مسئولیت مدیران پس از خروج از شرکت

مسئولیت مدیران پس از خروج از شرکت چیست؟ حقوق تجارت برای مدیران شرکت‌های تجاری وظائف و مسئولیت‌هایی تعیین کرده است. که در صورت عدم انجام این وظائف توسط مدیران، مجازات‌هایی شامل حال مدیران می‌شود. مجازات‌هایی نظیر مجازات نقدی، زندان، عزل از سمت و مسئولیت‌های تضامنی و مدنی در برابر اشخاص ثالث. سؤال اینجاست که این مسئولیت‌ها تا کجا ادامه دارد؟ آیا مدیران پس از خروج شرکت نیز مسئول می‌باشند؟ برای آشنایی با نحوه اعمال تغییرات شرکت کلیک کنید.

مسئولیت مدیران پس از خروج از شرکت

مدیران یک شرکت به طور کلی به اعضای هیئت‌مدیره و به طور خاص به مدیرعامل شرکت می‌گویند. برای هریک از این‌ها در قانون تجارت و لایحه اصلاحی قانون تجارت مسئولیت‌هایی تعیین شده است. اما اگر مدیرعامل یا یکی از اعضای هیئت‌مدیره از سمت خود برکنار شود و از شرکت خارج گردد چه می‌شود؟ طبیعی است کسی که از یک شرکت خارج می‌شود دیگر مسئول وقایع و اتفاقات پیش آمده در آن شرکت نباشد. مسئولیت مدیران و مدیرعامل شرکت نیز پس از کناره‌گیری و خروج از شرکت به پایان می‌رسد.

البته مدیران شرکت حتی با خروج از شرکت مسئول وقایعی هستند که در دوران مدیریت ایشان اتفاق افتاده است. یعنی اگر به مدت سه سال در سمت مدیریت یک شرکت بوده‌اند و در همان سه سال مالیاتی تعیین شود یا توسط ایشان تخلفی صورتی گیرد این مدیر با وجود خروج از شرکت مسئول است. بنابراین نمی‌توان با خروج از شرکت از مسئولیت وقایع دوران مدیریت خود شانه خالی کرد.

توجه: در اساسنامه میزان و حدود اختیارات و مسئولیت اعضا مشخص شده است. پس در تنظیم این سند باید دقت کافی صورت بگیرد. برای اطلاع از نحوه تنظیم اساسنامه شرکت کلیک کنید.

مسئولیت مدیران در شرکت ها پس از خروج چگونه است ؟

مسئولیت اشخاص به طور کلی در قانون تجارت به دو دسته تقسیم می‌شود که شامل مسئولیت فردی و مسئولیت جمعی می‌شود. در مسئولیت فردی شخصی که خسارت وارد کرده یک نفر است و به تنهایی مسئول جبران خسارت می‌باشد. اما در مسئولیت جمعی اشخاصی که موجب ایجاد خسارت می‌شوند متعدد هستند. البته در مسئولیت جمعی نیز هر شخص به همان میزان که در ایجاد خسارت نقش داشته مسئول می‌باشد. مسئولیت جمعی با توجه به مسئولیت هر کس به اندازه نقش وی در ورود زیان، به سه بحث مسئولیت به تساوی، مسئولیت نسبی و مسئولیت تضامنی تقسیم می‌شود.

حال پرسش این است که مسئولیت مدیران شرکت‌های تجاری به چه صورت است؟ آیا مدیران مسئولیت فردی دارند یا مسئولیت‌شان جمعی است؟ حقوق تجارت به این پرسش پاسخ می‌دهد. بر اساس قانون تجارت اصل بر مسئولیت جمعی مدیران شرکت‌ها است. که این مسئولیت جمعی یا به تساوی است یا نسبی و یا تضامنی است. اما در مواردی و با حکم دادگاه مسئولیت فردی نیز متوجه برخی مدیران می‌گردد.

ماده 142 قانون تجارت می‌گوید: « مدیران و مدیرعامل شرکت در مقابل شرکت و اشخاص ثالث نسبت به تخلف از مقررات قانونی یا اساسنامه شرکت و یا مصوبات‌ مجمع عمومی برحسب مورد منفرداً یا مشترکاً مسئول می‌باشند و دادگاه حدود مسئولیت هر یک را برای جبران خسارت تعیین خواهد نمود.»

مسئولیت فردی و جمعی مدیران شرکت‌ها چه زمانی ایجاد می‌شود ؟

هنگامی که ورود خسارت توسط دو یا چند مدیر اتفاق بیافتد بعد از بررسی موضوع توسط دادگاه، هر مدیر به اندازه مسئولیت خود محکوم به جبران خسارت خواهد شد. و در مواردی که همه مدیران شرکت به اندازه مساوی در موجب ورود خسارت شوند، در این حالت همه مدیران مسئولیت به تساوی دارند. البته اگر وضعیت به شکلی باشد که نتوان مسئولیت هر یک از مدیران را به صورت مجزا تعیین نمود نیز جبران خسارت به صورت تساوی میان مدیران خواهد بود.

بنابراین همان‌طور که اشاره کردیم قانون‌گذار مسئولیت جمعی مدیران را پذیرفته است. اما ممکن است ورود خسارت به علت عمل یکی از مدیران باشد. در این صورت پس از اثبات این فرضیه در دادگاه مدیر مذکور مسئولیت فردی خواهد داشت. یعنی دادگاه این مدیر را مسئول جبران تمامی خسارات وارده معرفی می‌کند.

مسئولیت مدیران شرکت‌ها در برابر شرکا و اشخاص ثالث

مدیران شرکت توسط تمامی یا اکثریت شرکا انتخاب می‌گردند. لذا این مدیران در حکم وکیل شرکت می‌باشند. بنابراین مدیران در صورتی که در امر مدیریت و انجام وظایف خود کوتاهی یا تقصیری مرتکب نشوند مسئولیتی ندارند. اما در صورتی که به دلیل تقصیر مدیر خسارتی در شرکت ایجاد شود مدیر در برابر شرکت و در برابر شرکا مسئولیت مدنی خواهد داشت.

مدیر در مقابل اشخاص ثالث نماینده شرکت محسوب می‌شود. یعنی به نمایندگی از شرکت با اشخاص ثالث در ارتباط است و تعهداتی را به عهده دارد. بنابراین در صورت ورود خسارت به شخص ثالث به دلیل عدم انجام تعهدات، با توجه به این‌که مدیر نماینده شرکت است مسئولیت مدنی ندارد. و شرکت مسئول جبران خسارت به شخص ثالث خواهد بود. البته در صورتی که مدیر خارج از حدود مسئولیت و اختیارات خود به عنوان نماینده در شرکت عمل کند و تخلف از جانب مدیر باشد، مسئولیت تنها برعهده خود مدیر است.

مسئولیت مدیران بعد از ورشکستگی و مسئولیت کیفری مدیران

بعد از ورشکستگی یک شرکت ممکن است اموال شرکت برای بازپرداخت بدهی‌ها و دیون کافی نباشد. طلبکار می‌تواند از دادگاه محکومیت مدیران متخلف شرکت که موجب ورشکستگی شرکت شدند را تقاضا نماید. دادگاه نیز بعد از رسیدگی مدیر یا مدیران مسئول را به صورت انفرادی یا تضامنی محکوم به پرداخت دیون می‌نماید. برای آشنایی با انواع شرکت ها کلیک کنید.

قانون تجارت در زمینه مسئولیت کیفری مدیران مقرراتی تعیین نکرده است. اما مدیران شرکت‌ها در صورت انجام جرائم عمومی و جرائمی که هنگام انجام وظیفه مدیریتی خود در شرکت مرتکب گردند مورد تعقیب جزایی قرار گرفته و مسئولیت کیفری خواهند داشت.

سؤالات متداول