هنگامی که زن و مرد تصمیم می‌گیرند با هم یک زندگی مشترک را آغاز کنند، این تصمیم خود را در قالب یک قرارداد یعنی عقد نکاح در می‌آورند. این قرارداد نیز مانند سایر قراردادهایی که بین دو نفر منعقد می‌شود دارای آثاری است و برای اشخاص حقوق و تکالیفی را ایجاد می‌کند. یکی از آثار مهم ازدواج الزام زوجین مبنی بر تمکین از یکدیگر است. در ادامه امکان اقامه دعوای الزام به تمکین شوهر را مطرح میکنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر توصیه می کنیم مقاله تمکین و عدم تمکین چیست و تمکین و نشوز را مطالعه نمایید.
تمکین زوج |دعوای الزام به تمکین شوهر
تمکین به معنای انجام تکالیف زناشویی در برابر طرف مقابل است. تمکین یک تکلیف متقابل است و بر خلاف آنچه که در نظر عرف است شوهر نیز ملزم به تمکین می‌باشد. البته از نظر برخی تمکین برای شوهر معنایی ندارد و فقط در برابر تمکین زن مکلف به پرداخت نفقه است. البته این که تمکین را فقط مختص به زن بدانیم خالی از اشکال نیست چرا که مرد وظایفی همچون ریاست خانواده را بر عهده دارد، قطعا در صورتی که مرد از انجام وظایف خود در مورد خانواده و حسن معاشرت با همسر و خانواده خودداری کند در زندگی زناشویی خلل ایجاد می‌شود. پس می‌توان گفت زن نیز حق دارد تا از ابزار قانونی برای ملزم نمودن شوهر به انجام وظائف زناشویی استفاده کند.
مصادیق تمکین زوج
از جمله وظائف زوج در برار زوجه به شرح زیر است:
الف) وظائف زناشویی.
ب) وظائف مالی.
الف) وظائف زناشویی: از جمله وظائفی که شوهر نسبت به زن دارد انجام تکالیف زناشویی است. در قانون در این مورد فقط به بیان عبارت حسن معاشرت در ماده 1103 بسنده شده است. این حسن معاشرت دو وجه را در بر می‌گیرد:
1/ اخلاق و رفتار درست نسبت به زن، حفظ شان و حرمت زن، توهین نکردن به زن.
2/ برقراری رابطه جنسی با زن، همبستر شدن با زوجه، برطرف کردن نیازهای جنسی زوجه.
ب) وظائف مالی: از آنجا که ریاست خانواده بر عهده شوهر است در نتیجه پرداخت هزینه زندگی با شوهر است. این هزینه‌ها در اصطلاح قانونی نفقه نامیده می‌شود. ماده 1106 به صراحت شوهر را ملزم به پرداخت نفقه می‌کند سپس در مواد بعدی مصادیق نفقه را بیان می‌دارد. بر اساس ماده 1107 زوج ملزم به برطرف کردن همه نیازهای عرفی زن از جمله مسکن، غذا، لباس، هزینه‌های درمانی و استخدام خادم به خاطر بیماری، ضعف و یا سایر دلایل است.
البته آنچه که در این ماده مطرح شده است جنبه انحصاری نداشته و ممکن است نسبت به زمان و عرف جامعه تغییر کند.
دعوای الزام به تمکین شوهر
زمانی که زوج به تکالیف قانونی خود عمل نکند ابزارهای قانونی برای زوجه وجود دارد. البته در رویه قضایی اقامه دعوای الزام به تمکین زوج از سوی زوجه خیلی معنایی ندارد و در صورت مطرح شدن رد می‌شود.
زوجه اگرچه نمی‌تواند دعوای الزام به تمکین را به طور مستقیم مطرح نماید اما راهکارهای دیگری وجود دارد. به طور مثال در خصوص عدم پرداخت نفقه زوجه می‌تواند دادخواست مطالبه نفقه به دادگاه بدهد. در صورتی که مرد، همسرش را از اقامتگاه مشترک بیرون کند و زندگی مشترک خود با همسرش را ادامه ندهد، زن می‌تواند در قالب دادخواست جرم ترک انفاق از شوهر شکایت کند.
اگر مرد زندگی مشترک را بی هیچ دلیلی ترک کند زن می‌تواند ادعای عسر و حرج خود را مطرح کند و در این صورت دادگاه حق طلاق را به او می‌دهد.
می‌توان از بررسی آرای قضایی به این نتیجه رسید که طرح دعوای الزام به تمکین شوهر از سوی زوجه امکان ندارد و برای ملزم کردن زوج باید از راهکارهای دیگر استفاده کرد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص دعوای الزام به تمکین شوهر، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون دعوای الزام به تمکین شوهر پاسخ دهند.
