شرایط استفاده از حق حبس توسط زوجه چیست ؟ حقوق زن در جامعه همیشه مهم جلوه کرده است و نباید این تصور وجود داشته باشد که در عقد نکاح زوجه دارای هیچ حقی نبوده و تنها مسئول ایفای وظایف می‌باشد. در مقاله زیر قرار است به یکی از اصلی‌ترین حقوق زن یعنی حق حبس او در عقد نکاح اشاره شود و اینکه این حق به چه معنایی می‌باشد، شرایط استفاده از آن توسط زوجه به چه صورت است و حالت‌های مختلف مهریه چگونه می‌باشد و زن به چه صورت می‌تواند به این حق استناد کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مشاوره طلاق کلیک کنید.
حق حبس چیست ؟
حق حبس در عقد نکاح پیش بینی شده است و به وسیله آن زن می‌تواند از ایفای وظایفی که برای او تعریف شده است در مقابل شوهر سرپیچی کند. در مقابل مرد نیز در صورت پرداخت مهریه زن به او، باعث از بین رفتن این حق شده و زن باید به ایفای وظایف اقدام نماید.
حق حبس یک نوع حق عینی است و آن بدین معنی است که حق مستقیما ناظر به مال معینی است. با استفاده از حق حبس می‌توان راحت‌تر طلب را وصول کرد و در واقع با وجود این ابزار، یک نوع تضمین برای رسیدن به خواسته وجود دارد.
تاثیر انواع مهریه در شرایط استفاده از حق حبس توسط زوجه
به صورت کلی زن به محض وقوع عقد مالک مهر می‌شود اما بنا بر اصل آزادی قراردادها که نشانگر اراده و اختیار طرفین در تعیین شرایط غیر اساسی عقد است و در صورتی که به صحت عقد لطمه‌ای وارد نشود طرفین می‌توانند در زمان و مقدار و دیگر جزئیات تغییراتی ایجاد کنند. تعیین مهر هم از این امر مستثنی نیست و دو طرف عقد نکاح می‌توانند با توافق، پرداخت مهر را به تاخیر بیندازند و برای آن زمانی تعیین کنند.
بدین ترتیب، پرداخت مهر به دو نوع حال (فوری) و موجل تقسیم می‌شود. در مهریه حال، زن به محض وقوع عقد نکاح مالک مهر می‌شود و فورا می‌تواند آن را مطالبه کند. اما در مهر موجل تا زمانی که اجل پرداخت نرسیده باشد زن حق مطالبه مهر را ندارد و مطابق شرط ماده 1085 نمی‌تواند به مطالبه مهر استناد کرده و به حق حبسش متوسل شود و از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع ورزد.
شرایط استفاده از حق حبس توسط زوجه
برخورداری از این حق شرایطی دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم:
1) مهریه زوجه باید حال باشد.
2) تا قبل از اخذ مهر زن به اراده خویش به ایفای وظایف نپرداخته باشد: زن بنا بر حق حبسی که دارد می‌تواند تا هنگامی که مهریه را دریافت ننموده از ایفای وظایف در مقابل همسرش امتناع کند. اما طبق ماده 1086 اگر زوجه با اراده و اختیار خودش قبل از مطالبه مهر از شوهر به ایفای وظایف اقدام کند، دیگر نمی‌تواند بعد از اقدام، به حق حبس استناد کند و اقدام به عدم تمکین تا زمان پرداخت مهر نماید.
البته همانطور که ذکر شد این اقدام به ایفای وظایف باید ارادی باشد و در صورتی که زن به اجبار و اکراه به ایفای وظایف اقدام کرده باشد، حق حبس همچنان باقیست و او می‌تواند به حقی که دارد استناد کند. ذکر این نکته حائز اهمیت است که در صورتی که مطابق ماده، زن آگاهانه اقدام به ایفای وظایف کند، اگرچه حق حبس او ساقط خواهد شد اما این اقدام او لطمه‌ای به حق او برای مطالبه مهریه‌اش وارد نمی‌آورد و زن همچنان می‌تواند مهریه‌اش را مطالبه کند.
باید این مسئله را مدنظر داشت که منظور از ایفای وظایف، لزوما وقوع نزدیکی بین زن و مرد نیست و همین که زوجه اراده خود را به تمکین اعلام نماید، حق حبس ساقط خواهد شد حتی اگر نزدیکی بین زوجین صورت نگرفته باشد.
در صورت تقسیط مهریه حق حبس به چه صورت خواهد بود ؟
مطابق رای وحدت رویه شماره 708 هیئت عمومی دیوان عالی کشور مصوب 22/5/1387 در صورتی که مهریه توسط دادگاه تقسیط شود، زوجه می‌تواند تا زمان پرداخت آخرین قسط مهریه، به حق حبس استناد ورزد و از ایفای وظایفی که در مقابل همسر خود دارد، خودداری ورزد.
این نکته قابل توجه است که نباید تقسیط مهریه را با مهری که موجل است و زمانی برای پرداخت آن در نظر گرفته شده است یکی دانست. زیرا در مهر موجل زن حق استناد به حق حبس را ندارد و اصلا واجد شرایط برای استفاده از این حق نمی‌باشد در حالی که در مهریه تقسیط شده مطابق رای وحدت رویه ذکر شده زن تا زمان پرداخت آخرین قسط می‌تواند به حق حبس خودش استناد کند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط استفاده از حق حبس توسط زوجه، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط استفاده از حق حبس توسط زوجه پاسخ دهند.
