انحلال قرارداد | موارد انحلال – تفاوت انحلال با بطلان و تعلیق در قرارداد

قراردادی که بسته می‌شود در صورت وجود شرایطی از بین می‌رود. برهم خوردن قرارداد و رفع آثار آن از ویژگی‌های معدوم گشتن قرارداد است اما باید بدانیم راه‌های متفاوتی برای از بین بردن قرارداد وجود دارد. انحلال قرارداد مسأله­‌ای است که به سبب آن قرارداد به هم می­‌خورد و کاملا با بطلان و تعلیق تفاوت دارد و هر کدام معنای خاصی را به همراه دارند.

قرارداد چیست ؟

از مهم‌ترین موضوعات حقوقی که می­‌توان به آن اشاره نمود همین قراردادها هستند که افراد در جامعه با آن سر و کار دارند.

عقد و قرارداد عبارت است از این که حداقل دو نفر بر ایجاد تعهدی تراضی کنند یا عمل حقوقی خاصی را دو طرفه یا چند طرفه به انجام برسانند. برای آشنایی با انواع شرایط در عقد و قرارداد کلیک کنید.

انحلال قرارداد به چه مفهومی است ؟

همان طور که مستحضر هستید انحلال به معنی بر هم زدن قرارداد است و این­که از ادامه و تداوم آن جلوگیری شود و اعتبار قرارداد و آثار حقوقی که دارا می­‌باشد نیز پایان یابد.

انحلال قرارداد در دو مرحله صورت می­‌گیرد که این مراحل در هرکدام از موارد انحلال قرارداد به صورت کاملا متمایز وجود دارند و شکل می­‌گیرند:

1. انحلال مربوط به زمانی می­‌شود که طرفین برای انعقاد قرارداد تراضی و توافق دارند تا زمانی که به سبب به وجود آمدن یک علتی، طرفین تصمیم می­‌گیرند که قراردادشان را منحل نمایند.
2. از زمانی که طرفین تصمیمشان را گرفته‌اند که انحلال محقق شود و موجب می­‌شوند که عهد و پیمان بر هم بخورد و قرارداد موجود در حکم باطل به شمار بیاید.

به این نکته بسیار توجه فرمایید که گفتیم در حکم باطل باشند یعنی مانند قرارداد باطل باشند، لازم به ذکر است که در علم حقوق، در حکم باطل با باطل کاملا تفاوت دارند.

اشکال انحلال

شایان ذکر است که انحلال در هر نوع عقد و قراردادی دارای اشکال مختلفی می­‌باشد که عبارت هستند از:

1. فسخ قرارداد.
2. انفساخ.
3. تفاسخ یا همان اقاله.
4. انقضا مدت قرارداد.
5. بطلان عقد.
6. بذل مدت در عقد نکاح موقت.

نکته: بذل مدت به معنی صرف نظر کردن زوج و یا شوهر از تمتع زوجه و یا زن در باقیمانده مدت نکاح منقطع می­‌باشد.

7. فوت کردن یکی از متعاقدین.
8. جلوگیری از انتفاع موضوع عقد.
9. صوری بودن عقد موجود.
10. فاسد بودن عقد.

همان­طور که متوجه شدید موارد فوق همگی اشکال گوناگونی از انحلال عقد و قرارداد می­‌باشند که با توجه به شرایط خاص به وجود می‌­آیند.

برای آشنایی با تفاوت های انحلال قرارداد با فسخ قرارداد کلیک کنید.

تفاوت انحلال قرارداد با بطلان آن

موضوعی که باید به آن بسیار توجه کنید این است که اصلا نباید انحلال قرارداد را با بطلان آن اشتباه بگیرید.

انحلال قرارداد و بطلان قراردادها دو موضوع کاملا متفاوت هستند و می­‌توان آن­‌ها را به صورت ذیل بیان نمود:

بطلان قرارداد به این معنا می­‌باشد که در هر زمانی که قرارداد باطل اعلام شود قرارداد از روز اول عقد آن، دارای هیچ­ گونه اعتباری نخواهد بود.

برای این موضوع مثالی را مطرح می­‌کنیم تا کاملا در این مورد شفاف سازی صورت بگیرد، تصور کنید قراردادی را در روز یک خرداد سال 99 بسته و منعقد نموده‌­ایم و در روز نه آذر سال 99 مشخص می­‌شود که این قرارداد ما شامل یکی از موارد بطلان قرارداد است، اثر قرارداد از همان روز یک خرداد از بین می­‌رود و انگار که اصلا این قرارداد بسته نشده است و اوضاع به قبل از عقد قرارداد باز می­‌گردد.

اما در مورد انحلال قرارداد به این شکل نیست و بعد از انعقاد قرارداد، عقد از زمانی که منحل شده است، بی‌اثر می­‌شود و دیگر به قبل از آن زمان سرایت پیدا نخواهد کرد.

به عنوان مثال شما یک قراردادی را در تاریخ بیست آبان منعقد می­‌کنید و در تاریخ سی آبان، تصمیم طرفین بر فسخ قرارداد می­‌شود.

در این حالت، قرارداد از بیستم تا سی آبان کاملا صحیح بوده است و از سی آبان با توافقی که بین طرفین قرارداد صورت گرفته، منحل شده است.

تفاوت انحلال قرارداد و تعلیق آن

لازم به ذکر است که میان انحلال قرارداد و تعلیق آن هم تفاوت­‌هایی وجود دارد.

تعلیق قرارداد در اصل در مواردی به کار برده می­‌شود که اجرای آن قرارداد بنا بر عللی خاص معلق شده است و می­‌تواند با از بین رفتن آن علل تعلیق، قرارداد به طور مجدد اثر خودش را پیدا نماید و دوباره اعتبار خودش را به دست آورد.

اما در مورد انحلال قرارداد به این صورت است که دقیقا از زمان و تاریخ انحلال آن، قرارداد دیگر هیچ نوع اثر حقوقی دارا نمی­‌باشد.

موارد و اسباب انحلال قرارداد

انحلال قرارداد یعنی عقدی به درستی منعقد گردیده است اما به خاطر وجود یک علت خاصی مورد اجرا قرار نمی­‌گیرد.

به عبارتی یعنی اینکه عقد قابلیت این را دارد که اجرا و کامل شود اما وجود یک سبب و یا علتی باعث شده است تا اجرای آن بی‌اثر بشود و در واقع می­‌توان گفت عقد منحل شده است.

موارد انحلال قرارداد را می­‌توان شامل فسخ، اقاله و انفساخ دانست که به سبب وجود آن­‌ها قرارداد منحل می­‌گردد.

وجود وکیل برای فسخ قرارداد و ابطال معامله

بعد از انعقاد یک قرارداد، راه‌ها و روش‌های گوناگونی وجود دارد که هم می‌توان به صورت یک طرفه یا با توافق هر دو طرف قرارداد و یا این که بدون نیاز به هیچ نوع توافق و اراده­‌ای، به صورت قهری، قرارداد مورد نظر را منحل نمود.

اگر بخواهیم به صورت عامیانه موضوع را بررسی نماییم به تمامی روش‌های انحلال قرارداد در زبان عامیانه، فسخ گفته می‌شود.

این در حالی است که فسخ یکی از راه‌­هایی است که با استفاده از آن، قرارداد منحل می­‌گردد و به دلیل وجود همین شرایط است که پیشنهاد می‌شود تا از بدو شروع کار و در هر مرحله کار، با وکیل در این رابطه مشورت نمایید تا بعدها دچار مشکلات نشوید و راحت­‌تر بتوانید آن­‌ها را حل نمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص انحلال قرارداد، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون انحلال قرارداد پاسخ دهند.

سوالات متداول