مشخصات مورد معامله | بررسی ویژگی‌های موضوع معامله – ملزومات مال موضوع انتقال

مشخصات مورد معامله چطور تعیین می شود؟ امروزه یکی از راه‌های اصلی کسب درآمد معامله و خرید و فروش است. روزانه میلیون‌ها مورد معامله در ایران اتفاق می‌افتد به همین جهت معامله کردن بخش مهمی از زندگی روزمره مردم را به خود اختصاص می‌دهد. قطعا برای چنین موضوع مهمی قواعد و چارچوب‌هایی معین شده است. هر کسی نمی‌تواند هر چیزی را که می‌خواهد معامله کند. قانون‌گذار در قوانین به خوبی این چارچوب‌ها را مشخص کرده است. یکی از مسائل مهم در معاملات که در قانون نیز به آن پرداخته شده است مشخصات مورد معامله است. در این مطلب به بررسی مشخصات موضوع معامله می‌پردازیم.

مورد معامله چیست ؟

مورد معامله هر چیزی است که بین دو طرف معامله می‌شود. در ماده 214 قانون مدنی مورد معامله را مال یا یک عمل می‌دانند که طرفین معامله متعهد می‌شوند آن را تسلیم کنند یا آن کار را انجام بدهند. به طور مثال در معامله ماشین، طرفین در مقابل یک مبلغ مشخصی با هم توافق می‌کنند که شخص الف ماشین خود را به شخص ب بفروشد. در این جا ماشین مورد معامله است. یعنی چیزی که دو طرف در مورد آن توافق کرده‌اند و چیزی که مورد خرید و فروش قرار گرفته است.

برای آشنایی با شرایط معامله صحیح کلیک کنید.

مشخصات مورد معامله

در قانون مدنی مواد 214، 215 و 216 به موضوع مورد معامله پرداخته است. در این مواد مشخص شده است که هر چیزی که قرار است معامله شود باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد. مال در صورت داشتن این ویژگی‌ها قابل معامله است و در غیر این صورت نمی‌توان آن را معامله کرد.

موجودیت مورد معامله

هر چیزی که مورد معامله قرار می‌گیرد باید در هنگام عقد موجود باشد. بر اساس ماده 361 قانون مدنی نمی‌توان چیزی را که موجود نیست معامله کرد و اگر چیزی را که موجود نیست معامله کنند آن معامله باطل است.

ممکن است این سوال پیش بیاید که پس قراردادهای پیش فروش چطور مورد قبول هستند. باید گفت که قراردادهای پیش فروش در واقع بیع نیستند بلکه در قالب تعهد به واگذاری هستند به همین دلیل است که مورد قبول قرار می‌گیرند. به طور مثال در پیش فروش یک آپارتمان شخص الف متعهد می‌شود که در مدت 6 ماه یک واحد آپارتمان را بسازد و به صاحب آن واگذار کند که این کار درست و مورد قبول است اما جدا از مبحث بیع است.

معلوم و معین بودن مورد معامله | مشخصات مورد معامله

منظور از معلوم بودن مال معامله در ماده 216 قانون مدنی این است که مقدار، جنس و وصف چیزی که قرار است مورد معامله باشد از قبل معلوم و مشخص باشد. به طور مثال یک عدد ماشین پراید سفید رنگ مدل سال 80 به پلاک …. مورد معامله قرار می‌گیرد.

بر اساس ماده 351 در صورتی که مورد معامله بر موارد مختلفی صدق کند در صورتی معامله صحیح است که مشخصات آن کاملا معلوم شود. مثلا اگر در یک نمایشگاه ماشین طرفین یک پراید را مورد معامله قرار دهند این معامله فقط زمانی درست است که دقیقا مشخص شود کدام پراید مدنظر است وگرنه ممکن است چندین پراید در یک نمایشگاه موجود باشد. همچنین باید معین باشد. مثلا نمی‌توان گفت آپارتمان طبقه پنجم یا ششم بلکه طرفین باید تعیین کنند که کدام آپارتمان را معامله می‌کنند.

البته در بخش پایانی ماده 216 گفته شده است که اصل معین بودن با یک مورد زیر سوال می‌رود و آن کفایت علم اجمالی بر موضوع می‌باشد. قانون گذار مصادیق این موارد را مشخص کرده است. در مواد 563 و 564 و 694 مشتمل بر مواردی هستند که علم اجمالی در آن‌ها کفایت می‌کند. مواد 564 و 563 مربوط به عقد جعاله است یعنی در جایی که شخصی در مقابل یک اجرتی دیگری را مامور به انجام کاری می‌کند.

به طور مثال شخص الف به شخص ب می‌گوید در صورتی که فلان کار را انجام دهی مبلغ یک میلیون به تو می‌دهم. در این مورد قانون گذار این اجازه را داده است که در مورد عملی که باید انجام شود و اجرتی که باید پرداخت شود علم اجمالی باشد.

ماده 694 در مورد ضمانت است که در این جا هم قانون گذار علم اجمالی به آنچه که مورد ضمانت است را کافی دانسته است.

قابل نقل و انتقال باشد | مشخصات مورد معامله

مورد معامله باید چیزی باشد که بتوان آن را به شخص دیگری منتقل کرد به طور مثال هیچ کس نمی‌تواند اموال عمومی را معامله کند زیرا چیزی نیست که قابل نقل و انتقال باشد. یا اینکه معامله مشروبات الکلی و مواد مخدر صحیح نیست زیرا از نظر قانونی قابلیت نقل و انتقال ندارند.

مالیت داشته باشد

چیزی می‌تواند مورد معامله قرار گیرد که دارای ارزش مالی باشد. چیزی که در معامله کردن آن منفعت عقلایی وجود داشته باشد. در این مورد عرف بازار ملاک قرار می‌گیرد و مورد معامله باید در بازار به عنوان یک مال ارزش داشته باشد. البته برخی اشیا که در عرف ارزش داد و ستد ندارد برای طرفین معامله دارای ارزش مالی است. اگر در معامله مالی منفعت عقلایی وجود داشته باشد از نظر قانونی اجازه معامله کردن آن وجود دارد. به طور مثال عکس‌های خانوادگی که فقط برای طرفین معامله ارزشمند است ولی در عرف بازار ارزشی ندارد.

 قابلیت تسلیم داشته باشد

در معاملات چیزی که مورد معامله قرار می‌گیرد باید چیزی باشد که آن را بتوان به طرف دیگر تسلیم کرد. اگر امکان تسلیم کردن آن نباشد این معامله باطل است. به طور مثال معامله کردن ماشینی که واردات آن به کشور ممنوع است و شخص نمی‌تواند آن را به خریدار تحویل دهد سبب اشکال در معامله می‌شود.

مالکیت فروشنده بر مورد معامله

هیچ کس نمی‌تواند چیزی را که متعلق به خودش نیست مورد معامله قرار دهد. هر کسی فقط می‌تواند چیزی را معامله کند که یا متعلق به خودش باشد یا این که از نظر قانونی حق معامله آن را داشته باشد در غیر این صورت معامله مال غیر است. به طور مثال شخص الف نمی‌تواند خانه شخص ج را به دیگری بفروشد زیرا اصلا مالک آن خانه نیست.

توصیه می‌شود پیش از انجام دادن معاملات خود با یک وکیل مجرب در رابطه با معاملات مشورت انجام دهید تا از مشکلات بعدی جلوگیری گردد. گروه وکیل دات کام پاسخگوی شما در خصوص مشخصات مورد معامله در سریع‌ترین زمان هستند. شما می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی آنلاین و تلفنی وکیل دات کام برای دریافت پاسخ سوالات خود در خصوص مورد معامله استفاده نمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مشخصات مورد معامله، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون مشخصات مورد معامله پاسخ دهند.