انواع ضمانت نامه بانکی
امروزه بانک‌ها امانت داران اصلی اموال مردم هستند. در ایران بیشتر مردم پول‌های خود را به بانک‌ها می‌سپارند تا از این طریق هم پول‌هایشان در یک جای امن باشد و هم بتوانند سود دریافت نمایند. همین موضوع باعث شده است تا بانک‌ها از سرمایه داران باشند و با داشتن یک پشتوانه مالی قوی در صورت لزوم بتوانند به عنوان ضامن برای مشتری‌های خود ضمانت نامه بانکی صادر کنند. در ادامه به بررسی انواع ضمانت نامه‌های بانکی می‌پردازیم.
ماهیت انواع ضمانت نامه بانکی
سندی رسمی یا قراردادی که به موجب آن بانک صادر کننده به عنوان ضامن متعهد می‌شود که در صورت عدم توانایی مشتری یا مضمون عنه برای پرداخت بدهی مالی در سررسید به جای مشتری وجه الضمان را به ذینفع یا مضمون له بپردازد.
صدور ضمانت نامه با رعایت شرایطی به درخواست مشتری صادر می‌شود. وصول آن نیز فقط با درخواست ذینفع که در ضمانت نامه قید می‌شود امکان دارد. برای آشنایی با نحوه ابطال ضمانت نامه بانکی کلیک کنید.
انواع ضمانت نامه بانکی
قطعا ضمانت نامه بانکی با توجه به ماهیت و کاربردش انواع مختلفی دارد که با توجه به واحد مالی به دو نوع زیر تقسیم می‌شوند:
1) ضمانت نامه‌های ریالی.
2) ضمانت نامه‌های ارزی: یکی از انواع ضمانت نامه‌های صادره ضمانت نامه‌های ارزی می‌باشند که در معاملات بین المللی کاربرد دارد. از همین رو به آن‌ها ضمانت نامه‌های ارزی گفته می‌شود. خود این ضمانت نامه‌ها به انواع مختلفی تقسیم می‌گردند.
انواع ضمانت نامه‌های ارزی بر اساس نحوه صدور
الف/ مستقیم: ضمانت نامه‌ای که به درخواست مشتری مستقیما توسط بانک ضامن بدون دخالت بانک کارگزار دیگری به نفع ذینفع صادر می‌گردد.
ب/ غیر مستقیم: این ضمانت نامه دو طرفه است و یک بانک با پشتوانه ضمانت نامه بانک دیگر خود اقدام به صدور ضمانت نامه می‌نماید.
انواع ضمانت نامه‌های بانکی ارزی بر اساس ماهیت
بر اساس ماهیت ضمانت نامه‌های ارزی می‌توان آن‌ها را به دو نوع تقسیم کرد:
الف/ ضمانت نامه واراداتی: ضمانت نامه‌ای که بانک به پشتوانه ضمانت نامه متقابلی که از یک بانک کارگزار خارجی به عنوان وثیقه دریافت می‌کند صادر می‌نماید. این نوع از ضمانت نامه به درخواست فروشنده یا پیمانکار خارجی توسط یک بانک ایرانی به نفع خریدار یا کارفرمای ایرانی صادر می‌شود.
ب/ ضمانت نامه صادراتی: اصدار این ضمانت نامه به درخواست فروشنده یا پیمانکار ایرانی که خواهان ضمانت است و به نفع ذینفع که خریدار یا کارفرمای خارجی است بستگی دارد. برای صدور، مضمون عنه باید یک وثیقه قرار دهد که می‌تواند ضمانت نامه‌ای که متقابلا از یک بانک داخلی صادر شده، باشد. بر اساس تقسیم بندی ارائه شده از سوی بانک مرکزی این نوع از ضمانت نامه‌ها به موارد زیر تقسیم می‌شود:
- ضمانت نامه صادراتی موضوع صدور خدمات فنی و مهندسی.
- ضمانت نامه صادراتی موضوع صدور کالای تولیدی (صنعتی، کشاورزی، معدنی و…)
- ضمانت نامه صادراتی موضوع قراردادهای داخلی.
- سایر ضمانت نامه‌های ارزی.
انواع ضمانت نامه بانکی ریالی
ضمانت نامه‌های بانکی ریالی صادره شده از بانک بر اساس کاربردی که دارند به شرح زیر می‌باشند:
1. ضمانت نامه مناقصه یا مزایده
گاهی پیش می‌آید که سازمان‌ها و موسسات خصوصی یا دولتی و اشخاص حقیقی برای خرید اموال و تامین خدمات مورد نیاز خود و یا فروش اموالی که نیاز ندارند یا برای اجرای پروژه‌های خود مناقصه یا مزایده برگزار می‌نمایند. کارفرمای برگزار کننده برای حصول اطمینان در مورد اینکه شرکت کنندگان پیشنهادات واقعی و سنجیده ارائه می‌دهند و قصد فریب ندارند ضمانت نامه از شرکت کنندگان می‌گیرند.
در این صورت شرکت کنندگان همراه با درخواست شرکت در مزایده یا مناقصه ضمانت نامه بانکی معتبر نیز ارائه می‌دهند. در صورتی که شخص شرکت کننده بعد از پیروزی در مناقصه یا مزایده به تعهدات خود عمل نکند کارفرما به عنوان ذینفع از ضمانت نامه بانکی استفاده می‌نماید.
2. ضمانت نامه ریالی تعهد پرداخت
بانک ضامن پرداخت دین مشتری خود به ذینفع در سررسید می‌شود.
3. ضمانت نامه گمرکی | انواع ضمانت نامه بانکی
در صورتی که واردکننده نیاز داشته باشد کالایی را به داخل کشور وارد کند باید برای ورود آن به اداره گمرک مبلغی را به عنوان حقوق گمرکی پرداخت نماید. در اینجا بانک ضامن می‌شود در صورتی که مشتری او که وارد کننده کالا است نتواند حقوق گمرگی خود را در موعد مقرر پرداخت نماید به جای مشتری پول را پرداخت کند. این ضمانت نامه شامل جریمه تاخیر تادیه نیز می‌شود.
4. ضمانت نامه حسن انجام تعهد
وقتی که شخصی اعم از اشخاص حقوقی و حقیقی متعهد می‌شوند تا کاری را به درستی انجام دهند نوعی ضمانت نامه از سوی بانک برای ذینفع صادر می‌شود که بر اساس آن بانک ضمانت می‌کند که شخص، تعهد خود را به درستی در موعد مقرر انجام دهد.
5. ضمانت نامه پیش پرداخت | انواع ضمانت نامه بانکی
در برخی از پروژه‌های بزرگ اشخاص حقوقی یا حقیقی به عنوان کارفرما با اشخاصی اعم از حقیقی و حقوقی به عنوان پیمانکار قرارداد می‌بندند. در صورت نیاز در مواردی مانند تجهیز کارگاه یا تکمیل لوازم مورد نیاز عملیات، شخص کارفرما مبلغی را به پیمانکار به عنوان پیش پرداخت می‌پردازد. در مقابل مبلغی که پرداخت شده است پیمانکار یک ضمانت نامه بانکی به کارفرما ارائه می‌دهد.
6. ضمانت نامه بانکی استرداد کسور وجه الضمان
در قراردادها کارفرما به منظور حسن انجام کار مبلغی را از پیمانکار می‌گیرد. معمولا این مبلغ از ده درصد مبلغ کل قرارداد فراتر نمی‌رود. در صورتی که پیمانکار برای اتمام پروژه نیاز به این مبلغ داشته باشد می‌تواند در مقابل ارائه ضمانت نامه بانکی این مبلغ را دریافت نماید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص انواع ضمانت نامه‌های بانکی می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی آنلاین و تلفنی وکیل دات کام استفاده نمایید و یا مقاله نحوه دریافت ضمانت نامه بانکی را بخوانید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص انواع ضمانت نامه بانکی، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون انواع ضمانت نامه بانکی پاسخ دهند.
