تعهد غیر مالی | الزام به ایفای تعهد غیرمالی

تعهد نامه غیر مالی چقدر قابل استناد است؟ افراد در ارتباط با یکدیگر متعهد به انجام یا عدم انجام اعمالی می‌شوند. هنگامی که یک قرارداد میان دو یا چند نفر منعقد می‌گردد، طرفین از یکدیگر انتظار اجرای تعهدات ناشی از قرارداد را دارند. در واقع هدف از ایجاد یک قرارداد عمل کردن به تعهدات ناشی از قرارداد است. اگر یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نکند قرارداد در وهله اول فسخ نمی‌شود. بلکه در ابتدا فردی که تعهدش را اجرا نکرده توسط دادگاه ملزم به ایفای تعهد می‌گردد. تعهدات ناشی از قرارداد به دو دسته مالی و غیرمالی تقسیم می‌شود که الزام به ایفای تعهد غیر مالی متفاوت است. در ادامه به توضیح مفهوم تعهد غیرمالی و الزام به ایفای تعهد غیرمالی می‌پردازیم.

تعهد غیر مالی

هدف از انعقاد قرارداد‌ها میان افراد جامعه عملی شدن تعهدات ناشی از آن قرارداد‌هاست. موضوع تعهدات ناشی از قرارداد‌ها به دو دسته تقسیم می‌شود. این دو دسته شامل تعهدات مالی و تعهدات غیرمالی تقسیم می‌گردد. منظور از تعهد مالی این است که موضوع تعهد یک مال اعم از منقول یا غیرمنقول مانند خانه، زمین، ماشین، فرش و… باشد. اما مقصود از تعهدات غیرمالی تعهداتی است که موضوع آن‌ها اموال نمی‌باشند. بلکه انجام یک عمل یا انجام ندادن یک عمل موضوع قرارداد است.

تعهد به انجام کار

یکی از انواع تعهدات غیرمالی تعهد به انجام یک کار است. تعهد به انجام کار به این معنی است که فرد طی یک قراردادی متعهد شود عملی را به سود طرف مقابل قرارداد، انجام دهد. به عنوان مثال تصور کنید یک شخص طی یک قراردادی متعهد شود به فرد دیگری در مدت سه ماه درس ریاضی را آموزش دهد. بدین ترتیب شخص متعهد شده است که کاری را انجام دهد و این کار همان تدریس درس ریاضی است. طبیعتاً شخص موظف است به تعهد خود در انجام این کار تدریس پایبند باشد. برای آشنایی بیشتر با قوانین مربوط به قرارداد کار کلیک کنید.

تعهد به عدم انجام کار

نوع دیگر از انواع تعهدات غیر مالی تعهد به عدم انجام یک کار است. تعهد به عدم انجام کار به این معنی است شخص طی یک قرارداد متعهد شود تا به درخواست طرف مقابل قرارداد عملی را انجام ندهد. در واقع موضوع تعهد انجام ندادن یک عمل است. به عنوان مثال تصور کنید فردی باغی را اجاره می‌نماید. صاحب باغ طی قرارداد اجاره از مستأجر می‌خواهد متعهد شود تا در مدت اجاره درختان باغ را قطع نکند. مستأجر نیز عدم انجام این عمل را متعهد می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با موارد الزام به تعهد کلیک کنید.

دعوای الزام به ایفای تعهد غیر مالی

در انعقاد قرارداد‌ها دو طرف وجود دارند. این دو طرف شامل متعهد و متعهد‌له می‌شوند. متعهد در حقوق به شخصی گفته می‌شود که به طرف مقابل در قرارداد به انجام موضوع قرارداد تعهد می‌دهد. در مقابل متعهد‌له به شخصی گفته می‌شود که انجام متعهد موضوع قرارداد به سود و منفعت وی می‌باشد. برخلاف تصور در حالتی که تعهدات ذکر شده در مفاد قرارداد عملی نگردد قرارداد فسخ نمی‌شود. بلکه در وهله اول در صورتی که متعهد به تعهداتش عمل نکند، متعهد‌له می‌تواند در دادگاه صالح علیه متعهد دعوای الزام به ایفای تعهد را طرح کند.

هر دو دعوای الزام به تعهد غیرمالی و تعهد مالی در صلاحیت دادگاه‌های حقوقی می‌باشد. البته با این تفاوت که اگر تعهدات مالی مربوط به مبالغ کمتر از 20 میلیون تومان باشد طرح دعوا باید در شورای حل اختلاف صورت بگیرد. در غیر این صورت دعوای الزام به ایفای تعهد مالی مانند دعوای الزام به ایفای تعهد غیرمالی باید در دادگاه حقوقی مطرح شود. دادگاه حقوقی پس از بررسی پرونده، در مورد خواسته متعهدله حکم مناسب را صادر خواهد کرد. در طرح دعوای الزام به ایفای تعهد غیرمالی دو حالت به وجود می‌آید.

الزام به ایفای تعهد غیر مالی در تعهد به انجام کار

حالت اول در صورتی است که موضوع تعهد غیرمالی، تعهد به انجام یک کار باشد. وقتی متعهد در انجام تعهد خود کوتاهی کند متعهدله می‌تواند علیه وی شکایت کند. در وهله اول متعهدله نمی‌تواند قرارداد را فسخ نماید یا خسارت دریافت کند. بلکه باید طی شکایت خود از دادگاه تقاضای الزام متعهد به انجام تعهد خود را نماید. دادگاه نیز پس از بررسی پرونده حکم می‌دهد که متعهد موظف است تعهد خود در قرارداد را عملی نماید. مثلاً استادی که از تدریس درس ریاضی خودداری کرده بود حالا بر اساس حکم دادگاه موظف می‌شود که تدریس را انجام دهد. برای آشنایی با نحوه فسخ قرارداد کلیک کنید.

الزام به ایفای تعهد غیر مالی در تعهد به عدم انجام کار

حالت دوم در صورتی است که موضوع تعهد غیرمالی، تعهد به عدم انجام یک کار باشد. همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم موضوع تعهد در چنین قراردادهایی انجام ندادن یک کار است. حال اگر فرد اقدام به انجام آن عمل نماید تنها راه جبران خسارت وارده است. در حالت قبلی در مثال تدریس درس ریاضی می‌توان استاد را ملزم به تدریس کرد. اما در مثال عدم قطع درختان توسط مستأجر دیگر نمی‌توان درختان قطع شده را به حالت اول برگرداند. بلکه متعهدله می‌تواند از متعهد به عدم انجام کار در صورتی که خلاف تعهدش عمل نماید خسارت وارده را مطالبه کند.

سؤالات متداول

تعهد غیرمالی چیست ؟

مقصود از تعهد غیر مالی تعهداتی است که موضوع آن‌ها اموال نمی‌باشند. بلکه انجام یک عمل یا انجام ندادن یک عمل موضوع قرارداد است.

مقصود از تعهد به انجام کار و تعهد به عدم انجام کار چیست ؟

تعهد به انجام کار یعنی فردی متعهد شود عملی را به سود طرف مقابل قرارداد، انجام دهد مثلاً فردی درس ریاضی را طی سه ماه به شخصی آموزش دهد. و تعهد به عدم انجام کار یعنی شخص متعهد شود تا به درخواست طرف مقابل قرارداد عملی را انجام ندهد. مثلاً مستأجر باغ متعهد شود درختان را قطع نکند.