نداشتن قرارداد اجاره

قانون موجر و مستأجر را به تنظیم قرارداد اجاره مکتوب ملزم می‌نماید. اگر طرفین قرارداد اجاره بخواهند در روابط بین موجر و مستأجر و به طور کلی در مورد اجاره از حمایت‌های قانونی بهره‌مند شوند باید قرارداد اجاره مکتوب داشته باشند. ثبت یا تمدید اجاره نیز تنها با وجود قرارداد کتبی مشمول قانون می‌گردد. اما گاهی ممکن است طرفین اجاره به تنظیم قرارداد مکتوب مبادرت نکنند و صرفاً به صورت شفاهی اجاره را انجام دهند. با توجه به این که قانون از قرارداد شفاهی حمایت نمی‌کند، چه مشکلاتی برای طرفین اجاره ایجاد می‌شود؟ در ادامه مقاله به موضوع نداشتن قرارداد اجاره و اجاره شفاهی می‌پردازیم. برای آشنایی با نحوه نوشتن قرارداد اجاره کلیک کنید.

نداشتن قرارداد اجاره و اجاره شفاهی

گاهی طرفین قرارداد اجاره صرفاً به دلیل روابط دوستانه اقدام به مکتوب کردن قرارداد خود نمی‌کنند. شاید در ابتدای کار همه چیز خوب پیش برود اما ممکن است به تدریج مسائل کوچک به اختلافی بزرگ تبدیل شود. بنابراین طرفین به قرارداد شفاهی بین خودشان عمل نمی‌کنند و در این صورت بدون وجود قرارداد همه چیز سخت می‌شود. طبق قانون اجاره سال 1356 قرارداد شفاهی نیز در کنار قرارداد کتبی تحت حمایت قانون قرار داشت. اما امروزه بر اساس قانون اجاره مصوب سال 1376 قرارداد شفاهی اجاره مشمول قانون نمی‌شود و قرارداد کتبی الزامی است.

از مهم‌ترین مشکلاتی که قرارداد شفاهی ایجاد می‌کند عمل نکردن به وعده توسط مالک و مستأجر است در صورتی که قرارداد آن‌ها مشمول حمایت قانونی نیز نمی‌شود. برای مثال مالک مدعی شود که پولی رهن دریافتی از مستأجر از آنچه مستأجر ادعا می‌کند کمتر است. وقتی قرارداد اجاره مکتوب باشد در ابتدای امر موجر وعده‌هایی نظیر وعده تعمیرات را در قرارداد لحاظ می‌کند. اما وقتی قرارداد شفاهی است موجر به راحتی می‌تواند خلاف وعده خود عمل کند. مستأجر ممکن است ملک مورد اجاره را مجدداً اجاره دهد. طبق قانون مستأجر می‌تواند مال مورد اجاره را مجدد اجاره بدهد. مگر آن که موجر در قرارداد کتبی قید کند که مستأجر چنین اجازه‌ای ندارد. طبیعتاً قید کردن این امر در صورتی که قرارداد کتبی وجود ندارد امکان‌پذیر نیست. در نهایت موجر و مستأجر به دلیل نداشتن قرارداد کتبی اجاره در زمان مراجعه به دادگاه برای اختلاف پیش‌آمده در روابطشان دچار مشکل می‌شوند.

شرایط فسخ قرارداد شفاهی اجاره

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم قرارداد اجاره شفاهی‌ در دعاوی حقوقی قابل سندیت نیست. فسخ قرارداد اجاره بدون آن که کتباً ثبت شده باشد توسط موجر یا مستأجر اصلاً آسان نیست. کارشناسان حقوقی در توصیه‌های حقوقی خود جهت فسخ کردن قرارداد اجاره، به موجر یا مستأجر مراجعه به قرارداد کتبی اجاره را پیشنهاد می‌دهند. بنابراین موجر یا مستأجری که در هنگام شروع یک رابطه قراردادی اجاره‌ای آن را کتباً ثبت نکرده باشد برای فسخ قرارداد دچار مشکل می‌شود. مگر این که طرفین قرارداد برای اثبات ادعا‌های خود سند یا شاهدان دیگری نیز داشته باشد. برای آشنایی بیشتر با نحوه فسخ اجاره کلیک کنید.

نداشتن قرارداد اجاره و شرایط تخلیه ملک

هنگام تخلیه ملک وقتی قرارداد کتبی اجاره وجود داشته باشد طرفین می‌توانند مسائل مالی و خسارات وارده و.. را به راحتی برطرف نمایند. اما با قرارداد شفاهی اجاره وقتی تخلیه ملک در حال انجام است، دریافت خسارت از مستأجر ممکن نیست. در قرارداد کتبی اجاره مالک می‌تواند خسارت‌های ناشی از تأخیر تخلیه را از مستأجر دریافت کند یا از مبلغ رهن مستأجر کم کند. حال اگر قرارداد اجاره شفاهی باشد از نظر قانونی مالک نمی‌تواند از مبلغ رهن مستأجر کم کند. در پایان باید گفت در صورت نبود قرارداد مکتوب برای اجاره گرفتن حکم تخلیه بی‌معنی است زیرا قرارداد شفاهی مشمول حمایت‌های قانونی نمی‌شود. برای گرفتن دستور تخلیه کلیک کنید.

مشکل تمدید اجاره بدون قرارداد چیست؟

گاهی ممکن است افراد قرارداد اولیه را به صورت مکتوب منعقد نمایند اما تمدید قرارداد را به صورت کتبی ثبت نکنند. در چنین شرایطی اگر میان طرفین قرارداد اختلافی ایجاد شود همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم احقاق حق بدون مدرک و سند اصلاً آسان نیست. نکته مهم در تمدید کردن اجاره به صورت شفاهی این است که گاهی ارائه اسنادی مثل یک پیامک می‌تواند به عنوان مدرکی جهت اثبات رضایت و تائید مالک در دادگاه‌ها استفاده شود.

تصور کنید یک قرارداد اجاره به صورت کتبی منعقد کردید. حالا پس از اتمام اعتبار قرارداد تصمیم به تمدید قرارداد دارید اما به دلایلی بدون ثبت یک قرارداد کتبی جدید و به صورت شفاهی اقدام به تمدید اجاره می‌کنید. اما مالک به وسیله یک پیامک تمدید قرارداد اجاره را تائید می‌کند و هزینه‌های اجاره و رهن برای قرارداد جدید را هم اعلام می‌نماید. در این صورت اگر دچار اختلاف بشوید می‌توانید از این پیامک به عنوان مدرک برای احقاق حق خود بهره ببرید.

علاوه بر آن اگر هنگام تمدید قرارداد اجاره به صورت شاهد یا شاهدانی حضور داشته باشند برای موجر و مستأجر کمک‌کننده هستند. مثلاً اگر دو نفر از تمدید قرارداد اجاره که به صورت شفاهی انجام شده مطلع باشند و همچنین به شهادت دادن در دادگاه رضایت دهند ادعای طرف مقابل رد می‌گردد.

سؤالات متداول

آیا قرارداد شفاهی اجاره مشمول قانون می‌شود ؟

خیر در قانون اجاره سال 1356 قرارداد شفاهی تحت حمایت قانون قرار داشت اما امروز در قانون اجاره مصوب سال 1376 قرارداد شفاهی اجاره مشمول قانون نمی‌شود.

مهم‌ترین مشکلی که قرارداد شفاهی ایجاد می‌کند چیست ؟

از مهم‌ترین مشکلاتی که قرارداد شفاهی ایجاد می‌کند عمل نکردن به وعده توسط مالک و مستأجر است در صورتی که قرارداد آن‌ها مشمول حمایت قانونی نیز نمی‌شود.