ضرر و زیان در مبایعه نامه | نحوه تعیین، مطالبه خسارات بر اساس مفاد مبایعه نامه

مبایعه نامه‌ها در معاملات املاک بسیار رایج هستند و معمولا در آن‌ها شرایطی قید می‌شود که ضرر و زیان طبق مفاد مندرج در مبایعه نامه جبران می شود. قطعا هر کسی که تا به حال به هر دلیلی معامله و خرید و فروش ملک انجام داده است اصطلاح مبایعه نامه را شنیده است. مبایعه نامه ‌‌‌‌بی‌شک یکی از مهم‌‌ترین اسناد در معاملات املاک می‌باشد. البته باید گفت مبایعه نامه فقط برای زمین و ملک نیست و برای هر چیزی مانند ماشین‌، موتور و… کاربرد دارد‌. اما عمدتا مبایعه نامه برای معاملات مسکن کاربرد دارد. طرفین در مبایعه نامه‌ها شروطی قید می‌کنند که امضای هر یک می‌تواند بار مسئولیتی را بر دوش طرفین بگذارد و خسارات فراوانی بر ایشان تحمیل نماید. از این رو در‌‌‌‌‌‌‌ این مطلب سعی در بررسی ضرر و زیان در مبایعه نامه داریم.

تعریف مبایعه نامه

ریشه بیع سازنده کلمه مبایعه است و بیع به معنای معامله و هر گونه خرید و فروش مال است. از نظر لغتی مبایعه نامه به معنای سند و نوشته‌‌‌‌ای است که در آن خرید و فروش مال ثبت می‌گردد.

از نظر فقهی و حقوقی مبایعه نامه سندی عادی است که خریدار و فروشنده در آن جزئیات معامله خود را ثبت می‌کنند. مبایعه برای خرید و فروش هر مالی کاربرد دارد زیرا بیع به طور کلی به معنای خرید و فروش است که می‌تواند حتی شامل چیزهای جزئی باشد. اما امروزه در عرف بازار مبایعه نامه بیشتر برای معاملات املاک کاربرد دارد و سندی است که وقتی دو نفر ملکی را با هم معامله می‌کنند تنظیم می‌شود.

به طور مثال آقای الف خانه خود را به آقای ب می‌فروشد. قبل از‌‌‌‌‌‌‌ اینکه سند انتقال خانه به صورت رسمی تنظیم شود یک سند به صورت کتبی با هم تالیف می‌نمایند و توافق خود را مبنی بر معامله خانه در آن ثبت می‌کنند. به‌‌‌‌‌‌‌ این سند مبایعه نامه یا بیع نامه گفته می‌شود.

هر مبایعه‌‌‌‌ای که تنظیم می‌گردد دارای بندهای مختلفی است که برای طرفینی که آن را امضا می‌کنند مسئولیت به همراه دارد. یکی از‌‌‌‌‌‌‌ این بند‌ها که بسیار مهم می‌باشد مربوط به ضرر و زیان‌های احتمالی است‌. هیچ شخص عاقلی معامله‌‌‌‌ای را انجام نمی‌دهد که در آن دچار ضرر شود‌. برای همین طرفین معامله باید در هنگام معامله کردن تمام جوانب را در نظر گرفته و حتی در مورد ضرر و زیان‌های معامله تصمیم گیری کنند.

برای آشنایی بیشتر مقاله مبایعه نامه چیست را بخوانید.

ضرر و زیان در مبایعه نامه

یکی از موارد مهمی که در مبایعه نامه به آن پرداخته می‌شود مبحث ضرر و زیان است. در معاملات بیع خریدار و فروشنده هر کدام تعهداتی دارند که باید به آن عمل کنند‌. در صورتی که یک طرف نخواهد به تعهد خود عمل کند قطعا طرف مقابل دچار مشکل می‌گردد. به همین خاطر در هنگام تنظیم مبایعه نامه دو طرف در‌‌‌‌‌‌‌ این باره با هم توافق می‌نمایند. خریدار و فروشنده می‌توانند یک بخش از مبایعه نامه را به‌‌‌‌‌‌‌ این موضوع اختصاص دهند و شرط کنند چه مواردی مصداق ضرر و زیان است و برای آن چه میزان خسارتی باید پرداخت شود. البته در‌‌‌‌‌‌‌ این مورد نباید از چارچوب قانون فراتر رفت.

نکته مهم‌‌‌‌‌‌‌ این است که ضرر و زیان تابع توافق بین طرفین است‌. یعنی دو طرفی که مبایعه نامه را تنظیم می‌کنند می‌توانند در مورد‌‌‌‌‌‌‌ اینکه چگونه ضرر و زیان جبران شود با هم توافق کنند. به طور مثال آقای الف زمین خود را به آقای ب می‌فروشد‌. در مبایعه نامه می‌نویسند در صورتی که آقای ب نصف پول را تا تاریخ‌……….. به فروشنده ندهد‌،‌‌‌‌‌‌‌ این حق برای آقای الف وجود دارد که معامله را فسخ کند و موظف است که مبلغ یک میلیون تومان به عنوان خسارت پرداخت کند.

برای آشنایی با طریقه فسخ مبایعه نامه کلیک کنید.

مطالبه ضرر و زیان مندرج در مبایعه نامه

با توجه به ماده 10 قانون مدنی در صورتی که توافقات اشخاص بر خلاف قانون نباشد مورد حمایت قانون قرار می‌گیرد‌. به همین جهت وقتی که دو نفر با هم معامله می‌کنند و‌‌‌‌‌‌‌ این معامله خود را در قالب مبایعه نامه به ثبت می‌رسانند و امضا می‌کنند‌ قانون هم از آن حمایت می‌کند.

اگر طرفین با هم توافق کرده باشند که مثلا شخص الف در تاریخ‌ ……. ماشین را به آقای ب تحویل دهد و اگر‌‌‌‌‌‌‌ این کار را نکند معامله فسخ می‌شود و علاوه بر برگرداندن ثمن معامله باید مبلغ دو میلیون هم خسارت پرداخت کند ولی فروشنده از دادن ماشین خودداری کند در‌‌‌‌‌‌‌ این صورت خریدار می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و خسارت خود را بگیرد.

پس می‌توان گفت که ضرر و زیان مبایعه نامه تابع توافق طرفین است‌ و دادگاه نیز از‌‌‌‌‌‌‌ این توافق حمایت می‌کند و در صورتی که خسارت مشخص باشد همان میزان و در غیر‌‌‌‌‌‌‌ این صورت به عرف برای تادیه خسارت رجوع می‌نماید.

برای دریافت پاسخ سوالات خود و مشاوره حقوقی در مورد ضرر و زیان مبا‌یعه نامه می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تهران وکیل دات کام استفاده نمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص ضرر و زیان در مبا‌یعه نامه، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون ضرر و زیان در مبا‌یعه نامه پاسخ دهند.

سوالات متداول