در قانون مدنی ایران به طور کامل تکلیف وارثان متوفی و سهم‌الارث ایشان مشخص گشته است. بر اساس همین قانون یکی از وراث متوفی همسر وی می‌باشد. به عبارتی دیگر زن و شوهر از یکدیگر ارث می‌برند. البته ارث بردن از همسر شامل دو شرط می‌شود. اول آن که بین زن و شوهر عقد دائم جاری شده باشد و دوم آن که در زمان فوت همسر در قید حیات باشند. یکی از پرسش‌های ایجاد شده این است که تقسیم اموال مرد در میان وراث به جا مانده در صورتی که مرد صاحب فرزند نباشد چگونه است؟ در ادامه این مقاله به این موضوع خواهیم پرداخت. برای انجام امور مربوط به انحصار وراثت کلیک کنید.
تقسیم ارث مرد بدون فرزند
طبق قانون مدنی در ماده 861 زن و شوهر از یکدیگر ارث خواهند برد. البته به دو شرط که در عقد دائم باشند و در زمان فوت همسر در قید حیات باشند. ارث بردن مرد و زن از یکدیگر دو حالت دارد. یکی در حالتی است که صاحب فرزند هستند و حالت دوم در صورت عدم وجود فرزند است.
مردی که همسرش در زمان فوت وی در قید حیات بوده و در ازدواج دائم با متوفی بوده در کنار تمامی طبقات وراث، ارث خواهد برد. یعنی وجود وراث دیگر در طبقات وارثین موجب نمی‌گردد که همسر مرد از متوفی ارث نبرد. اگر مرد فرزند نداشته باشد ولی وراث دیگری در طبقات سه‌گانه ارث وجود داشته باشند در این صورت یک چهارم اموال متوفی به همسرش به ارث خواهد رسید و مابقی اموال نیز بین وراث دیگر تقسیم می‌شود. برای آشنایی بیشتر با نحوه تقسیم ارث همسر کلیک کنید.
ممکن از زن از شوهر سابقش صاحب فرزند باشد در این صورت باز هم سهم‌الارث وی از اموال مرد یک چهارم از اموال متوفی می‌باشد. در صورتی که مرد صاحب فرزند باشد حتی اگر فرزندان وی از همسر سابقش باشد در این صورت سهم‌الارث زن از شوهرش یک هشتم از اموال متوفی خواهد بود و مابقی اموال میان فرزندان مرد تقسیم می‌شود. نکته قابل توجه این است که زن علاوه بر سهم‌الارث خود می‌تواند مهریه‌ای را نیز مطالبه نماید. باقی وراث باید از محل مابقی اموال به جا مانده مهریه زن را نیز پرداخت نمایند.
تقسیم ارث مرد بدون اولاد میان سایر طبقات ارث
همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم در صورتی که مرد فوت کند و اولاد داشته باشد یک هشتم اموال به همسر وی می‌رسد و مابقی اموال میان سایر وراث تقسیم می‌شود. اگر یک مرد بدون اولاد فوت کند یک چهارم از اموال وی به همسرش به ارث می‌رسد و مابقی اموال میان سایر وراث تقسیم میگردد.
مابقی اموال به جا مانده مرد بدون اولاد بعد از تعیین یک چهارم ارث همسر متوفی، به ترتیب خاصی طبق قانون میان سایر وراث تقسیم میگردد. اگر پدر و مادر مرد زنده باشند مابقی اموال به آن‌ها می‌رسد. اموال به جا مانده به سه قسمت تقسیم می‌شود که یک سوم آن به مادر و دو سوم آن به پدر متوفی ارث می‌رسد. در صورت زنده نبودن پدر و مادر متوفی مابقی اموال به طبقات دیگر ارث انتقال می‌یابد. به همین ترتیب بر اساس قانون مدنی در صورت نبود افراد در هر طبقه از ارث، به طبقه بعدی منتقل می‌شود.
تقسیم ارث مرد در صورتی که به غیر از همسرش وارث دیگری نداشته باشد
اگر مرد فوت کند و به غیر از همسرش وارث دیگری نداشته باشد یک چهارم اموال به زن می‌رسد و باقی مانده اموال متوفی متعلق به حاکم شرع است. البته مرد می‌تواند وصیت کند که تمام اموالش به همسرش به ارث برسد. در این حالت یک چهارم اموال مرد به صورت ارث قانونی زن به او خواهد رسید و سه چهارم باقی مانده نیز به عنوان وصیت به ارث میبرد.
نکته حائز اهمیت این است که وصیت متوفی معمولا تنها بر یک سوم از اموال وی قابل اجرا است. اگر شامل بیش از یک سوم اموال وی شود نیاز به تنفیذ حاکم دارد. اما در این حالت ذکر شده وصیت زائد بر ثلث اموال متوفی به تنفیذ حاکم نیاز ندارد. البته همان‌طور که گفتیم این در صورتی است که مرد وارث دیگری نداشته باشد. در صورت وجود وراث دیگر وصیت مرد تنها برای یک سوم از اموالش اعمال می‌شود. یعنی زن یک سوم را به عنوان وصیت و یک چهارم را به عنوان سهم‌الارث خود دریافت می‌کند و باقی اموال مرد میان سایر طبقات ارث تقسیم می‌شود.
تقسیم ارث‌مرد بدون فرزند در صورت تعدد زوج
ممکن است مرد بیش از یک زن با عقد دائمی داشته باشد. در صورت وجود تعدد زوجات یک چهارم از کل اموال متوفی که سهم‌الارث زن از شوهر است میان همسران وی به طور مساوی تقسیم می‌شود. یعنی هر یک از زن‌ها به طور جداگانه ارث نمی‌برند بلکه همان قاعده کلی یک چهارم میان همسران مرد تقسیم می‌شود. برای دریافت سهم ارث از اموال شوهر کلیک کنید.
سؤالات متداول
سهم‌الارث همسر از مرد بدون اولاد چه قدر است ؟
در صورتی که مرد اولاد نداشته باشد یک چهارم اموال متوفی به همسرش به ارث خواهد رسید و مابقی اموال نیز بین وراث دیگر تقسیم می‌شود.
تقسیم ارث مرد بدون فرزند در صورتی که چند زن با عقد دائمی داشته باشد چگونه است ؟
در صورت وجود تعدد زوجات یک چهارم از کل اموال متوفی که سهم‌الارث زن از شوهر است میان همسران وی به طور مساوی تقسیم می‌شود.
