دادگاه بدوی

دادگاه بدوی چگونه مرجعی می‌باشد؟ بسیاری از افراد در زندگی روزمره خود دچار اختلافاتی می‌شوند که ناچاراً برای حل آن باید به دادگاه مراجعه کنند. این اختلافات می‌تواند خانوادگی، اقتصادی و…باشد. برای مثال برای حل دعاوی خانوادگی به دادگاه خانواده و برای رسیدگی به جرایم به دادگاه کیفری مراجعه می‌کنیم. پس قدم اول برای حل این اختلاف مراجعه به مراجع قضایی و طرح شکایت است و قدم دوم زمانی است که پای شما به دادگاه باز می‌شود. پس مسلما باید دانش حقوقی خود را بالا ببرید تا سردرگم نشوید. یکی از این موارد که اطلاعاتی راجع به آن لازم است دادگاه بدوی است. در واقع دادگاه بدوی، همان دادگاهی است که برای اولین بار شکایت شما را مورد بررسی قرار می‌دهد و به آن رسیدگی می‌کند.

دادگاه بدوی و وظایف آن

پس از اینکه اختلاف و مشکل خود را در مراجع قضایی مطرح کردیم و به اصطلاح شکایت کردیم تا به اختلاف و مشکل ما رسیدگی شود پرونده‌ای تشکیل می‌شود و به مرجع قضایی (دادگاه) فرستاده می‌شود و برای طرفین وقت رسیدگی تعیین می‌کنند و در یک تاریخ مشخص از آن‌ها می‌خواهند تا در دادگاه حضور داشته باشند.

قاضی پرونده، دلایل و اسناد و مدارک طرفین را بررسی خواهد کرد و طبق آن یک رای صادر می‌کند.

باید بدانیم که دادگاه بدوی همان طور که از نامش پیداست یک دادگاه اولیه است و رسیدگی به پرونده صرفاً با صدور رای در این دادگاه تمام نمی‌شود و اکثر رای‌های صادره توسط طرفین دعوا قابل اعتراض است. زمانی که به رای صادر شده توسط دادگاه بدوی اعتراض شد و این اعتراض قابل قبول واقع شد، پرونده جهت رسیدگی به دادگاه تجدید‌نظر فرستاده می‌شود، دادگاه تجدید‌نظر مجزا از دادگاه بدوی است و در آن دوباره پرونده بررسی خواهد شد و رای صادر می‌شود.

انواع دادگاه بدوی

باتوجه به موضوع شکایت و یا جرمی که اتفاق افتاده است پرونده مورد نظر به یکی از دادگاه‌هایی که در پایین توضیح داده شده است فرستاده می‌شود:

دادگاه عمومی حقوقی

این دادگاه صلاحیت رسیدگی اولیه و نخستین در تمامی دعوا‌ها و امور حقوقی (غیر کیفری-جزایی) را دارد. معمولا صلاحیت این دادگاه عام است و اکثرا پرونده‌های حقوقی در این دادگاه طرح می‌شوند مگر اینکه قانون برای یک موضوعی دادگاهی خاص تعیین کرده باشد که در مطالب بعدی نمونه‌های آن ذکر می‌شود.

دادگاه کیفری ۱

یک دادگاه عمومی جزایی است و جرایمی که مجازات آن‌ها سلب حیات، حبس ابد و قطع عضو باشد در صلاحیت دادگاه کیفری ۱ قرار می‌گیرد و همچنین رسیدگی به جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی (یعنی جرائمی که متوجه خود فرد است نه مال و اموال او مثل قتل، نقص عضو) یا جرائمی که مجازات آن‌ها به میزان نصف دیه کامل یا بیشتر باشد و جرائم موجب مجازات تعزیری درجه ۳ و بالاتر (جرائم تعزیری به ۸ دسته تقسیم می‌شوند که جرم تعزیری درجه ۱تا ۳ در صلاحیت این دادگاه است) و نیز جرائم سیاسی و مطبوعاتی در صلاحیت این دادگاه است.

دادگاه کیفری ۲

این دادگاه نیز یک دادگاه عمومی جزایی است و صلاحیت رسیدگی به تمامی جرائم کیفری را دارد مگر اینکه قانون آن جرم را در صلاحیت دادگاه دیگری مثل دادگاه کیفری ۱ یا انقلاب و… بداند.

دادگاه انقلاب

طبق ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی کیفری صلاحیت دادگاه انقلاب در رسیدگی به جرائم زیر است:

1. هر جرمی علیه امنیت داخلی و خارجی اتفاق افتد مانند: محاربه، افساد فی الارض، بغی، تبانی و اجتماع علیه جمهوری اسلامی ایران. همچنین اقداماتی نظیر جرایم مسلحانه یا احراق، تخریب و اتلاف اموال به منظور مقابله با نظام اسلامی.

2. جرایمی که در حوزه توهین به مقام بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران و مقام رهبری اتفاق می‌افتد.

3. هر جرمی در حوزه مواد مخدر، روان گردان و پیش‌ساز‌های آن و قاچاق اسلحه، مهمات و اقلام و مواد تحت کنترل اتفاق بیفتد.

4. سایر مواردی که به موجب قوانین خاص در صلاحیت این دادگاه قرار می‌گیرد.

دادگاه نظامی

به جرایم نظامیان که در حیطه وظایف تخصصی خودشان مرتکب می‌شوند در این دادگاه رسیدگی می‌شود.

دادگاه روحانیت

دادگاهی که به جرائم روحانیان رسیدگی می‌کند و لازم به ذکر است که این دادگاه مستقیما زیر نظر رئیس قوه قضاییه خدمت می‌کند.

نکته: با توجه به موضوع جرمی که اتفاق افتاده است یا شکایتی که مطرح شده است پرونده به یکی از دادگاه‌های توضیح داده شده در بالا فرستاده می‌شود. تمامی این دادگاه‌ها در صورتی که پرونده برای اولین بار در آن جا مطرح و رسیدگی گردد و رای صادر شود دادگاه بدوی محسوب شده و رای صادره نیز رای بدوی است.

تاثیر رای دادگاه بدوی در دادگاه تجدید‌نظر

وقتی از رای‌ای که توسط دادگاه بدوی صادر شده تجدید‌نظر‌خواهی شود و به دادگاه تجدید نظر فرستاده شود، این دادگاه دوباره به پرونده رسیدگی می‌کند و اگر دلایل و اسناد و مدارک جدیدی ارائه نشده باشد احتمال تغییر حکم بدوی بسیار کم است زیرا اصل بر قطعیت احکام است و نمی‌توان آن‌ها را تغییر داد مگر اینکه در حکم ایراداتی وجود داشته باشد که خود یک مبحث جداگانه است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص دادگاه بدوی ، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون دادگاه بدوی پاسخ دهند.