اموال از لحاظ لغوی جمع کلمه مال میباشد که به معنای ثروت است که در ادامه قصد داریم به بررسی حقوقی این عبارت بپردازیم. باید اشاره کنیم که در قانون هیچ تعریف بخصوصی راجع به مال ارائه نشده است اما با کمی دقت میتوان ویژگیها و نکاتی را در خصوص آن بیان کرد. با استناد به قانون مدنی، انواع اموال، به شش دسته تقسیم میشوند که در خصوص آن سخن خواهیم راند.
تقسیم اموال به اموال مادی و اموال غیر مادی
تقسیم اموال به اموال منقول و غیرمنقول
مبنای تقسیمبندی اموال به اموال منقول و غیرمنقول قابلیت جابهجایی و نقل و انتقال آنها میباشد. اموالی که قابلیت جابهجایی از مکانی، به مکان دیگر را داشته باشند اموال منقول و در مقابل اموالی که قابلیت جابهجایی از مکانی به مکان دیگر را ندارند اموال غیرمنقول مینامند. اتومبیل یک مال منقول است و زمین یک مال غیرمنقول.
توصیه میکنیم مقاله مال منقول را مطالعه نمایید.
توصیه میکنیم مقاله مال غیرمنقول را مطالعه نمایید.
تقسیمبندی اموال به عین و منفعت
منظور از عین مالی است که بتوان آن را با حواس پنجگانه احساس کرد و منفعت مالی است که قابل لمس نمیباشد و نفع آن در عین وجود دارد. به عنوان مثال یک دست لباس به عنوان یک مال عینی در نظر گرفته میشود یا زمانی که شخصی خانهای را اجاره میکند، در واقع مالک منافع عین مستاجره میشود به این معنی که او مالک آن ملک نمیشود بلکه میتواند از منافع آن ملک استفاده کند. بنابراین ملکی که اجاره داده میشود دو مالک دارد یکی مالک عین و دیگری مالک منفعت.
تقسیمبندی اموال به مال مفروز و مال مشاع
در خصوص این تقسیمبندی باید بیان کرد که مال مفروز به مالی گفته میشود که تنها یک نفر مالک کل مال میباشد و بالعکس مال مشاع مالی است که چند نفر مالک آن هستند و تمامی این مالکان در تمامی اجزاء مال با یکدیگر شریک میباشند.
توصیه میکنیم مقاله تفاوت ملک مشاع و مفروز را مطالعه نمایید.
تقسیمبندی اموال به مال مثلی و مال قیمی
منظور از مال مثلی مالی است که در جهان خارج مثل و مشابه آن، شایع و زیاد است و یا به عبارت دیگر میتوان مشابه و مثل آن را به آسانی به دست آورد. اما در خصوص مال قیمی شرایط متفاوت است. مال قیمی مالی است که به ندرت مشابه آن یافت میشود. به عنوان مثال یک کتاب خطی یک مال قیمی به شمار میرود.
تقسیمبندی مال به مال مصرف شدنی و مال مصرف نشدنی
منظور از مال مصرف شدنی مالی است که با استفاده و مصرف، مستهلک میشود و از بین میرود در مقابل مال مصرف نشدنی مالی است که با استفاده، از بین نمیرود.
نکتهای که باید بسیار به آن توجه کرد این است که ملاکی که سبب تمایز مال مصرف شدنی و مال مصرف نشدنی است نوع استفاده و مصرف میباشد. برای اینکه منظور خود را به روشنی بیان کنیم باید موقعیتی را تصور کنید که یک خوراکی توسط شما مصرف میشود. در این صورت این خوراکی یک مال مصرف شدنی بوده است. اما اگر شما این خوراکی را برای گذاشتن در ویترین خریداری کرده باشید در این صورت دیگر مال مصرف شدنی محسوب نمیشود و در واقع یک مال مصرف نشدنی است.
بنابراین با توجه به این مثال متوجه میشویم که آن چیزی که سبب تشخیص مال مصرف شدنی از مال منصرف نشدنی میشود نوع مصرف آن مال است. این امکان وجود دارد که ما اطلاعی از نوع مصرف مال نداشته باشیم در این صورت باید به عرف مراجعه کنیم و ببینیم که در حالت متعارف، مال چگونه مصرف میشود. به عنوان مثال اگر ندانیم خوراکیای که خریداری شده قابل استفاده و مصرف است یا تزئینی بوده، به عرف مراجعه میکنیم و همانطور که میدانید در عرف مصرف متعارف یک خوراکی به گونهای است که آن را یک مال مصرف شدنی در نظر میگیرند.
تقسیمبندی مال به مالی که مالک دارد و مالی که مالک ندارد
در ابتدا باید بدانیم که اگر یک مال مالک داشته باشد در این صورت به آن مال ملک گفته میشود و اگر یک مال مالک نداشته باشد به آن مال مباح گفته میشود. اگر بخواهیم مباحات را مورد بررسی قرار دهیم باید بیان کنیم که مبنای تقسیمبندی مباحات این است که انسان میتواند مالک آنها شود یا خیر. به عنوان مثال مباحاتی هستند که انسان میتواند مالک آنها شود مثل اموال گم شده و در عین حال مباحاتی نیز وجود دارند که انسان نمیتواند مالک آنها شود مثل اموال عمومی.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص اموال، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آمادهاند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون اموال پاسخ دهند.