شرایط مرخصی گرفتن | محاسبه انواع مرخصی در قانون کار

شرایط مرخصی گرفتن چیست؟ کارگر و کارفرما دو عامل اساسی تولید و چرخه اقتصاد در جامعه به شمار می‌روند که با کمک یکدیگر می‌توانند به آبادانی تولید، ساخت و ساز و… کمک فراوانی نمایند. در رابطه با کارگر و کارفرما قانونگذاران قوانین بسیار مهمی را پیش بینی نموده‌اند تا حقوق هیچ یک از آن‌ها ضایع نشود. مرخصی نیز یکی از این قوانین در مورد کارفرما و کارگر می‌باشد که به کارگر تعلق می‌گیرد. در ادامه در مورد انواع و شرایط مرخصی در قانون کار توضیحات مفیدی را ارائه نموده‌ایم، با ما همراه باشید.

شرایط مرخصی گرفتن در قانون کار چیست ؟

بعضی اوقات ممکن است کارگر به علت‌های مختلف نتواند به سرکار برود و یا اینکه به صورت قانونی اجازه داشته باشد که در یک روز مشخص استراحت کند‌ که در این ‌موارد می‌توان ‌گفت فرد به مرخصی رفته است. قانونگذاران برای حمایت از کارگر قانونی را وضع نموده‌اند ‌که طبق آن کارگر می‌تواند در برخی موارد خاص و ‌روز‌های معین‌ شده به مرخصی برود که تعداد روزهای مرخصی در هر مورد متفاوت خواهد بود و با توجه به نوع مرخصی معین می‌شود.

انواع روش ها و شرایط مرخصی گرفتن در قانون کار

در قانون کار انواع مرخصی برای کارگران‌ شرح داده شده است، همانطور که در بالا گفته شد تعداد روز‌های مرخصی با توجه به نوع آن متفاوت خواهد بود و ممکن است بیشتر یا کمتر شود. انواع مرخصی در قانون کار به شرح زیر می‌باشند:

مرخصی استحقاقی

• طبق ماده ۶۴ قانون کار مرخصی استحقاقی نوعی مرخصی کار به حساب می‌آید که طی آن هر کارگر می‌تواند در سال بیست و شش روز به مرخصی برود. حتی اگر کارگر مدت یک سال کار نکرده باشد نیز می‌تواند به اندازه تعداد ماه‌هایی که کار کرده است نیز مرخصی دریافت کند که در هر ماه کار دو و نیم روز مرخصی به فرد تعلق خواهد گرفت که فرد می‌تواند ‌این روزها را به سرکار نرود و حقوق دریافت کند. طبق ماده ۶۵ قانون کار مرخصی استحقاقی برای کارگرانی که در مشاغل دشوار و زیان آور فعالیت می‌کنند در سال سی و پنج روز می‌باشد و علاوه بر اینکه این افراد می‌توانند حدود نه روز بیشتر از سایر کارگران مرخصی دریافت کنند بلکه آن‌ها در هر شش ماه کار می‌توانند دو بار از مرخصی‌های خود استفاده کنند. نکته حائز اهمیت این است که قانونگذار قانونی را وضع نموده‌اند که طی آن هیچ کارگری ‌نمی‌تواند بیش از نه روز از مرخصی‌های یکسال خود را ذخیره کند و حتما باید به مرخصی برود. این به این دلیل است که کارگر بتواند مرخصی‌های خود را به راحتی طلب نماید و هیچ ترسی از کارفرما در این مورد نداشته باشد.
• چنانچه فرد به علت ازدواج دائم، فوت پدر، مادر، همسر و فرزندان به مرخصی برود نیز در واقع به مرخصی استحقاقی با حقوق رفته است. قانونگذار برای کارگر سه روز مرخصی در نظر گرفته است تا بتواند به چنین مواردی برسد.

نکته بسیار مهم: چنانچه کارگر مرخصی ساعتی درخواست کند و میزان مرخصی او از یک روز هم کمتر باشد مدت زمان رفت و برگشت او به سرکار جزو مرخصی استحقاقی به حساب می‌آید.

مرخصی بدون حقوق

در قانون کار نوعی مرخصی نیز شرح داده شده است که دارای حقوق نیست و اگر کارگر بخواهد از آن استفاده کند در روز‌های مرخصی‌اش حقوق دریافت نخواهد کرد. برای مثال هر فرد می‌تواند در تمام مدت زمان کارش برای ادای حج واجب یک ماه به مرخصی برود اما در این یک ماه حقوقی دریافت نخواهد کرد و یا شخصی که برای رفتن به جشن عروسی اقدام به درخواست مرخصی می‌کند نیز از مرخصی بدون حقوق استفاده می‌کند.

مرخصی استعلاجی | شرایط مرخصی گرفتن

مرخصی استعلاجی نیز از انواع مرخصی‌های شرح داده شده در قانون کار می‌باشد. کارگر از مرخصی استعلاجی برای درمان بیماری خود استفاده می‌کند و در این نوع مرخصی نه تنها حقوق دریافت می‌کند بلکه جزو سابقه بیمه و بازنشستگی فرد نیز به حساب می‌آید. برای آشنایی با شرایط دریافت مرخصی استعلاجی کلیک کنید.

مرخصی زایمان

مرخصی زایمان در قانون کار به این دلیل ذکر شده است که از زنان باردار شاغل حمایت شود. طبق این قانون هر زن باردار می‌تواند تا زمان وضع حمل خود به مرخصی برود و نه تنها در مدت زمان مرخصی‌اش حقوق دریافت می‌کند بلکه مدت زمان مرخصی نیز به عنوان سابقه کاری برای او در نظر گرفته می‌شود.

برای کسب اطلاع از مدت زمان مرخصی زایمان و شرایط استفاده از آن با کلیک به مقاله مربوطه مراجعه نمایید.

نکته مهم: اگر فرد در حین کار از دنیا برود و مرخصی‌های ذخیره شده داشته باشد حقوق تمام روزهای مرخصی‌اش به بازماندگانش پرداخت خواهد گردید.

قوانین مهم مربوط به شرایط استفاده از مرخصی در قانون کار

• مرخصی کارگران با روز‌های تعطیل محاسبه نمی‌شود و کارگر علاوه بر اینکه در روز‌های تعطیل به سر کار نمی‌رود بلکه می‌تواند تمام مرخصی‌های خود را نیز دریافت کند. برای مثال جمعه یک روز نعطیل است و اگر فردی در روز جمعه کار کند علاوه بر اینکه حقوق ثابت کار خود را دریافت می‌کند حقوق روز تعطیل جمعه نیز به او تعلق می‌گیرد.
• طبق ماده ۶۹ قانون کار کارگر و کارفرما باید بر سر اینکه کارگر در چه روز‌هایی به مرخصی برود توافق کنند.
• در صورتی که فرد بازنشسته شود و یا اینکه فوت کند و یا از کار افتاده شود باز هم کارفرما باید حقوق روز‌های مرخصی‌اش را به او یا ورثه‌اش پرداخت نماید.
• تمامی مرخصی‌های استعلاجی جزو سابقه بیمه فرد به حساب می‌آیند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط و انواع مرخصی، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط و انواع مرخصی پاسخ دهند.

سوالات متدوال