هنگامی که بین یک زن و مرد رابطه زوجیت برقرار می‌شود به تبع آن هم از نظر شرعی و هم از نظر قانونی برای هر یک از طرفین حقوق و تکالیفی ایجاد می‌گردد. یکی از این حقوق مهم و کلیدی برای زوج تمکین از سوی زوجه است. زوجه موظف به تمکین از زوج است و در صورتی که از تمکین سر باز بزند این حق برای زوج وجود دارد تا زوجه را ملزم به تمکین نماید. در این مطلب به بررسی ابعاد مختلف الزام به تمکین می‌پردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر توصیه می کنیم مقاله تمکین و عدم تمکین چیست و تمکین و نشوز را مطالعه نمایید.
تمکین و نشوز چیست ؟
پس از نکاح زوجین در قبال هم وظایف و تکالیفی را بر عهده می‌گیرند که عدم انجام آن‌ها با ضمانت اجرای قانونی مواجه می‌شود. انجام این وظایف را تمکین و عدم انجام را نشوز گویند. برای کسب اطلاعات دقیق از انواع تمکین کلیک نمایید.
الزام به تمکین زن
وقتی که عدم تمکین رخ می‌دهد این حق برای طرفین ایجاد می‌شود که دیگری را ملزم به پیروی و تمکین کنند. موقعی که هر یک از طرفین از طریق مرجع قانونی اقدام کرده و درخواست الزام به تمکین طرف مقابل نماید این دعوا به وقوع پیوسته است.
هر طرف یا وکیل آن‌ها در ابتدا به دفتر خدمات قضایی مراجعه نموده و درخواست خود مبنی بر الزام به تمکین را ثبت می‌نمایند. سپس دادگاه خانواده محل اقامت زوجه به موضوع رسیدگی کرده و حکم مقتضی را صادر می‌کند. توصیه می‌شود قبل از ثبت دادخواست اظهارنامه‌ای مبنی بر درخواست برگشت زوجه به محل سکونت و تمکین کردن تهیه نمایید.
البته در صورتی که هر یک از طرفین به یک دلیل قانونی از تمکین خودداری کنند، طرف دیگر تا زمان برطرف شدن مانع نمی‌تواند فرد مقابل را ملزم به تمکین کند.
ارکان دعوای الزام به تمکین
برای استماع این دعوا دو رکن مهم باید اثبات گردد: 1/ وجود رابطه زوجیت 2/ رخ دادن عدم تمکین.
1/ وجود رابطه زوجیت: در ابتدای امر باید اثبات گردد که رابطه زوجیت بین طرفین وجود دارد و به تبع باید تمکین صورت گیرد. قطعا زمانی که رابطه زوجیتی نباشد تمکین کردن هم معنایی ندارد. به طور مثال وقتی مردی دعوای الزام به تمکین را نسبت به زنی مطرح می‌کند باید مستندات خود مبنی بر وجود علقه زوجیت را نیز ارائه دهد. در دعوا بار اثبات بر عهده خواهان است. ممکن است خوانده رابطه زوجیت را انکار کند مثلا بگوید که نکاح موقت بوده و زمان آن به پایان رسیده در این صورت خواهان باید مستندات خود مبنی بر اینکه هنوز زوجیت باقی است ارائه دهد.
2/ رخ دادن عدم تمکین: رکن مهم دیگر که باید اثبات شود این است که آیا اصلا عدم تمکین رخ داده یا خیر؟ خواهان چه زوج و چه زوجه باید اثبات کنند که طرف مقابل فعل یا ترک فعلی را انجام داده که از مصادیق عدم تمکین است. به طور مثال زوج ثابت کند زوجه بدون اطلاع منزل را ترک کرده یا اینکه حاضر به همبستر شدن نیست و نیاز جنسی شوهر را برطرف نمی‌کند. یا در مقابل زن ثابت کند که شوهر او مدتی است که نفقه زندگی را پرداخت نکرده و یا حتی خانه و خانواده را رها کرده است.
موارد قانونی عدم تمکین زوجه | الزام به تمکین زن
موارد مجاز و قانونی عدم تمکین:
1) ابتلای مرد به امراض جنسی و مقاربتی.
2) ضرر بدنی مالی و شرافتی برای زوجه.
3) بیماری زن که سبب می‌شود نتواند وظایف خود را انجام دهد.
4) حق تعیین مسکن به زوجه داده شده باشد و مجبور نباشد در محل تعیین شده توسط زوج اقامت کند.
5) استفاده از حق حبس: در این مورد زن می‌تواند تا مهریه خود را دریافت نکرده از تمکین خودداری کند.
6) واجبات شرعی مانند حج و روزه.
ضمانت اجرای عدم تمکین زن از مرد
1/ عدم استحقاق نفقه، اجرت المثل و نحله.
2/ دعوای الزام به تمکین.
3/ اجازه ازدواج مجدد.
ضمانت اجرای عدم تمکین مرد از زن
1/ طرح دعوای الزام به تمکین.
2/ درخواست طلاق از طرف زوجه.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص الزام به تمکین، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون الزام به تمکین پاسخ دهند.
