ابطال سند | شرایط و موجبات ابطال سند رسمی و عادی؛ اسناد قابل ابطال
شاید برای بسیاری از افراد پیش آمده باشد که با پیگیری‌های قضایی در پرونده خود، محق شناخته شوند. با این وجود اسنادی وجود دارد که خواهان ابطال آن‌ها هستند و سوالی که ممکن است پیش بیاید این است که برای ابطال این اسناد چه اقداماتی باید انجام دهند؟ و آیا محقق شناخته شدن در پرونده قضایی برای ابطال سند کافی است؟ باید بگوییم که برای ابطال اسناد باید به صورت جداگانه‌ای دادخواست داده شود و ما در این مقاله به چگونگی ابطال اسناد پرداخته‌ایم.
تعریف سند
عبارت است از هر گونه نوشته یا سند مکتوب شده که در مقام دعوا یا دفاع از دعوا در دادگاه حقوقی قابل استناد باشد.
انواع سند
سند رسمی: سندی که در دفاتر اسناد رسمی یا اداره ثبت اسناد املاک یا نزد سایر مأمورین رسمی در حدود صلاحیت شان و بر طبق مقررات موجود تنظیم شود، سند رسمی نام دارد.
سند عادی: سندی است که ویژگی و شرایط موجود در سند رسمی را ندارد و به امضای طرفین قرارداد رسیده باشد.
توصیه می‌کنیم مقاله سند عادی را مطالعه نمایید.
توصیه می‌کنیم مقاله سند رسمی را مطالعه نمایید.
موجبات ابطال سند
۱- جعلی بودن سند
جعلی بودن اسناد زمانی رخ می‌دهد که شخص برای دستیابی به اهداف خود دست به فریب سایر اشخاص می‌زند و به این صورت که اسناد مهم و قابل استناد و معتبر همانند سند مالکیت، کارت پایان خدمت و مدارک تحصیلی را جعل می‌کند و از این طریق به فریب افراد دست می‌زند و ملک یا چیزی را به ناحق برای خود می‌کند.
به طور مثال شخصی خود را به دروغ مالک ملکی قلمداد کرده و برای این امر سند جعلی مالکیت تنظیم می‌کند، در این صورت زمانی که مالک واقعی آگاه به این امر شود می‌تواند نزد دادگاه صالح دعوایی مبنی بر بطلان سند رسمی جعل شده را طرح نماید.
البته باید بگوییم که شخص علاوه بر اینکه می‌تواند از طریق دادگاه حقوقی اقدام به ابطال سند کند می‌تواند از طریق دادگاه کیفری نیز بابت جرم جعل شکایت کرده و از این باب نیز متهم را مجازات کیفری نماید.
توصیه می‌کنیم مقاله جعل امضا را مطالعه نمایید.
توصیه می‌کنیم مقاله جعل کارت پایان خدمت را مطالعه نمایید.
توصیه می‌کنیم مقاله جعل مدرک تحصیلی را مطالعه نمایید.
۲- اسناد غیر واقعی
معامله صوری، معامله‌ای است که یکی از شرایط اساسی در ماده ۱۹ قانون مدنی را نداشته باشد به این صورت که طرفین معامله هدف و قصد معامله را به صورت واقعی ندارند بلکه معامله را با اهداف دیگری و به صورت غیر واقعی منعقد می‌کنند.
مانند اینکه شخص برای نپرداختن مهریه زوجه خود معامله‌ای به قصد فرار از دین با شخصی منعقد می‌کند و ملک خود را انتقال می‌دهد.
ابطال معاملات صوری را می‌توان به علت صوری بودن و غیر واقعی بودن آن‌ها، از مراجع قضایی درخواست نمود.
توصیه می‌کنیم مقاله معامله صوری را مطالعه نمایید.
۳- اسناد مالکیت معارض
اگر دو سند مالکیت به صورت جزئی و کلی نسبت به خود ملک یا حقوق مربوط به آن از قبیل حق ارتفاق یا حدود ملک با یکدیگر در تعارض باشد و این تعارض مطابق قانون ثبت ثابت شود، سند مالکیتی که ثبت آن مقدم باشد، سند مالکیت صحیح و درست تلقی می‌شود و سند موخر سند مالکیت معارض محسوب شده و باید از دادگاه صالح تقاضای ابطال این سند را درخواست نمود.
۴- اسنادی که از طریق جرایمی مانند کلاهبرداری صادر شده است
در این موارد شخص ضمن شکایت کیفری می‌تواند درخواست ابطال سند از مراجع حقوقی را مطرح کند. در این موارد شعب جزایی نیز در دادنامه خود حکم ابطال سند فوق را صادر خواهند کرد.
توصیه می‌کنیم مقاله کلاهبرداری را مطالعه نمایید.
ابطال سند رسمی
سند رسمی شامل سند مالکیت، سند مالکیت معارض، سند اجاره یا بیع نامه و اسناد تمام عقود و قراردادها که جزء اسناد رسمی محسوب می‌شوند. در صورتی که این اسناد به دلایل قانونی بی‌اعتبار باشند شخص می‌تواند از طریق دادگاه صالح اقامه دعوا به منظور ابطال این اسناد کند که در این صورت دادگاه مکلف به رسیدگی است. در صورت صحت دلایل و درستی دادخواست حکم بر ابطال این اسناد را صادر می‌شود.
توصیه می‌کنیم مقاله اعتبار سند رسمی را مطالعه نمایید.
دادگاه صالح برای ابطال اسناد رسمی
دادگاه صلاحیت‌دار برای ابطال اسناد رسمی در صورتی که موضوع آن مال منقول باشد دادگاه محل اقامت خوانده صالح است.
در صورتی که موضوع آن مال غیر منقول باشد دادگاه محل وقوع مال صالح به رسیدگی است.
شرایط ابطال سند رسمی
برای ابطال سند رسمی باید موارد زیر را رعایت کرد:
۱- متقاضی ابطال سند باید در درخواست خود تمام مشخصات سند را درج نماید. مشخصاتی اعم از اطلاعات شخصی مالک قبلی و مالک جدید، مشخصات ملکی، نحوه ابطال سند مالکیت اولیه، شماره پرونده ثبتی و تاریخ آن را به طور دقیق قید کند.
۲- در صورتی که سند قبلاً نیز باطل شده باشد باید به پرونده پیوست و الصاق شود.
۳- هزینه‌های صدور دفترچه سند رسمی باید توسط خواهان پرداخت شود.
۴- درخواست خواهان بعد از تمام مراحل باید به دفاتر اسناد رسمی ارسال شود تا سند رسمی اولیه ابطال شود.
۵- متقاضی باید تمام مدارک شناسایی خود را جهت بررسی و تطبیق آن با مشخصات درج شده ارائه دهد.
۶- پس از اتمام مراحل، پرونده ابطال سند رسمی بایگانی می‌شود و رسید آن به متقاضی داده می‌شود.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص ابطال اسناد، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون ابطال اسناد پاسخ دهند.
