انگشت نگاری
آیا با عمل انگشت نگاری آشنایی دارید؟ این روزها بهره بری از علوم و فنون جدید در حوزه جرم‌شناسی بسیار توسعه پیدا کرده است. استفاده از این روش‌ها به مأمورین کمک می‌کند تا فرایند کشف جرم و مجرم را تسریع نمایند. یکی از این راهکارها انگشت نگاری است. که به واسطه آثار انگشت به جامانده از شخص در صحنه جرم امکان اثبات ارتکاب به جرم توسط متهم وجود دارد. در ادامه این مطلب به معرفی انگشت نگاری می‌پردازیم.
انگشت نگاری و علت آن
یکی از روش‌ها برای اثبات جرم انگشت نگاری می‌باشد. هنگامی که شخصی مرتکب جرمی شود احتمال این که آثار انگشت وی در صحنه جرم باقی بماند وجود دارد. با استفاده از آثار انگشت به جامانده می‌توان ارتکاب جرم توسط متهم را اثبات نمود. دادگاه نیز به استناد نتیجه انگشت‌نگاری می‌تواند متهم را مجرم شناخته و حکم صادر نماید.
همانطور که از مطالب گفته‌شده برمی‌آید علت انجام انگشت‌نگاری جهت اثبات ارتکاب جرم توسط متهم یا به عبارتی تشخیص هویت مجرم می‌باشد. در مواردی که سایر مدارک برای اثبات جرم متهم کافی نباشد انگشت نگاری به کمک می‌آید تا این امر را به اثبات برساند. انجام انگشت‌نگاری در مراحل اولیه تحقیق راجع به جرم و توسط پلیس انجام می‌گیرد.
نحوه انگشت نگاری
شاکی برای انجام انگشت‌نگاری می‌تواند به دادسرا طرح درخواست نماید. با ارجاع دادسرا به پلیس و با تشخیص پلیس، متخصصین این کار اقدام به انجام انگشت‌نگاری از محل جرم می‌نمایند. متخصصین برای انجام انگشت نگاری از پودر مخصوصی استفاده می‌کنند. با پاشیدن پودر بر روی سطوح مورد نظر که احتمال وجود اثر انگشت بر آن‌ها هست. آثار انگشت روی سطوح مشخص می‌شود. سپس با چسب مخصوص یا مواد شیمیایی دیگری آثار انگشت را ثبت نموده و بدین صورت عمل انگشت‌نگاری انجام می‌شود.
بعد از انجام ثبت آثار انگشت در محل وقوع جرم، این اثر انگشت‌های ثبت شده با اثر انگشت افرادی که مظنون هستند مطابقت داده می‌شود. همچنین اثر انگشت با افرادی که دارای سابقه کیفری یا به عبارتی سوءپیشینه هستند تطبیق داده می‌شود. در صورتی که اثر انگشت‌های ثبت شده از محل وقوع جرم با اثر انگش کسی مطابقت داشته باشد در اثبات جرم و حل پرونده کمک بزرگی خواهد شد.
تطبیق اثر انگشت‌های ثبت شده با اثر انگشت متهمین به کامپیوتر و به صورت هوشمند انجام می‌گیرد. انجام عمل تطبیق به صورت هوشمند درصد خطای بسیار پایینی دارد. علاوه بر این با دستور مقام قضایی امکان تقاضای تطبیق اثر انگشت از اداره ثبت احوال نیز وجود دارد. چرا که افراد برای دریافت کارت ملی هوشمند خود اثر انگشت خود را ثبت می‌کنند. در پایان این مراحل جواب تطبیق اثر انگشت آماده می‌شود.
لازم به ذکر است که برخلاف تصور عده‌ای اثر انگشت افرادی که در صحنه جرم باقی مانده با گذر زمان محو یا کمرنگ نمی‌شود. مگر زمانی که شی لمس شده توسط مجرم تمیز شود. بنابراین هر زمان که شاکی تقاضا کند امکان انجام مراحل انگشت‌نگاری وجود دارد.
تشخیص هویت با انگشت نگاری
اثر انگشت دست و حتی اثر انگشت پای تمامی انسان‌ها با هم متفاوت است. این موضوع در مورد دوقلوهای یکسان هم صدق می‌کند. علاوه بر آن اثر انگشت افراد تا پایان عمرشان ثابت می‌ماند. به همین دلیل با استفاده از اثر انگشت یک شخص امکان تشخیص هویت وی وجود دارد. همچنین اثر انگشت جز قوی‌ترین دلایل برای اثبات یک ادعا در دعاوی کیفری است. مثلاً با کشف اثر انگشت سارق در محل جرم سرقت قاضی یقین پیدا می‌کند که جرم سرقت توسط این متهم انجام شده است. و بدین ترتیب می‌تواند حکم نهایی را صادر نماید. البته با وجود این که وجود اثر انگشت در محل جرم و تطبیق آن با اثر انگشت متهم بسیار به حل پرونده کمک کننده است اما به صورت قطعی موجب محکومیت متهم نمی‌شود. چرا که متهم بازهم می‌تواند با ذکر استنادات و دلایلی بی‌گناهی خود را اثبات نماید.
هزینه انگشت‌نگاری
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم یکی از راهکارهای تأثیرگذار برای شناخت مجرم انجام انگشت نگاری در صحنه جرم و ثبت اثر انگشت به جامانده است. انجام انگشت‌نگاری به درخواست شاکی اتفاق می‌افتد. اما پرسش این است که آیا انگشت‌نگاری و درخواست برای انجام انگشت نگاری توسط شاکی هزینه دارد؟ پلیس با ارجاع دادسرا برای کشف جرم اقدام به انجام عمل انگشت نگاری می‌نماید. لذا اداره پلیس برای انجام انگشت‌نگاری و بررسی صحنه جرم مبلغی دریافت نمی‌کند و این عمل به صورت رایگان صورت می‌پذیرد.
سوالات متداول
انگشت نگاری چگونه انجام می‌شود ؟
برای شروع شاکی باید از دادسرا درخواست نماید، سپس با ارجاع درخواست به پلیس، افراد متخصص برای بررسی به محل جرم می‌روند. که در متن به طور کامل به شیوه انگشت‌نگاری پرداخته شد.
آیا انگشت نگاری هزینه دارد ؟
خیر، اداره پلیس برای انجام انگشت نگاری و بررسی صحنه جرم مبلغی دریافت نمی‌کند.
