رفع بازداشت اموال تاجر ورشکسته چگونه است ؟ هنگامی که یک تاجر ورشکسته شود، دادگاه او را از اداره اموالش ممنوع می‌کند. این ممنوعیت شامل اداره اموال شخصی و حتی اموالی که بعد از صدور حکم ورشکستگی به او ارث برسد، نیز می‌شود. علت این منع قانونی جلوگیری از تصرفات احتمالی تاجر در اموالش است. زیرا این اموال پس از ورشکستگی تاجر منبع پرداخت طلب طلبکاران می‌باشد و دخل و تصرف تاجر در اموالش ممکن است به ضرر طلبکاران تمام شود. به همین جهت قانون تمام اموال تاجر را توقیف می‌نماید و به تاجر اجازه اداره اموالش را نمی‌دهد. نماینده اداره تصفیه به جای تاجر، اموال وی را مورد بررسی قرار می‌دهد و برای آن‌ها تعیین و تکلیف می‌کند تا بدهی‌های تاجر تصفیه گردد. در ادامه به بررسی دقیق رفع بازداشت از اموال تاجر ورشکسته می‌پردازیم.
رفع بازداشت از اموال تاجر
بازداشت اموال تاجر به معنی توقیف نمودن اموال و رفع آن نیز یعنی آزاد نمودن اموال. دادگاه به همراه صدور حکم ورشکستگی دستور می‌دهد که تمامی اموال تاجر بازداشت و توقیف شوند تا زمانی که اداره تصفیه مطابق با قواعد و مقررات آن‌ها را مورد بررسی قرار دهد و سپس به فروش برساند. اما برخی از اموال تاجر استثنائاً بازداشت نمی‌شود. در اصطلاح حقوقی عمل را مستثنا کردن اموال تاجر می‌نامند. مستثنا کردن این اموال باید به درخواست مدیر تصفیه باشد و سپس با اجازه ناظر دادگاه رفع بازداشت از این اموال مستثنا شده صورت می‌پذیرد. از مستثنیات اموال تاجر ورشکسته در ماده 444 قانون تجارت ایران نام‌برده شده است. در واقع اگر این دست از اموال تاجر ورشکسته بازداشت شوند رفع توقیف می‌شوند.
برای آشنایی با قوانین بازداشت اموال تاجر ورشکسته کلیک کنید.
مستثنیات اموال تاجر ورشکسته | رفع بازداشت اموال تاجر
مسکن مناسب جهت سکونت تاجر و اعضای خانواده او از موارد مستثنیات اموال تاجر است. لباس و لوازم ضروری زندگی که تاجر و خانواده وی برای گذران زندگی و بر طرف کردن نیاز‌های روزمره به آن نیازمند هستند نیز جزء این اموال است. همچنین لازم است آذوقه یک ماه تاجر ورشکسته و خانواده‌اش تأمین گردد. بنابراین از این اموال تاجر ورشکسته رفع توقیف می‌گردد.
حتی تاجر ورشکسته هم باید برای تأمین زندگی خود و خانواده‌اش به کاری مشغول شود. لذا مطابق قانون، اسناد تاجر – به غیر از اوراق بهادار – و وسایلی که تاجر بتواند از آن‌ها برای شغل غیر تجاری‌اش استفاده کند به عنوان مستثنیات اموال تاجر ورشکسته رفع بازداشت می‌شوند. البته باید توجه داشت که تنها از آن دسته از اموال و اسناد تاجر ورشکسته رفع بازداشت می‌شود که به ضرر طلبکاران نباشد. همچنین اگر بازداشت برخی از اموال تاجر ورشکسته که جهت به کار افتادن مجدد سرمایه و خروج از ورشکستگی از آن استفاده می‌شد، باعث وارد شدن خسارت به طلبکاران شود باید رفع بازداشت گردد.
علاوه بر موارد فوق برخی از اموال تاجر ورشکسته بر اساس قوانین خاص غیرقابل بازداشت هستند مثل اموالی که زود فاسد می‌شوند و از بین می‌روند و یا با گذشت زمان و در انتظار تشریفات فروش مزایده‌ای دچار کسر قیمت می‌شوند. این اموال تاجر ورشکسته در صورت بازداشت نیز رفع توقیف می‌گردد. این اموال به صورت عادی، بدون قیمت کارشناسی شده توسط کارشناس دادگاه و با قیمت عرف بازار به فروش می‌رسند. به غیر از موارد اشاره شده سایر اموال تاجر ورشکسته در توقیف و بازداشت می‌مانند تا وضعیت نهایی حکم دادگاه مشخص گردد و سپس برای فروش توسط اداره تصفیه رفع توقیف می‌شوند.
تنظیم صورت دارایی بعد از رفع توقیف اموال ورشکسته
هنگامی که اموال تاجر ورشکسته از بازداشت خارج شد، مدیر تصفیه باید یک صورت دارایی برای اموال وی تنظیم نماید. مواد 451 تا 453 قانون تجارت در مورد تنظیم صورت دارایی اموال تاجر ورشکسته پس از رفع بازداشت توضیح می‌دهد.
ماده 451 قانون تجارت: «مدیر تصفیه پس از تقاضای رفع توقیف شروع به تنظیم صورت دارایی نموده و تاجر ورشکسته را هم در این موقع احضار می‌کند ولی عدم حضور او مانع از عمل نیست.»
ماده 452 قانون تجارت: «مدیر تصفیه به تدریجی که رفع توقیف می‌شود صورت دارایی را در دو نسخه تهیه می‌نماید. یکی از نسختین به دفتر محکمه تسلیم‌شده و دیگری در نزد او می‌ماند.»
ماده 453 قانون تجارت: «مدیر تصفیه می‌تواند برای تهیه صورت دارایی و تقویم اموال از اشخاصی که لازم بداند استمداد کند صورت اشیایی که موافق ماده ۴۴۴ در تحت توقیف نیامده ولی قبلاً تقویم شده است ضمیمه صورت دارایی خواهد شد.»
برای آشنایی با شرایط لازم برای فروش اموال تاجر ورشکسته کلیک کنید.
وصول مطالبات و فروش اموال تاجر
پس از آنکه صورت دارایی تاجر ورشکسته توسط مدیر تصفیه تنظیم شد تمام اموال تاجر اعم از وجه نقد و اسناد و اثاثیه و… به وی تسلیم می‌شود. البته به غیر از مستثنیات اموال تاجر که ماده 444 قانون تجارت از آن‌ها نام‌برده است. پس از تسلیم اموال تاجر ورشکسته به مدیر تصفیه به مرحله وصول مطالبات طلبکاران تاجر وارد می‌شویم که مدیر تصفیه با نظارت عضو ناظر اقدام به پرداخت دیون تاجر ورشکسته می‌نماید.
مدیر تصفیه موظف است پیش از آنکه اموال تسلیم شده را با اجازه دادستان به فروش رساند، تاجر ورشکسته را احضار و توضیحات و اظهارات وی را استماع کند. در صورت نبودن هیچ خللی پس از فروش اموال مدیر تصفیه باید بلافاصله مبلغ دریافتی از فروش را به صندوق عدلیه تحویل دهد. صندوق عدلیه نیز برابر قانون برای تأمین مخارج ورشکسته حساب مخصوصی باز می‌کند.
سؤالات متداول
به چه دلیل اموال تاجر ورشکسته بازداشت می‌شود ؟
علت بازداشت یا توقیف اموال ورشکسته جلوگیری از تصرفات احتمالی تاجر در اموالش است زیرا این اموال پس از ورشکستگی تاجر وسیله پرداخت طلب طلبکاران می‌باشد و تصرفات تاجر ممکن است به ضرر طلبکاران تمام شود.
کدام اموال تاجر ورشکسته رفع توقیف می‌شوند ؟
ماده 444 قانون تجارت برخی از اموال تاجر را به عنوان مستثنیات دین معرفی می‌کند که امکان توقیف و بازداشت آن وجود ندارد. مانند مسکن، البسه، لوازم ضروری زندگی و…
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص رفع بازداشت اموال تاجر ، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون رفع بازداشت اموال تاجر پاسخ دهند.
