شرکت تعاونی چیست ؟ در قانون تجارت ایران شرکت‌های تجاری خود انواع مختلفی دارند. انواع شرکت‌های تجاری در ماده 20 قانون تجارت نام‌برده شده است، که به هفت دسته تقسیم می‌شوند. این هفت دسته شامل ، شرکت سهامی (عام یا خاص)، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت تضامنی، شرکت مختلط غیر سهامی، شرکت مختلط سهامی، شرکت نسبی و در آخر شرکت‌تعاونی تولید و مصرف می‌شود. در این مقاله به این سوال که شرکت تعاونی چیست پاسخ می‌دهیم و به معرفی و بررسی شرکت‌های تعاونی تولید و مصرف می‌پردازیم. برای حل مسائل مربوط به شرکت خود از خدمات وکیل کار استفاده نمایید.
شرکت تعاونی چیست ؟
در تعریف اینکه شرکت‌تعاونی چیست باید بگوئیم شرکت‌های تعاونی طبق قانون تجارت به دو نوع شرکت‌تعاونی تولید و شرکت تعاونی‌مصرف تقسیم می‌شوند. شرکت‌های تعاونی تقسیم بندی‌های دیگری هم دارند. دیگر تقسیم بندی‌های این شرکت‌ها یکی از لحاظ نوع فعالیت است که مجدد به دو دسته تقسیم می‌شود و دیگری به لحاظ عضویت است که باز هم به دو نوع دیگر تقسیم بندی می‌شود. برای آشنایی با سایر انواع شرکت ها کلیک کنید.
انواع شرکت تعاونی چیست ؟
شرکت‌های تعاونی در قانون تجارت همان‌طور که گفته شد دو دسته‌اند: شرکت‌تعاونی تولید و شرکت‌تعاونی مصرف. شرکت تعاونی تولید در ماده 190 و 191 قانون تجارت تعریف‌شده است. چیستی شرکت‌تعاونی مصرف در ماده بعدی یعنی ماده 192 قانون تجارت آمده است.
شرکت‌های تعاونی از لحاظ خدمات یا همان نوع فعالیت دو گروه کلی دارند: شرکت‌تعاونی توزیعی و شرکت‌تعاونی تولیدی. در تعریف چیستی این دو نوع شرکت‌تعاونی می‌توان گفت، شرکت‌هایی که کار اصلیشان تولید و توزیع باشد را شرکت‌های تعاونی توزیعی می‌نامند. و شرکت‌تعاونی تولیدی، شرکتی است که در مجموع یک واحد تولیدی در آن اداره می‌گردد. مثل اشتغال در دامداری، کشاورزی، دام‌پروری، شیلات، معدن، عمران شهری و نظایر آن.
شرکت‌های تعاونی به لحاظ نوع عضویت نیز دو دسته‌اند. دسته اول شرکت‌های تعاونی هستند که مخصوص عضویت یک قشر مشخص از جامعه باشد مثلا کشاورزان. حداقل تعداد اعضاء در این تعاونی‌ها 500 نفر می‌باشد. سهام در این نوع شرکت به عموم مردم عرضه می‌شود.
شرکت تعاونی تولید چیست ؟
در تعریف چیستی شرکت‌تعاونی طبق قانون پیش می‌رویم. شرکت‌تعاونی تولید مطابق ماده 190 و 191 از افرادی تشکیل شده است که در حرفه یا شغل یکسانی فعالیت می‌کنند. حال ممکن است شرکا نتوانند همواره در خدمت شرکت باشند و در آن فعالیت کنند یا اینکه در آن حرفه یا شغلی که موضوع شرکت است مشغول نباشند. در این‌جا می‌گوییم حداقل دو سوم از اعضای شرکت‌تعاونی تولید که اداره کننده شرکت می‌باشند باید افرادی باشند که حرفه یا شغلشان همان حرفه موضوع شرکت است. اعضای شرکت تعاونی تولیدی ملزم هستند برای انجام فعالیت تجاری خود از وزارت تعاون مجوز تشکیل بگیرند.
شرکت تعاونی مصرف چیست ؟
در خصوص چیستی شرکت‌تعاونی مصرف قانون می‌گوید: “شرکت‌تعاونی مصرف طبق ماده 192 قانون تجارت شرکتی است که برای این دو هدف تشکیل می‌گردد: هدف اول فروش اجناس ضروری برای مصارف زندگانی است خواه این اجناس را شرکا تولید کرده باشند یا اینکه شرکا صرفاً اجناس را خریده‌اند”. دومین هدف تقسیم کردن سود و زیان میان شرکا با توجه به نسبت خرید هر یک از آن‌ها است.
شرایط ثبت شرکت تعاونی چیست ؟
الزامات ثبت شرکت‌تعاونی چیست ؟ برای پاسخ باید بگوئیم تعداد اعضای مجمع عمومی مؤسس در شرکت های تعاونی‌ها بستگی به نوع فعالیت، تعداد شاغلان و نسبت سرمایه آن دارد. ولی می‌توان گفت حداقل تعداد اعضا باید هفت نفر باشد که یک نفر از آن‌ها به‌عنوان نماینده در اداره کل تعاون و سه نفر نیز باید به‌عنوان هیئت مؤسس باشند. در اولین جلسه‌ای که مجمع عمومی عادی، به طور رسمی برگزار می‌کند اساسنامه پیشنهادی این شرکت‌تعاونی بعد از آنکه توسط اعضا بررسی شد تصویب می‌شود. البته حتما باید به موافقت حداقل دوسوم اعضای شرکت کننده برسد. برای نحوه نام‌گذاری این شرکت نیز باید گفت شرکت‌تعاونی مانند سایر شرکت‌های تجاری برای آنکه به‌عنوان شخصیت حقوقی مستقل در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت گردد، نیازمند یک نام است. باید توجه داشت برای انتخاب نام این شرکت حتماً باید کلمه تعاونی در نام آن درج شود.
یک شرکت تعاونی به سرمایه متکی نمی‌باشد بلکه به اعضای خود اتکا دارد. یعنی تمام اعضا بدون در نظر گرفتن اینکه درصد سهامشان چه میزان است، یک رأی خواهند داشت و رأی به نسبت سهام اندازه‌گیری نمی‌شود. برای انجام ثبت شرکت کلیک کنید.
اهداف شرکت‌های تعاونی تولید و مصرف
بعد از تعریف چیستی شرکت تعاونی و آشنایی با ماهیتش با اهداف آن آشنا می‌شویم. قانون بخش تعاونی در سال 1370، در ماده اول خود، اهداف بخش تعاونی سیستم اقتصادی ایران را برمی‌شمارد. این ماده 7 هدف را تشریح می‌کند که عبارت‌اند از:
«1. ایجاد و تأمین شرایط و امکانات کار برای همه به‌منظور رسیدن به اشتغال کامل.
2. قرار دادن وسایل کار در اختیار کسانی که قادر بکارند ولی وسایل کار ندارند.
3. پیشگیری از تمرکز و تداول ثروت در دست افراد و گروه‌های خاص جهت تحقق عدالت اجتماعی.
4. جلوگیری از کارفرمای مطلق شدن دولت.
5. قرار گرفتن مدیریت و سرمایه و منافع حاصله در اختیار نیروی کار و تشویق بهره‌برداری مستقیم از حاصل کار خود.
6. پیشگیری از انحصار، احتکار، تورم و اضرار به غیر.
7. توسعه و تحکیم مشارکت و تعاون عمومی بین همه مردم. »
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرکت‌تعاونی، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون چیستی شرکت تعاونی پاسخ دهند.
سؤالات متداول
شرکت های تعاونی از نظر قانون تجارت به تعاونی تولید و تعاونی مصرف، از نظر نوع فعالیت و خدمات به تعاونی توزیعی و تعاونی تولیدی و از نظر نوع عضویت به شرکت مخصوص یک گروه خاص و شرکت عضویت آزاد برای عموم تقسیم می‌شوند.
خیر تمام اعضا بدون در نظر گرفتن اینکه درصد سهامشان چه میزان است، یک رای خواهند داشت و رای به نسبت سهام اندازه گیری نمی شود.
