دعوای اعتراض شخص ثالث
دعوای اعتراض شخص ثالث به چه صورت ایجاد می شود؟ همانطور که می‌دانید هرگاه فردی در دادگاه طرح دعوا می‌نماید قاضی ادعای او را بررسی کرده و در خصوص آن ادعا حکمی را صادر خواهد کرد. احکامی که در دادگاه صادر می‌شوند بر اساس شرایط و مدارک موجود صادر گردیده‌‌‌‌اند و قاضی تا حد امکان سعی می‌کند حکمی را صادر کند که از هر نظر برای هردو فرد خوانده و خواهان مناسب باشد. اما گاهی پیش می‌آید که اشخاص به حکم صادره از طرف قاضی اعتراض می‌کنند. اعتراض شخص ثالث نیز یکی از همین موارد می‌باشد. در ادامه این مطلب قصد داریم در خصوص دعوای اعتراض شخص ثالث توضیحات مفصلی را در اختیارتان قرار دهیم، با ما همراه باشید.
دعوای اعتراض شخص ثالث
دعوای اعتراض شخص ثالث یکی از دعاوی مطرح شده در دادگاه‌ها می‌باشد که امروزه شاهد آن هستیم. شخص ثالث به شخصی گفته می‌شود که حقوق او در میان شکایت و صدور حکم برای دو فرد دیگر ضایع شده است و از بین رفته است. به عنوان مثال خوانده و خواهان در دادگاه طرح دعوا نموده‌‌‌‌اند و قاضی نیز در خصوص دعوای آن‌ها حکمی را صادر کرده است.
اما در این میان این حکم به ضرر شخص ثالث است و باعث می‌شود حقوق او از بین برود. حال اگر شخص ثالث از صدور این حکم مطلع شود می‌تواند به دادگاه صادر کننده حکم مراجعه کند و نسبت به حکم صادره اعتراض نماید. دعوای اعتراض شخص ثالث برای دفاع از حقوق خود دارای شرایط و قوانین خاص خود می‌باشد.
انواع اعتراض شخص ثالث
در ماده 417 آیین دادرسی مدنی اعتراض شخص ثالث تعریف شده است. در صورتی که یک رای صادر شود و به موجب آن به حق شخصی به غیر از اصحاب دعوا خللی وارد گردد آن فرد می‌تواند اعتراض نماید. این اعتراض دارای انواعی است از جمله:
1/ شخص ثالث اصلی: اعتراض شخص ثالث نسبت به رای یا حکمی که حق او را پایمال می‌کند.
2/ شخص ثالث طاری: در صورتی که در دعوا یکی از اصحاب دعوا برای دفاع از خود به یک رای که در دادگاهی دیگر صادر شده استناد کند طرف دیگر دعوا می‌تواند نسبت به این موضوع اعتراض کند. یعنی به اینکه فرد به رای صادره از دادگاه دیگری استناد کرده اعتراض کند.
شرایط اعتراض شخص ثالث
با توجه به تعریفی که در ماده 417 قانون آیین دادرسی مدنی برای اعتراض ثالث ذکر شده است می‌توان گفت برای این اعتراض دو شرط مهم وجود دارد:
1/ عدم حضور شخص ثالث در جلسات دادگاه به عنوان اصحاب دعوا.
نحوه طرح دعوای شخص ثالث
طرح دعوا توسط شخص ثالث می‌بایست در چهارچوب خاص خود صورت بگیرد. شخص ثالث برای اقامه دعوا می‌بایست ابتدا به دادگاهی که حکم از طرف آن صادر شده است رجوع کند. پس از رجوع به دادگاه نیز می‌بایست شخص ثالث دادخواستی را ارائه کند و طی ارائه آن از قاضی بخواهد که حقوق او را در نظر بگیرد و حکم را تغییر دهد. در این صورت قاضی دادخواست او را بررسی می‌کند و وقتی را تعیین خواهد کرد تا به این موضوع رسیدگی کند. در دعوای شخص ثالث خوانده طرفین دعوا هستند و خواهان نیز شخص ثالث می‌باشد. توجه داشته باشید که اگر حکم صادره فرجام خواهی شده باشد دعوای اعتراض شخص ثالث می‌بایست حتما در دیوان عالی کشور طرح گردد
مهلت اعتراض شخص ثالث چقدر است
با توجه به توضیحات ارائه داده شده در بالا ممکن است برایتان سوال شود که مهلت اعتراض شخص ثالث به حکم صادره از طرف دادگاه چقدر است؟ که در این خصوص باید بگوییم در قانون هیچ مهلتی در این مورد تعیین نشده است زیرا ممکن است شخص ثالث زمانی از صدور حکم مطلع شود که حتی آن حکم به اجرا در آمده باشد.
عدم حضور شخص ثالث
اولین شرط و مهم‌ترین شرط این است که شخص ثالث یا نماینده او در دادگاه حضور نداشته باشد و برای این موضوع باید به موارد زیر توجه نمود:
1/ عدم حضور به عنوان اصحاب دعوا:
شخص ثالث نباید حضور داشته باشد یا اگر حاضر می‌شود به عنوان اصحاب دعوا نباشد. به طور مثال آقای الف به عنوان خوانده در جلسه دادگاه حضور پیدا می‌کند در این صورت نمی‌تواند بعدا به عنوان شخص ثالث اعتراض نماید. این که شخص با چه عنوانی در دادگاه حاضر شود دارای اهمیت است اگر فقط به عنوان تماشاچی حاضر شود نمی‌توان او را از اصحاب دعوا دانست. ولی اگر به عنوان خوانده، خواهان، وارد ثالث و مجلوب ثالث در دعوا حاضر شود جزو اصحاب دعوا محسوب است.
2/ دادرسی منتهی به رای:
اینکه شخص در کدام جلسه حاضر نباشد نیز دارای اهمیت است. یک دعوا ممکن است دارای چند جلسه دادرسی باشد ولی آنچه که ملاک است عدم حضور در جلسه دادرسی است که در آن رسیدگی انجام و رای صادر می‌شود.
ذی نفع بودن شخص ثالث
در صورتی فرد ثالث می‌تواند اعتراض کند که به سبب رای به او ضرری برسد و حق او پایمال شده باشد. این زیان می‌تواند فعلی و منجز باشد یا اینکه محتمل. به عبارت دیگر این ضروری نیست که ضرر و زیان به صورت قطعی اتفاق بیفتد بلکه همین که احتمال آن وجود داشته باشد کافی است.
برای آشنایی فا نحوه اعتراض به حکم قطعی دادگاه کلیک کنید.
حضور ثالث در دعوا
شرکت نمودن شخص ثالث یا نماینده او در جلسه دادرسی مانع از استماع دعوای اعتراض است. در این راستا می‌توان گفت که وکیل، ولی، قیم، مدیر شرکت، وزیر وزارت خانه و… می‌توانند به جای خود شخص حاضر شوند. این امر حضور محسوب می‌گردد.
همچنین در مورد شخص حقوقی مدیر شرکت و مدیر تصفیه اگر در دادرسی حضور داشته باشند حق اعتراض ثالث از شخص حقوقی گرفته می‌شود. همچنین آگاهی یا عدم آگاهی فرد در مورد جلسه دادگاه مانع از مطرح کردن دعوای اعتراض شخص ثالث نیست. به فرض مثال آقای ب از جلسه دادرسی میان الف و ج اطلاع دارد ولی در آن شرکت نمی‌کند. با این حال آقای ب در صورت وجود شرایط می‌تواند اعتراض کند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص دعوای اعتراض شخص ثالث، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون دعوای اعتراض شخص ثالث پاسخ دهند.
سوالات متداول
اگر در جلسه دادرسی حضور نداشته باشد و رای باعث ضرر او شود که در مطلب به تفصیل توضیح داده شده است.
در صورت حضور خود شخص یا نماینده او در جلسه دادگاه حق اعتراض از شخص ثالث ساقط می‌شود که در مطلب به تفصیل توضیح داده شده است.
شخص ثالث کسی است که به طور غیر مستقیم از صدور حکم در مورد دو فرد دیگر دچار زیان می‌شود و می‌تواند به آن حکم اعتراض کند و طرح دعوا نماید.
در قانون کشور ما هیچ مدت زمان مشخصی برای اعتراض شخص ثالث تعیین نشده است.
