دفاتر تجاری

افرادی که به کار تجارت مشغول باشند را تاجر می‌نامیم. لازمه کار تجارت این است که تاجر همواره از قیمت‌ کالای مورد تجارتش آگاه باشد. آگاهی مداوم از تغییرات قیمت‌ها به تاجر کمک می‌کند که در معاملات تجاری به سود مناسبی دست یابد. همچنین در معاملات با حجم بالا پرداخت مبالغ به صورت نقدی تقریباً غیرممکن است و اغلب معاملات تجاری به صورت نسیه‌ای و غیر نقدی است. تاجر برای مدیریت تمام این موارد که در شغل تجارت با آن‌ها مواجه می‌شود از دفاتر تجاری بهره می‌برد. برای دریافت و تکمیل این دفاتر می‌توانید از خدمات وکیل کار و سایر خدمات موسسه وکیل دات استفاده نمایید.

دفاتر تجاری

د‌فتر تجارتی د‌فتری می‌باشد که تجار می‌توانند اسناد مربوط به تجارت و داد و ستد‌های خود را در آن وارد کنند. این د‌فتر به تجار کمک می‌کنند که تمام اطلاعات مربوط به تجارتشان به صورت منظم و آسان در اختیار داشته باشند. تهیه و تنظیم برخی از این دفاتر از جانب قانون برای تجار چه ایرانی باشند چه غیر ایرانی – که در ایران فعالیت تجاری داشته باشند – الزامی شده است. قانون تجارت در ماده 6 می‌گوید: « قوانین مالیاتی ایران درآمد بازرگان و شرکت‌ها را بر اساس ترازنامه و حساب سود و زیان آنان که از روی دفتر قانونی تنظیم می‌شود محاسبه می‌نماید.». البته تنظیم این دفتر برای کسبه جزء الزامی نیست. تهیه سایر دفتر های تجاری با توجه به احتیاج و یا حسن نظر تاجر اختیاری است.

برای آشنایی با اهمیت و ویژگی های اسناد تجاری کلیک کنید.

معرفی دفاتر تجاری رسمی

دفتر رسمی تجاری 4 نوع دارد. در ابتدا دفتر روزنامه، دفتری است که تاجر باید اطلاعات تمامی اسناد تجاری چه وارداتی چه صادراتی را به طور روزانه در آن وارد کند حتی اگر مبالغی از حساب‌های تجاری برای مخارج شخصی برداشت کند باید در این دفتر درج نماید. دومین دفتر رسمی دفتر کل است دفتری که که تاجر باید اطلاعات دفتر روزنامه را با توجه به نوع حساب و نوع معاملاتش حداقل هفته‌ای یک‌بار استخراج و در دفتر کل وارد کند. سومین مورد دفتر دارائی است، دفتر دارائی نیز دفتری است که تاجر باید اطلاعات کلیه اموال و دارایی‌هایش را به صورت سالانه در آن مکتوب و امضا نماید. تاجر برای تنظیم دفتر دارائی سالانه‌اش تا 15 فروردین سال بعدش فرصت دارد. دفتر کپیه هم مربوط به ثبت مراسلات و مخابرات صادرشده از تاجر است که باید به ترتیب تاریخ در آن ثبت گردند.

برای دریافت پلمپ دفاتر قانونی کلیک کنید.

معرفی د‌فاتر تجا‌ری غیررسمی

علاوه بر د‌فاتر تجا‌ر‌ی که قانون تنظیم آن‌ها را برای تمام تجا‌ر الزامی کرده است د‌فتر دیگری نیز وجود دارد که هر تاجر با نظر به نیاز تجار‌ت خود از آن‌ها بهره می‌برد. دفتری مانند دفتر صندوق، دفتر ضمانت‌نامه، دفتر معین و… از انواع دفتر های غیررسمی تجاری هستند که معمولاً مؤسسات و شرکت‌های تجاری بزرگ در کنار دفتر رسمی از این دفتر نیز بهره می‌برند. برای ثبت درخواست دفاتر تجاری و هر نوع عملیاتی مربوط به سامانه ثبت شرکت ها کلیک کنید.

معایب نداشتن دفتر تجاری

نداشتن د‌فتر تجار‌ی رسمی و غیررسمی برای تجا‌ر تبعاتی دارد. عدم تنظیم این دفتر علاوه بر مشکلاتی که در تجارت بازرگانان ایجاد می‌کند، تنظیم نکردن دفتر قانونی و رسمی نیز برای تاجر مجازات به دنبال دارد. ازجمله معایبی که نداشتن د‌‌‌فاتر تجا‌‌ر‌ی رسمی برای تاجر ایجاد می‌کند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. مالیات تاجران بر اساس اطلاعات واردشده در د‌‌‌‌فاتر تجا‌ر‌‌‌ی تعیین می‌گردد. لذا با عدم تنظیم این دفتر از سوی تاجر مأمور مالیات موظف است مالیات تاجر یا شرکت تجاری را علی الراس محاسبه نماید. به این معنی که مأمور مذکور با مشاهده‌ وضعیت تجارتخانه یا بنگاه تجاری اقدام به تعیین مالیات می‌کند و این امر می‌تواند به ضرر تاجر تمام شود.
2. تنظیم نکردن د‌‌فاتر تجار‌‌‌ی قانونی و رسمی مجازات به دنبال دارد. قانون تجارت در ماده 15 در صورت عدم تنظیم د‌‌‌فاتر تجا‌ر‌‌ی برای تاجر جزای نقدی مقرر کرده است. ماده 15 قانون تجارت بیان می‌دارد: « تخلف از ماده ۶ و ماده ۱۱ مستلزم دویست تا ده هزار ریال جزای نقدی است. این مجازات را محکمه حقوق راساً و بدون تقاضای‌مدعی‌العموم می‌تواند حکم بدهد و اجرای آن مانع اجرای مقررات راجع به تاجر ورشکسته که دفتر مرتب ندارد نخواهد بود.»
3. اگر تاجر دفتر رسمی را تهیه نکند و یا آن‌ها را با توجه به قواعد مقرر در قانون تنظیم نکند هنگام ورشکستگی، دادگاه تاجر را ورشکسته به تقصیر تشخیص می‌دهد.

سؤالات متداول

د‌‌فتر تجا‌‌ری چیست ؟

دفتر تجارتی دفتریست که تجار می‌توانند اسناد مربوط به تجارت و داد و ستد‌های خود را در آن‌ وارد کنند. برخی از این دفتر رسمی و برخی غیررسمی‌اند.

د‌‌فتر تجا‌ر‌ی رسمی چند نوع‌ است ؟

دفتر رسمی و قانونی چهار نوع دارد که شامل دفتر روزنامه، دفتر کل، دفتر دارائی و دفتر کپیه است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص د‌فتر تجاری، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون د‌فتر تجاری پاسخ دهند.