اجاره نامه دستی
نوشتن قرارداد اجاره نامه به سه صورت انجام می‌شود. اجاره نامه ها یا رسمی یا بنگاهی و یا دستی هستند. برای نوشتن دو نوع اول قرارداد اجاره طرفین قرارداد – موجر و مستأجر – باید به دفتر ثبت اسناد رسمی و بنگاه مراجعه کنند. طبیعتاً بهترین گزینه برای نوشتن قرارداد اجاره نوع رسمی آن است اما دو نوع دستی و بنگاهی نیز معتبر هستند. در ادامه مقاله به توضیح مختصر اجاره نامه دستی و اعتبار آن می‌پردازیم.
اجاره نامه دستی چیست ؟
گاهی ممکن است موجر و مستأجر با یکدیگر آشنا باشند یا نسبت فامیلی داشته باشند. در این صورت طرفین به جای مراجعه به بنگاه مشاور املاک خود به صورت دستی اقدام به نوشتن یک قرارداد اجاره می‌نمایند. در واقع طرفین قرارداد با در نظر گرفتن سابقه آشنایی با یکدیگر مراجعه به بنگاه و پرداخت هزینه را بیهوده می‌پندارند. به این اجاره‌نامه به امضای دو طرف نیز می‌رسد اجاره‌نامه دستی می‌گویند. برای آشنایی با معایب نداشتن قرارداد اجاره کلیک کنید.
رسمیت و اعتبار اجاره نامه دستی
طبق شرع اسلام هر نوشتاری که دو نفر بر روی آن توافق داشته باشند و آن را به امضا برسانند قرارداد محسوب می‌شود. قانون ایران نیز که مبتنی بر شرع است این مسئله را در ماده 10 قانون مدنی ذکر کرده است: «قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده‌اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است.» بنابراین اجاره‌نامه دستی به عنوان یک قرارداد پذیرفته می‌شود و در دعاوی دادگاهی معتبر است.
البته باید توجه داشت هنگام عقد یک قرارداد اگر موارد قانونی در آن رعایت نشود در صورتی بروز اختلاف میان دو طرف، دادگاه قرارداد دارای ایراد را مورد استناد قرار نمی‌دهد. بنابراین با وجود اینکه اجاره‌نامه دستی با امضای طرفین و دو شاهد و بدون رجوع به مشاور املاک معتبر می‌باشد ممکن است نتواند منافع طرفین قرارداد را در دعاوی دادگاه به خوبی حفظ کند.
نحوه نوشتن اجاره نامه دستی
نوشتن اجاره‌نامه دستی آسان نیست. اجاره‌نامه به عنوان یک قرارداد حقوقی جزئیات مهمی دارد که باید در نگارش آن رعایت شود. وقتی طرفین اقدام به نوشتن یک قرارداد اجاره می‌کنند در واقع می‌خواهند از مشکلات و اختلافات حقوقی میان موجر و مستأجر در آینده پیشگیری نمایند. با توجه به این نکته ممکن است اجاره نامه دستی به دلیل کمبود اطلاعات طرفین قرارداد، فاقد جزئیات مهم حقوقی باشد. در این صورت اجاره‌نامه دستی در عمل بی فایده است زیرا نمی‌تواند موارد حقوقی قرارداد را به خوبی پوشش دهد. بنابراین برای منعقد ساختن یک قرارداد اجاره به صورت دستی حتماً باید به نکات زیر توجه داشت:
- مشخصات طرفین قرارداد؛ احراز هویت طرفین قرارداد از نظر حقوقی بسیار اهمیت دارد و از طرفی بسیار مهم است مالکیت موجر احراز شود. بنابراین اطلاعات هویتی و مالکیتی را با جزئیات بنویسید و از کنار آن به آسانی عبور نکنید.
- موضوع یا مورد اجاره؛ نگارش دقیق مشخصات ملک مورد اجاره در متن قرارداد بسیار مهم است برای این کار لازم است اطلاعات ثبت شده در سند را ذکر کنید. نوشتن جزئیات ملک مورد اجاره از اختلافات آینده در استفاده از پارکینگ یا انباری جلوگیری می‌نماید.
- تعیین زمان اجاره؛ حتماً باید مدت قرارداد را در متن اجاره‌نامه مشخص کنید. قرارداد اجاره بدون تعیین زمانی برای پایان آن از نظر قانون دچار مشکل می‌شود.
- پرداخت اجاره‌بها و رهن؛ میزان اجاره‌بها و نحوه پرداخت آن باید در متن قرارداد ذکر شود. رهن کامل از نظر شرعی ایراد دارد بنابراین در صورت رهن کامل مبلغ اندکی را به عنوان اجاره‌بهای ماهانه مشخص می‌کنند.
- در پایان قرارداد می‌توانید به مواردی نظیر جریمه تاخیر در پرداخت اجاره‌بها، چک تخلیه و درج متعلقات ملک بپردازید.
برای آشنایی بیشتر با نحوه نوشتن قرارداد اجاره کلیک کنید.
اهمیت امضای اجاره‌نامه دستی
پس از اتمام نوشتن اجاره‌نامه هر دو طرف باید آن را امضا کنند. علاوه بر امضای طرفین قرارداد دو مرد عاقل و بالغ به عنوان شاهد نیز باید قرارداد مذکور را امضا نمایند. اجاره‌نامه بدون امضای شاهدین نیز از نظر قانونی معتبر می‌باشد اما اجاره‌نامه‌ی فاقد امضای شاهد در قانون روابط موجر مستأجر که در سال 1376 تصویب شده است، مشمول نمی‌گردد. لذا مهم‌ترین نکته در امضای اجاره‌نامه امضای شاهدین است.
قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1376 مراحل تخلیه ملک و اختلافات موجر و مستأجر در این زمینه را بسیار آسان می‌نماید. اگر اجاره‌نامه مشمول این قانون نشود طرفین نمی‌توانند برای حل اختلاف خود به شورای حل اختلاف مراجعه نمایند و مجبور خواهند شد برای رفع مشکل به دادگستری‌ها رجوع کنند.
سؤالات متداول
اجاره‌نامه دستی چیست ؟
هنگامی که طرفین با دلایلی مانند آشنایی با یکدیگر به جای مراجعه به بنگاه مشاور املاک به صورت دستی اقدام به نوشتن یک قرارداد اجاره نمایند و به امضا برسانند به آن اجاره‌نامه دستی می‌گویند.
آیا اجاره‌نامه دستی در دادگاه‌ها رسمیت دارد ؟
طبق ماده 10 قانون مدنی: «قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده‌اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است.» بنابراین اجاره‌نامه دستی به عنوان یک قرارداد پذیرفته می‌شود و در دعاوی دادگاهی معتبر است.
