اثبات سرقت چک با چه راه هایی امکان پذیر است؟
آیا امکان اثبات سرقت چک وجود دارد؟ سه چالش اصلی که مردم هنگام مبادله اسناد تجاری علی الخصوص چک با آن روبهرو هستند، مفقود شدن، سرقت و یا جعل چک است. سرقت چک، معضلات مهمی برای صادرکننده و یا ذینفع آن ایجاد میکند. از اینرو علاوه بر شکایت از سرقت چک، میبایست از طریق بانک دستور عدم پرداخت وجه چک هم صادر شود. امروزه میتوان از طریق سامانه ساد24 نیز سرقت چک را اعلام کرد. توصیه میکنیم برای آشنایی با قوانین مقاله چک چیست را مطالعه نمایید.
راه های اثبات سرقت چک و راههای
برای اثبات سرقت چک لازم است دلایل محکمه پسندی به دادگاه ارائه شود. آسانترین راه اثبات سرقت چک، اقرار متهم به انجام این عمل است. در غیر این صورت میتوان ادله دیگری جهت اثبات سرقت چک به دادگاه ارائه کرد.
عنوان مثال میتوان از شهادت شهود جهت اثبات سرقت استفاده کرد. این درصورتی است که حداقل دو شاهد مرد و یا یک شاهد مرد و دو شاهد زن در رابطه با سرقت چک شهادت دهند. درنهایت با ارائه مدارک و ادله فنی و همچنین گزارشهای پلیس باید علم قاضی بهصورت متعارف در مورد سرقت چک حاصلشده باشد.
امروزه با توجه به قانون جدید چک که از آذرماه سال 99 در حال اجراست، به سرقت رفتن چک تقریباً بیمعنی است. چراکه در سامانه صیاد اطلاعات متناظر چک وجود دارد و برگه فیزیکی آن صرفاً یک کپی است که بین افراد منتقل میشود. هرچند شرط احتیاط آن است که پس از سرقت چک اقدامات لازم را انجام دهیم. برای اشنایی با خطرات مربوط به چک سرقتی کلیک کنید.
مراحل اعلام و اثبات سرقت چک
اولین گام پس از سرقت یا مفقودی و یا جعل چک اعلام این موضوع به بانک صادرکننده چک است. صادرکننده چک و یا ذینفع میبایست بلافاصله پسازاین رخداد دستور عدم پرداخت چک را به بانک بدهند. بانک نیز پس از احراز هویت درخواستکننده به مدت یک هفته از پرداخت وجه چک ممانعت میکند. به عبارتی بانک، چک را مسدود میکند. امروزه با راهاندازی سامانه ساد24 میتوان بهصورت الکترونیکی اعلام سرقت چک را بهراحتی انجام داد.
خوب است بدانید که مطابق قانون چک، چکهای تضمینشده و مسافرتی در صورت اعلام مفقودی و سرقت قابل مسدود شدن نیستند. تنها راه جلوگیری از پرداخت وجه آن، ادعای جعل چک توسط محالعلیه یا همان بانک صادرکننده است.
این مهلت یکهفتهای برای اقدام قضایی است. بنابراین در گام دوم، صادرکننده و یا ذینفع باید در مدت مقرر به مرجع قضایی صالح مراجعه کند. پس از تشکیل پرونده و سایر تشریفات دادرسی گواهی عدم پرداخت وجه چک و گواهی شکایت کیفری ثبتشده را از مرجع قضایی دریافت و به بانک تحویل دهد. درصورتیکه مدتزمان یک هفته به پایان برسد بانک موظف است به تقاضای دارنده چک وجه آن را پرداخت نماید.
مرجع قضایی صالح در شکایت چک سرقتی
هنگام طرح شکایت جهت مسدود کردن چک سرقتی این نکته که مرجع قضایی صالح کدام است، بسیار حائز اهمیت میباشد. برای سرقت و همچنین جعل چک و سایر جرائم مربوط به چک، شاکی باید به دادسرا مراجعه و شکایت کیفری ثبت کند.
اما در خصوص مفقودی چک افراد صرفاً باید بهمنظور دریافت گواهی مفقودی به حوزه شورای حل اختلاف محل مراجعه میکنند. گاهی افراد پس از مفقود شدن چک در دادسرا اعلام سرقت میکنند. این موضوع ممکن است تبعات کیفری سنگینی داشته باشد.برای آشنایی با نحوه پیگیری و اعلام مفقودی چک کلیک کنید.
جرم سرقت چک و مجازات آن
دزدیدن چک نیز مانند دزدیدن هر کالای دیگری جرم است و بر اساس قانون سارق با تعقیب کیفری و مجازات مواجه میشود. درصورتیکه چک بدون رضایت صاحب آن و بهصورت عمدی ربوده شود، جرم سرقت چک اتفاق میافتد.
سرقت چک ممکن است به روشهای مختلفی اتفاق بیفتد که مطابق قانون مجازات اسلامی مجازات سارقان هم با توجه به نوع سرقت خواهد بود. درصورتیکه چک از طریق سارق خیابانی دزدیده شود، متهم به مجازات حبس از یک تا پنج سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
همچنین اگر چک سرقت شده به شکل سفید امضا باشد، و مرتکب سرقت از آن سوءاستفاده کند، به مجازات جرم سوءاستفاده از سند سفید مهر محکوم میشود. این مجازات شامل یک تا سه سال حبس میباشد. علاوه بر اینها، ممکن است پس از سرقت چک جرم جعل نیز اتفاق بیفتد. بهعنوانمثال مبلغ چک بیشتر شده باشد که در این صورت مرتکب علاوه بر جبران خسارت وارده به 6 ماه تا 2 سال حبس یا 3 تا 2 میلیون ریال جزای نقد محکوم میشود. برای آشنایی بیشتر با قوانین اسناد تجاری کلیک کنید.
اعلام سرقت چک به دروغ و مجازات آن
اعلام سرقت چک به دروغ از حیلههایی است که ممکن است صادرکننده و یا ذینفع چک انجام دهند تا بلکه به این روش بتوانند از زیر تعهدات خود شانه خالی کنند. قانونگذار با توجه به افزایش توسل افراد به اعلام سرقت چک به دروغ، این عمل را جرم انگاری کرد و برای آن مجازات تعیین نمود.
قانونگذار دربند دوم ماده 14 قانون صدور چک مجازات اعلام سرقت چک بهدروغ را بیان میدارد. که مطابق آن دارنده چک میتواند علیه فردی که اعلام سرقت کرده است، شکایت کند. در صورت اثبات حقانیت وی، فرد خطاکار محکومبه پرداخت کلیه خسارات وارد به دارنده چک میشود. همچنین با توجه به مبلغ مندرج در چک به مجازاتی نظیر حبس و ممنوعیت استفاده از دستهچک (مقررشده در ماده 7 همین قانون) محکوم میشود. جهت اطلاع از نحوه مطالبه چک سرقتی کلیک کنید.
سؤالات متداول
مرجع قضایی صالح برای طرح شکایت سرقت چک کدام است ؟
برای سرقت و همچنین جعل چک و سایر جرائم مربوط به چک، شاکی باید به دادسرا مراجعه و شکایت کیفری ثبت کند.
آیا سرقت چک مجازات حبس دارد ؟
بله مطابق با شرایط سرقت و سوءاستفاده کردن یا نکردن از چک، امکان محکوم شدن به 6 ماه تا 5 سال زندان وجود دارد.
آیا اعلام سرقت چک به دروغ توسط مجازات دارد ؟
بله با در نظر گرفتن مبلغ چک مجازات حبس، ممنوعیت استفاده از دستهچک و پرداخت کلیه خسارات وارده به دارنده اعمال میشود.