با نمایندگان مجلس شورای اسلا‌‌می هم صدق ‌‌می‌نماید. ایشان نمی‌توانند قانون گذاری در مجلس را به شخص دیگری تفویض نمایند تا وی به جای آن‌‌‌‌‌ها این امر را انجام بدهد.

مورد آخری که ‌‌می‌توانیم در مورد تفویض اختیار بیان نماییم این است که این امر ‌‌می‌بایست به صورت کتبی صورت بگیرد، زیرا در اصل صلاحیت فرد غیر اداری افزایش پیدا ‌‌می‌کند و باید به صورت کتبی اعمال شود تا بر همان اساس امور را بر عهده بگیرد.

تفاوتی که میان کفالت اداری با تفویض اختیار وجود دارد چه چیزی ‌‌می‌باشد ؟

به همان شکلی که در مورد کفالت اداری سخن‌‌‌‌‌هایی بیان کردیم و آن را برایتان توضیح دادیم، لازم است بگوییم که مورد دیگری بر اساس قانون وجود دارد که در آن همانند کفالت اداری، امورات شخص و یا مقا‌‌می بر عهد‌‌‌‌‌ه فرد دیگری قرار ‌‌می‌گیرد که به آن تفویض اختیار گفته ‌‌می‌شود.

شایان ذکر است که کفالت اداری با حکم قانون به وجود ‌‌می‌آید و تما‌‌می جوانب و شرایط آن در متن قانون پیش بینی شده است و مو به مو رعایت ‌‌می‌شود.

اما در مورد تفویض اختیار، این مقام بالاتر است که این امر را انجام ‌‌می‌دهد و بر اساس رأی و نظر وی ‌‌می‌باشد و اراد‌‌‌‌‌ه مقام بالاتر در این امر دخیل است.

مورد دیگری که ‌‌می‌توانیم به عنوان تفاوت میان تفویض اختیار و کفالت اداری بیان کنیم این است که در تفویض اختیار تما‌‌می وظایف فرد واگذار‌‌‌ نمی‌شود و بنابر صلاحدید مقام بالاتر تنها بخش از آن وظایف و اختیارات قابلیت واگذاری را دارا هستند.

این مورد در رابطه با کفالت اداری صدق نمی‌کند و در مورد این نوع از واگذاری اختیارات، تما‌‌می وظایف و اختیاراتی که فرد متصدی اصلی بر عهده دارد به شخص کفیل واگذار ‌‌می‌گردد و مسئولیت انجام تما‌‌می آن امور را نیز بر عهده خواهد داشت.

برای درک بهتر تفویض اختیار کلیک کنید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص کفالت اداری، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون کفالت اداری پاسخ دهند.

سوالات متداول