مرخصی استعلاجی | انواع – مدت زمان – شرایط استفاده – پرداخت دستمزد
گاهی شخص بر اثر بیماری ناشی از کار یا موارد دیگر، توانایی انجام کار و حضور در محل کار خود را از دست می‌دهد؛ بنابراین قانون حمایت از کار و همچنین قانون مدیریت خدمات کشوری که به ترتیب مرجع رسیدگی به حقوق کارگران و کارمندان هستند، به کارگر یا کارمند اجازه می‌دهند تا هنگام بیماری مدت زمانی را تحت عنوان مرخصی استعلاجی جهت استراحت و پیگیری روند درمان تا بهبودی و فراغت از بیماری سپری کند. در این مقاله به توضیح اینکه مرخصی استعلاجی چیست، مدت آن چقدر است و چه شرایطی دارد می‌پردازیم.
مرخصی استعلاجی چیست ؟
استعلاج به معنای معالجه طلبیدن و تقاضای درمان است. شخص بیمار ممکن است تا زمان بهبودی توانایی کار کردن نداشته باشد و از طرفی خرج و مخارج او در این مدت کم‌تر که نشود هیچ، ممکن است افزایش هم بیابد. در این راستا قانون کار برای آن که کارگر تنها رنج بیماری را تحمل کند و رنج مضاعفی ناشی از عدم دریافت حقوق بر او تحمیل نشود، جهت حمایت از او مرخصی استعلاجی را پیش بینی کرده است که در این مدت بر اساس قانون حقوق کارگر تا پایان بیماری پرداخته می‌شود.
برای آشنایی کامل با شرایط مرخصی گرفتن کلیک کنید.
استفاده از مرخصی استعلاجی
بر اساس بند ۷ ماده ۲ قانون تامین اجتماعی، بیماری عبارت است از شرایط جسمی یا روحی که شخص را از انجام کار منع و نیازمند درمان می‌کند. در ماده ۷۴ بیان شده است که برای اینکه این مدت جزو سوابق کاری و بازنشستگی کارگر محسوب شود نیاز به تاییدیه سازمان تامین اجتماعی هست. بنابر این دو ماده، مرخصی استعلاجی از موارد تعلیق کار به شمار می‌رود و کارگر پس از بهبودی از بیماری می‌تواند مجددا به کار خود برگردد.
بر اساس قانون اداره کار، تایید مرخصی استعلاجی به عهده موارد زیر است:
۱- مرخصی کم تر از ۷ روز یا در تمام سال نهایتا ۱۵ روز باشد:
چنانچه مرخصی استعلاجی کم تر از ۷ روز یا در کل سال تنها ۱۵ روز باشد، تنها ارائه گواهی تایید پزشک معالج کفایت می‌کند.
۲- مرخصی بین ۱۵ تا ۶۰ روز باشد:
اما چنانچه بیمار ۱۵ تا ۶۰ روز به مرخصی استعلاجی نیاز داشته باشد، مستلزم آن است که از پزشک مورد اعتماد سازمان تامین اجتماعی گواهی تایید اخذ کند.
۳- مرخصی بیش از ۶۰ روز به طول انجامد:
در صورتی که شخص به بیش از ۶۰ روز استراحت تا زمان بهبودی نیاز داشته باشد نیز تایید شورای پزشکی تامین اجتماعی معتبر خواهد بود.
قابل ذکر است که مدت مرخصی استعلاجی محدود نیست و با توجه به نوع بیماری هر شخص متفاوت است اما سقف مرخصی در سال ۴ ماه است و در صورتی که بیماری صعب‌العلاج شناخته شود، کارگر بازنشسته می‌شود.
برای آشنایی با شرایط مرخصی بدون حقوق کلیک کنید.
انواع مرخصی استعلاجی
با توجه به نوع مرخصی استعلاجی، پرداخت حقوق در این ایام متفاوت است و بر عهده سازمان تامین اجتماعی یا کارفرماست. بر اساس ماده ۶۲ قانون تامین اجتماعی، پرداخت غرامت دستمزد در بیماری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که به علت کار ایجاد نشده باشند از روز چهارم آغاز می‌شود؛ بنابراین پرداخت حقوق از طرف سازمان تامین اجتماعی برای مرخصی استعلاجی بیش از ۳ روز است. در مرخصی استعلاجی کم‌تر از ۳ روز نیز کارفرما می‌تواند حقوق کارگر را پرداخت کند ولی قانونا ملزم به انجام این کار نیست. انواع مرخصی استعلاجی عبارتند از:
۱- مرخصی استعلاجی تا حداکثر ۳ روز:
در مرخصی استعلاجی که کم‌تر از ۳ روز یا حداکثر ۳ روز تمام شود، پرداخت حقوق بر عهده کافرماست. ( مطابق قانون مجبور نیست و در صورت تمایل می‌تواند پرداخت کند.)
۲- مرخصی استعلاجی بیش از ۳ روز:
زمانی که کارگر بیش از ۳ روز مرخصی استعلاجی دریافت کند، پرداخت حقوق وی بر عهده سازمان تامین اجتماعی قرار دارد.
۳- مرخصی استعلاجی زایمان:
زنان باردار شاغل، در مدت زمان بارداری خود می‌توانند از ۶ ماه مرخصی استعلاجی زایمان استفاده کنند که ۳ ماه آن باید پس از زایمان سپری شود. پرداخت حقوق در این ایام بر عهده سازمان تامین اجتماعی است.
میزان حقوق در مدت استفاده از مرخصی استعلاجی
مقدار حقوق پرداخت شده در ایام استفاده از مرخصی استعلاجی بر اساس شرایط کارگر است که مطابق ماده ۶۲ قانون تامین اجتماعی:
۱- چنانچه فرد بیمار بیمه شده، همسر یا فرزند یا پدر و مادر تحت تکفل داشته باشد، حقوق او به میزان سه چهارم آخرین دستمزد یا حقوق روزانه او پرداخت می‌شود.
۲- اگر شخص بیمار بیمه شده، همسر، فرزند و پدر و مادر تحت تکفل نداشته باشد، برابر دو سوم آخرین مزد یا حقوق روزانه‌اش حقوق دریافت می‌کند و در صورتی که شخص با هزینه سازمان تامین خدمات درمانی جهت معالجه بستری شود، به میزان یک دوم آخرین مزد یا حقوق روزانه‌اش، غرامت و دستمزد دریافت می‌کند.
برای کسب اطلاعات کامل درباره حقوق و مزایای کارمندان کلیک کنید.
شروط دریافت مرخصی استعلاجی
افراد زیر می‌توانند از مرخصی استعلاجی استفاده کنند:
۱- افرادی که به علت حادثه در کار یا بیماری مربوط به کار قادر به انجام کار نباشند.
۲- افرادی که به علت بیماری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های عادی بستری شده‌اند.
۳- افرادی که به دلیل بیماری اولا سرپایی درمان و سپس بستری شوند.
۴- جانبازان انقلاب اسلامی حتی بدون بستری شدن و به دلیل بیماری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های عادی.
مدارک لازم جهت اخذ دستمزد مرخصی استعلاجی
جهت اخذ دستمزد روزهای سپری شده در مرخصی استعلاجی، بایستی مدارک زیر به اداره تامین اجتماعی تحویل داده شوند:
۱- اصل گواهی استراحت پزشکی.
۲- تاییدیه گواهی توسط سازمان تامین اجتماعی.
۳- استعلام وضعیت یا فرم کامل شده معرفی به کار توسط کارفرما.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مرخصی استعلاجی، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون مرخصی استعلاجی پاسخ دهند.
