انواع شرکت ها کدامند؟ در همه مسائل، اعم از حسابداری، مسائل روزمره، علم حقوق یا هرچیز دیگر، عباراتی هستند که آنها را زیاد میشنویم اما همه افراد با آنها آشنا نیستند. عباراتی که در صورت ندانستن آنها ممکن است در فهم موضوع مورد مطالعه دچار اختلال و سردرگمی شویم. یکی از این عبارات و اصطلاحات که ممکن است زیاد به گوشمان خورده باشد، اشخاص حقیقی و حقوقی است. قبل از توضیح در مورد عنوان لازم است با شخصیتهای حقیقی و حقوقی آشنا باشید. به طور خلاصه و مختصر شخصیتهای حقیقی یعنی خود افراد واقعی! یک فرد در جامعه که دارای شخصیت است. هر فرد از هنگامی که متولد میشود شخصیت حقیقی پیدا میکند. شخصیتهای حقوقی نیز جلوه تجاری دارند و عموماً برای شرکتها، موسسات، گروهها و از این قبیل استفاده میشوند. در این مقاله با اشخاص حقوقی یا همان شرکت ها و انواع مختلفشان آشنا خواهیم شد.
شرکت و انواع آن ها
شرکت ها انواعی دارند که آنها را از هم متمایز میکند. البته بر اساس مبناهای مختلف انواع شرکت ها هم متغیر میشود. کلمه شرکت به طور لغوی یعنی شریک شدن یا بهتر بگوییم به معنای همدست و متحد شدن در کار یا مالی گفته میشود. در اصطلاح حقوقی به قراردادی گفته میشود که براساس آن شرکا سود حاصل از شراکت را بین خود تقسیم میکنند. به طور کلی شرکت به دو دسته مدنی و تجاری تقسیم میشود که کاملا از همه نظر از هم متفاوت هستند.
حال از تفاوتهای اصلی این دو نوع شرکت میتوان به آن اشاره کرد که شرکت مدنی فاقد شخصیت حقوقی است و بالعکس شرکت تجاری متشکل از شخصیت حقوقی و همچنین سهامداران میباشد. همچنین شرکت مدنی تابع قانون مدنی است ( از ماده 571 الی ماده 606 ق.م در مورد آن بحث شده است) ولی شرکت تجاری تابع قانون تجارت است.
هرکدام از این دو دسته خود به تنهایی انواع مختلفی از شرکت ها را در بر میگیرند. مثلا شرکتهای نسبی از انواع شرکت های تجاری هستند.
شرکت مدنی چیست ؟
یکی از انواع شرکت ها شرکت مدنی میباشد که عبارت است از مشارکت حقوقی دو یا چند نفر مالک بر سر یک چیز یا یک شیء. از آنجائیکه شرکتهای مدنی فاقد شخصیت هستند، تابعیت و مکانی برای اقامت ندارند و در مرجع شرکتها ثبت نمیشوند.
از مثالهای مرتبط با این شرکت میتوان شراکت در خرید یک ماشین یا مالی که از طرف متوفی به ارث رسیده و وراث در آن شریک هستند را ذکر کرد.
انواع شرکت های مدنی از این قرارند:
1- شرکت قهری، شرکتی است که دو یا چند نفر مالک مالی شده باشند به طوریکه از طریق ازدواج یا ارث حاصل شده باشد.
2- شرکت اختیاری، شرکتی که دو یا چند نفر مالک مالی شده باشند که با توافق طرفین قرارداد مربوطه را امضا کرده و شریک شده باشند مانند خریدن یک زمین.
اصول حاکم بر شرکتهای مدنی | انواع شرکت ها
اداره کردن شرکتهای مدنی به این گونه است که اکثرا شرایط را شرکا تعیین کردهاند و البته بعضی شرایط نیز بین تمام شرکتهای مدنی مشترک و بر طبق قانون از قبل تعیین شده است.
از جمله شرایط مشترک به شرح ذیل است:
1- شریکی که مسئول اداره کردن اموال یا مال مشترک بین شرکا است، هر کاری که برای اداره کردن آن لازم است میتواند انجام دهد و به هیچ عنوان مسئول نیست مگر آنکه کم و کاستی در کارش باشد یا بر آن مال دست درازی کند. (تعدی یا افراط)
2- اگر یکی از شرکا از حد اجازهای که دارد پایش را فراتر از حد بگذارد، مشمول معامله فضولی میشود. (معامله فضولی آن است که مالک یا از معامله بیخبر است یا به آن رضایت ندارد.)
3- شرکا میتوانند هر زمان که بخواهند از کسی که اجازه اداره مال را به او سپرهاند، این اذن را سلب کنند مگر آنکه به طور کتبی در قرارداد امکان ورود را از خود سلب کرده باشند.
4- شراکت در 2 صورت از بین میرود: 1-در صورتی که مال تقسیم شده باشد. 2- در صورتیکه مال تلف شده باشد.
شرکت تجاری چیست ؟
از انواع دیگر شرکت ها میتوان شرکت تجاری را نام برد که عبارت است از قراردادی که بین موسسان یک شرکت بسته شده و حاصل این قرارداد شخصیت حقوقی مستقل شرکت میباشد. شرکتهای تجاری مانند شخصیتهای حقوقی و بر خلاف شرکت مدنی، حتما باید در مرجع شرکتها ثبت شوند و دارای اقامتگاه هستند.
چیزی که در مرجع شرکت به ثبت میرسد، اساس نامه یا شرکت نامه متعلق به آن شرکت است. موضوع فعالیت شرکتهای تجاری یکی از مواردی است که در ماده 2 قانون تجارت ذکر شده است.
انواع شرکت های تجاری
انواع شرکت های تجاری بر اساس ماده 20 قانون تجارت به 7 دسته تقسیم شدهاند:
شرکت تضامنی، شرکت سهامی، شرکت مختلط غیر سهامی، شرکت مختلط سهامی، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت تعاونی تولید و مصرف و شرکت نسبی.
در شرکتهای تجاری بر خلاف شرکتهای مدنی، مالکیت اموال متعلق به خود شرکت است.
بنابراین میبینیم که شرکت های تجاری هم خود انواع مختلفی دارند.
ویژگیهای شرکت تجاری به طور خلاصه
1- دارای شخصیت حقوقی مستقل از شرکا است.
2- اقامتگاه و تابعیت آن به ثبت میرسد.
3- مالکیت اموال متعلق به همان شرکت میباشد.
4- اداره شرکت به هیات مدیره و در بعضی موارد با عموم میباشد. طبق نظر اکثریت عمل میشود و نیاز به متفق القول بودن شرکا ندارد.
در این خصوص تفاوتی در انواع شرکت های تجاری وجود ندارد و همه 4 مورد در آنها وجود دارد.
سوالات متداول
1- اشخاص حقیقی و حقوقی چه کسانی هستند ؟
اشخاص حقیقی به هر فرد در جامعه گفته میشود. اما شخصیت حقوقی شامل سازمانها، ادارات و… میشود.
2- شرکتهای قهری و اختیاری در شرکت مدنی چه تفاوتی با یکدیگر دارند ؟
این دو در ماهیت باهم تفاوت دارند. شرکت قهری آن است که مال یا یک چیز به طور ارث یا از طرف دیگر به دو یا چند نفر رسیده است به طوریکه خود هیچ اختیاری در بدست آوردن آن مال نداشتهاند. اما شرکت اختیاری آن است که دو یا چندنفر به اختیار خود، با توافق همدیگر معامله را انجام دادهاند و صاحب مال شدهاند.
3- آیا شرایط در شرکتهای مدنی از قبل تعیین شده است ؟
خیر. اکثر شرایط را شرکا تعیین میکنند و بعضی موارد هستند که بین تمام شرکتهای مدنی مشترک و از قبل تعیین شدهاند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص انواع شرکت ها ، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آمادهاند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون انواع شرکت ها پاسخ دهند.
1. شخصیت حقیقی و حقوقی به چه معناست ؟
اشخاص حقیقی افراد عادی جامعهاند و اشخاص حقوقی موسسات و شرکت های هستند.
شرکت تجاری و مدنی.
شرکت نسبی، تضامنی، با مسئولیت محدود، سهامی و…
خیر شرکا آن را تعیین میکنند.
شرکت اختیاری با توافق شرکا حاصل میشود ولی شرکت قهری حاصل اراده نیست مثلا شراکت حاصل از ارث.