رد مال مسروقه یا رد مال در سرقت به چه معناست ؟ جرم سرقت یکی از جرائمی است که همواره در جوامع مختلف وجود داشته است. قانون مجازات اسلامی برای مرتکبین به جرم سرقت مجازات‌هایی تعیین نموده است. مالباخته می‌تواند با ارائه یک شکوائیه سرقت به دادسرا برای وقوع جرم سرقت طرح دعوا نماید. پرسش این است که با دستگیری سارق و مجازات وی تکلیف اموال به سرقت رفته چه میشود؟ طبق قانون سارق علاوه بر مجازات محکوم به استردادمال مسروقه نیز می‌باشد. در ادامه این مطلب به بررسی نحوه رد مال مسروقه توسط سارق خواهیم پرداخت. برای آشنایی با کلیات جرم سرقت کلیک کنید.
رد مال مسروقه
مال مسروقه در معنای لغوی خود مال‌های دزدیده شده است. در قانون مجازات اسلامی برای تعریف مال مسروقه می‌گوییم مالی که مجرم در اثر ارتکاب جرم سرقت آن را به دست آورده باشد. و بعد از حکم محکومیت موظف است آن را به صاحب مال برگرداند یا رد کند.
رد مال مسروقه ماده 214 قانون مجازات اسلامی تشریح شده است. مجرم موظف است مالی که در اثر ارتکاب به جرم سرقت به دست آورده را به صاحب مال بازگرداند. در صورتی که خود مال هنوز موجود باشد سارق موظف به تحویل مال به صاحب آن است. اگر خود مال از بین رفته باشد، سارق باید مثل آن مال را تهیه و تحویل دهد. گاهی ممکن است مثل مال یافت نشود در این حالت سارق باید قیمت مال سرقت شده را به صاحب مال پرداخت نماید. همچنین جبران تمامی خسارات وارد شده نیز بر عهده سارق می‌باشد.
همچنین با هر مداخله‌ای در مال مسروقه مثل مورد معامله قراردادن مال دزدی و یا قبول نمودن مال سرقتی در صورتی که اطلاع از سرقتی بودن آن وجود داشته باشد جرم محسوب میشود. اگر شخصی عمل خرید و فروش مال سرقتی را شغل خود قرار دهد به عنوان مال‌خر مجازات میشود. اما اگر شخصی مال‌خری شغل وی نباشد اما مال مسروقه را خریده باشد چه با علم به سرقتی بودن آن، چه بدون علم باید مال را به صاحب آن بازگرداند. این فرد باید جهت دریافت مبلغ پرداختی خود بابت مال مسروقه به سارق مراجعه نماید.
برای آشنایی با نحوه استرداد اموال سرقت شده کلیک کنید.
نحوه رد مال مسروقه
دادگاه پس از رسیدگی به اتهام ارتکاب جرم، سارق را محکوم به مجازات تعیین شده در قانون می‌نماید. اما در این میان چه اتفاقی برای اموالی که به واسطه سرقت به دست آمده‌اند، می‌افتد؟ مالباخته چه زمانی می‌تواند اموال به سرقت رفته خود را باز پس گیرد؟ تشریفات رد مال مسروقه و جبران خسارات وارده به چه صورت است؟
مطابق با قانون اموالی به سرقت رفته‌ای که در جریان تحقیقات کشف می‌شوند. با دستور قاضی به صاحب مال یا مالباخته تحویل داده میشود. البته جهت تحویل مال سرقت شده به صاحب مال باید شرایطی وجود داشته باشد. این شرایط عبارت است از:
- خود مال به سرقت رفته کشف گردد. یعنی اگر مال مسروقه چرم بوده و بعد از سرقت تبدیل به کیف و کفش شده باشد امکان بازگرداندن آن به صاحب اولیه نمی‌باشد. چرا که مال به سرقت رفته تبدیل شده است.
- ماندن مال به سرقت رفته نزد قاضی جهت تحقیقات و کشف حقیقت ضرورت نداشته باشد. مثلاً اگر بازپرس برای انجام آزمایشات جنایی یا انگشت‌نگاری به مال مسروقه احتیاج داشته باشد. در این صورت امکان بازگرداندن مال تا پایان کارشناسی به صاحب مال وجود ندارد. هنگامی که تحقیقات مقدماتی بازپرسی تمام شود. بازپرس باید تکلیف مال مسروقه توقیف شده در بازرسی را مشخص نماید. البته مالباخته نیز فرصت دارد از زمانی که پرونده تشکیل میشود تا زمانی که پرونده نزد بازپرس در حال رسیدگی است، تقاضای استرداد مال مسروقه را مطرح نماید.
- برای مال به سرقت رفته معارض وجود نداشته باشد. یعنی اگر مال مسروقه یک دستگاه اتومبیل است غیر از شاکی اولیه شخص دیگری ادعای مالکیت آن را نداشته باشد.
جبران خسارات وارده به مال مسروقه
سارق علاوه بر محکومیت به مجازات تعیین شده در قانون و رد مال مسروقه به صاحب آن موظف به جبران خسارات وارده به مال مسروقه نیز می‌باشد. تصور کنید سارق یک اتومبیل را به سرقت برده است. اگر بعد از سرقت با آن تصادف نماید و به اتومبیل خسارت وارد کند. در چنین حالتی مالباخته می‌تواند دادخواست مطالبه خسارت را به دادگاه ارائه نماید. و سارق موظف خواهد بود علاوه بر رد مال مسروقه به صاحب مال خسارات وارد آمده بر مال مسروقه را نیز پرداخت نماید. برای آشنایی با مجازات سرقت کلیک کنید.
جهت تنظیم نکات لازم برای تقدیم دادخواست مطالبه خسارت توسط مالباخته باید به نکات زیر توجه نمود:
- اول آن که دلیل مالکیت خود را به دادخواست مطالبه خسارت الصاق نماید.
- دوم آن که به کمک کارشناس خسارت وارد آمده بر مال مسروقه را به طور کامل بررسی و تعیین نماید.
- سوم آن که هزینه دادرسی را پرداخت کند. البته خوب است بدانید تمامی این هزینه‌ها در نهایت از سارق قابل وصول می‌باشد.
آیا رد مال در سرقت به نرخ روز حساب می شود؟
نحوه تعیین خسارت و پرداخت عین یا مثل مال بستگی به شرایط مختلفی دارد که در دادگاه توسط قاضی حکم صادر میشود. اما به طور کل سارق موظف به بازگرداندن عین مال و خسارت های وارده به آن، و یا برگرداندن مثل مال و یا در صورت عدم امکان پرداخت ارزش مال به نرخ روز است.
سؤالات متداول
رد مال مسروقه چگونه انجام میشود ؟
در صورت وجود خود مال، عین مال مسترد میشود، در صورت نبود خود مال مثل آن تهیه و تحویل داده میشود و در صورت نبود مثل مال قیمت آن به صاحب مال پرداخت میشود.
جبران خسارت وارده به مال مسروقه بر عهده کیست ؟
سارق علاوه بر محکومیت به مجازات تعیین شده در قانون و رد مال مسروقه به صاحب آن موظف به جبران خسارات وارده به مال مسروقه نیز می‌باشد.
