دادگاه علنی | شرایط و ضوابط برگزاری جلسه علنی دادرسی – قوانین
دادگاه علنی چه زمانی برگزار می‌شود؟ بر اساس یکی از نظریه‌‌‌‌‌های مطرح شده در مورد نظام‌های قضایی، عدالت باید دیده شود تا به درستی اجرا گردد. از همین رو نظام قانونی ایران نیز در راستای داشتن دادرسی عادلانه جلسات دادگاه را علنی برگزار می‌کند در ادامه این مطلب به بررسی موضوع علنی بودن جلسه دادگاه می‌پردازیم.
علنی بودن جلسه دادگاه
بر اساس تبصره ماده 352 قانون آیین دادرسی کیفری منظور از علنی بودن جلسه دادگاه، عدم ایجاد مانع برای حضور افراد در جلسه رسیدگی می‌باشد.
زمانی که اعلام می‌شود جلسه دادگاه علنی است یعنی به جز اصحاب دعوا مانند شاکی و متهم سایر افرادی که حتی در پرونده نقشی ندارند مانند خبرنگاران می‌توانند در جلسه دادگاه حضور داشته باشند.
برای آشنایی با رویه تحقیقات مقدماتی کلیک کنید.
شرایط علنی بودن جلسه دادرسی
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اصل 165 ذکر شده است که محاکمات علنی انجام می‌شود و حضور افراد در آن مانعی ندارد مگر اینکه از نظر قانونی باید دادگاه را غیر علنی برگزار نمود.
در قانون آئین دادرسی کیفری نیز به این موضوع پرداخته شده است. بر اساس ماده 352 این قانون محاکمات باید علنی برگزار شود مگر در شرایط خاص. البته با توجه به ماده 355 این قانون افراد زیر 18 سال نمی‌توانند در جلسه رسیدگی به عنوان تماشگر حضور داشته باشند مگر با حکم قانونی.
البته در رویه قضایی کنونی داد‌گاه‌‌‌‌‌ها به گونه‌‌‌‌ای هستند که ظرفیت پذیرش عمومی را ندارند ولی در پرونده‌‌‌‌‌های مهم و بزرگ که علنی رسیدگی می‌شوند امکان حضور خبرنگاران وجود دارد ولی نمی‌توان از جلسه دادگاه عکس برداری نمود یا ضبط صدا کرد مگر با اجازه رئیس دادگاه. قاضی می‌تواند اجازه دهد که بخشی یا تمام جلسه ضبط و ثبت گردد.
موارد غیر علنی بودن جلسه دادگاه
با اینکه قانون گذار اعلام نموده که جلسه دادگاه باید علنی برگزار گردد اما در مواردی هم اجازه داده نشده است که دادگاه غیر علنی باشد. قطعا برخی از مواقع برگزاری جلسه دادگاه در حضور همه دارای معایب زیادی است از این رو دادگاه اجازه برگزاری محکمه به صورت علنی را نمی‌دهد. بر اساس ماده 352 قانون آیین دادرسی کیفری در موارد زیر دادگاه غیر علنی است:
1/ امور خانوادگی و جرائمی که منافی عفت و اخلاق عمومی است. به طور مثال مسائل مربوط به تجاوز جنسی.
2/ علنی بودن دادگاه باعث اختلال در امنیت عمومی شود یا اینکه باعث تشویش و یا ضربه به احساسات مذهبی و قومی شود.
3/ در جرایم قابل گذشت در صورتی که طرفین دعوا یا شاکی تقاضای غیر علنی بودن محکمه را بدهند.
در صورت وجود یکی از شرایط بالا دادگاه با اظهار عقیده دادستان قرار غیر علنی بودن محکمه را صادر می‌کند.
انتشار محتویات محکمه علنی
این امکان وجود دارد که تحت رعایت شرایط قانونی جریان محکمه عمومی شود. بر اساس ماده 353 قانون آئین دادرسی کیفری انتشار جریان رسیدگی و گزارش پرونده در صورتی که نیازی به افشای هویت افراد اصحاب دعوا یا موقعیت اداری و اجتماعی آنان نباشد در رسانه‌‌‌‌‌ها بلامانع است. اگر بر خلاف این ماده عمل شود و اطلاعات هویتی و حکم محکوم به افشا گردد بر اساس بخش انتهایی ماده 355 جرم بوده و در حکم افترا است.
البته بیان جریان رسیدگی و حکم قطعی و نهایی به همراه اطلاعات محکوم‌به فقط در برخی از موارد امکان دارد به طوری که در بسیاری از پرونده‌‌‌‌‌های بزرگ مانند مفاسد اقتصادی شاهد بیان اطلاعات کامل هویتی شخص و روند پرونده بودیم.
برای دریافت پاسخ سوالات خود و مشاوره حقوقی در مورد علنی بودن جلسه دادگاه و شرایط آن می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تهران وکیل دات کام بهره ببرید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص جلسه علنی دادگاه، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون جلسه علنی دادگاه پاسخ دهند.
سوالات متداول
اصل این است که جلسات دادگاه علنی باشند مگر در مواردی که قانون تعیین نموده است که در مطلب به تفصیل توضیح داده شده است.
زمانی که از نظر قانونی برگزاری جلسه به شکل علنی باعث اختلال در امنیت می‌شود که در مطلب به تفصیل توضیح داده شده است.
بله. بر اساس قانون در جرائم قابل گذشت، اصحاب دعوا یا شاکی می‌توانند تقاضای غیر علنی بودن مجاکمه را بنمایند که در مطلب به تفصیل توضیح داده شده است.
