در این مقاله سعی داریم تا مبحث حق ارتفاق را مورد بررسی قرار دهیم. پیش از بیان هر نکته باید اشاره کنیم که در ماده ۹۳ قانون مدنی به تعریف این حق پرداخته شده است. اگر بخواهیم مطابق این ماده تعریفی را بیان کنیم باید بگویم که حق ارتفاق حقی است که برای یک شخص در ملک شخص دیگری ایجاد می‌شود. باید توجه کنیم که این تعریف علی رغم این که تعریف جامعی به شمار می‌رود شامل حق انتفاع حق شفعه و … نیز می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که این تعریف جامع است ولی مانع نیست و از این حیث باید به تعریفی که جامع و مانع است اشاره کنیم. در ادامه به بررسی تمام نکات حق ارتفاق و همچنین بیان تعریف صحیح آن می‌پردازیم. برای آشنایی با مفهوم کلاهبرداری و مجازات آن کلیک کنید.
تعریف جامع و مانع از حق ارتفاق
برای اینکه تعریف را به زبان خیلی ساده بیان کنیم باید تصور کنید که دو مال غیر‌منقول داریم ( منظور از مال غیر‌منقول مالی است که از جایی به جای دیگر قابل انتقال نباشد. ) و مالک یک مال نسبت به مال دیگری دارای حق می‌باشد. موضوعی که ما در این مقاله به بررسی آن می‌پردازیم همین حق می‌باشد که به آن حق ارتفاق می‌گویند. همانطور که اشاره شد حقوق ارتفاقی که از آن صحبت می‌کنیم قائم است به ملک. یعنی اینکه این حق برای کسی است که خودش مالک ملک باشد. بنابراین در این خصوص ما با دو ملک رو‌به‌رو هستیم که هر کدام از آن‌ها مالک جداگانه دارند. اگر شخصی مالک ملک نباشد مباحث حق ارتفاق در خصوص وی مطرح نمی‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد حق مالکیت کلیک کنید.
منابع حق ارتفاق
قرارداد
در ماده ۹۴ قانون مدنی بیان شده است که مالکان هر حقی که بخواهند می‌توانند در املاک خود به دیگری بدهند و در این مورد با محدودیتی مواجه نیستند. اگر منبع حق قرارداد باشد کیفیت و چند و چون حق تابع قرارداد خواهد بود.
بنابراین متوجه می‌شویم که یکی از منابع حقوق ارتفاق قرارداد است که به نوعی اولین منبع آن نیز به شمار می‌رود. در قرارداد صاحبان دو ملک ذکر می‌کنند که به دیگری این حق را اعطا کردند. به عنوان مثال یکی از مالکان به دیگری حق عبور از ملکش را می‌دهد. بنابراین در این مثال مالکی که حق عبور از ملک دیگری را دارد از حق ارتفاق برخوردار است. حال ممکن است بدون پرداخت پول و مجانی از این حق برخوردار شده باشد و یا اینکه هزینه برخورداری از آن را پرداخته باشد.
قانون
در ماده ۹۵ قانون مدنی بیان شده است که اگر زمین یا خانه کسی مجرای فاضلاب یا آب باران زمین یا خانه دیگری قرار گرفته باشد صاحب آن خانه یا زمین حق ندارد دیگری را از استیفای حقش منع کند مگر در صورتی که عدم استحقاق او اثبات گردد.
مطابق این قانون متوجه شدیم که منبع دوم حق ارتفاق قانون می‌باشد و مطابق قانون برای مالک یک ملک در صورت تحقق شرایطی که ذکر شد حق ارتفاق در نظر گرفته می‌شود.
نکاتی که باید در مبحث حق ارتفاق مورد توجه قرار بگیرد
این حق قائم به شخص نیست بلکه همانطور که بیان شد قائم به ملک است. در خصوص یک مال غیر‌منقول ایجاد می‌شود. بنابراین می‌توان بیان کرد که این حق به سبب مالکیت است که برای شخص ایجاد می‌شود.
نکته مهم که حتما باید به آن اشاره شود تفاوت میان حق و اذن است. شخصی که اذن را می‌دهد می‌تواند از اذن خود رجوع کند و نمی‌توان حق اذن را انتقال داد و قائم به شخص است. همچنین باید توجه کنیم که اگر اذن دهنده از دنیا برود اذن دیگر ارزشی ندارد. اگر اذن دهنده محجور شود شرایط به همین شکل است. در حالی که در مبحث حق هیچ‌کدام از این شرایط صدق نمی‌کند.
توصیه می‌کنیم مقاله دعوای تصرف عدوانی را مطالعه نمایید.
توصیه می‌کنیم مقاله تفاوت دعوای تصرف عدوانی حقوقی و کیفری را مطالعه نمایید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص حق ارتفاق، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون حق ارتفاق پاسخ دهند .
