برگشت زدن چک تاریخ گذشته | چک تاریخ گذشته را چه زمانی برگشت بزنیم ؟
آیا امکان برگشت زدن چک تاریخ گذشته وجود دارد؟ گاهی دارنده چک، پس از موعد مقرر در چک اقدام به وصول آن میکند. حال پرسش این است آیا دارنده چک امکان وصول چکی که تاریخ آن گذشته است را دارد؟ یا اینکه آیا امکان تعقیب کیفری علیه صادرکننده چک تاریخ گذشته را دارد یا خیر؟ در ادامه این مطلب به مسئله برگشت چک تاریخ گذشته و تعقیب کیفری این چکها میپردازیم.
برگشت زدن چک تاریخ گذشته
چک تاریخ گذشته به چکی گفته میشود؛ که از موعد پرداخت مبلغ آن گذشته باشد. به عبارتی اگر 6 ماه از تاریخ چک گذشته باشد؛ و طی این 6 ماه دارنده چک اقدامی به وصول یا برگشت چک نکند. در این صورت به این چک، چک تاریخ گذشته گفته میشود. دارنده چک تاریخ گذشته همواره حق دریافت مبلغ چک را خواهد داشت. و حتی بعد از گذشت تاریخ چک، حق مالی دارنده چک از بین نمیرود. اما با گذشت مدت زمان پرداخت، پیگیری کیفری از صادرکننده محدود خواهد شد. با این وجود دارنده چک میتوانند در همه حال از طریق دادگاه حقوقی اقدام به شکایت و وصول مبلغ چک نماید.
بنابراین اگر چکی مدتها از تاریخش گذشته باشد را هم میتوانیم برگشت بزنیم. همانطور که گفتیم دارنده چک همواره میتواند وجه چک را مطالبه کند. یعنی عدم پرداخت مبلغ چک، هرگز امکانپذیر نیست. تنها در فرض اینکه چک سرقت شود، یا چک جعلی باشد، به صورت قانونی میشود از دادگاه حکم عدم پرداخت موقت دریافت کرد. تا پرونده ادعای جعل یا سرقت چک بررسی شود.
برای آشنایی با سایر قوانین مربوط به چک تاریخ گذشته کلیک کنید.
برگشت زدن چک تاریخ گذشته | مهلت پیگیری کیفری علیه صادرکننده چک
پیشتر اشاره کردیم که 6 ماه بعد از تاریخ چک، به چک مذکور تاریخ گذشته میگوییم. تا پایان این مدت 6 ماهه امکان شکایت کیفری وجود دارد. بنابراین اگر دارنده چک تا حداکثر 6 ماه پس از مدت زمان پرداخت چک، به برگشت چک اقدام نماید؛ میتواند شکایت کیفری خود را نیز ثبت کند.
در حالت دوم، دارنده چک از تاریخ گواهی عدم پرداخت چک تا 6 ماه بعد از آن نیز، تحت شرایطی فرصت ثبت شکایت کیفری علیه صادرکننده چک دارد. توجه داشته باشید؛ اگر در این مهلتهای ذکرشده دارنده چک اقدام به ثبت شکایت کیفری نکند. پیگیری چک از حالت کیفری خارج میشود. و دارنده چک همانطور که اشاره کردیم تنها میتواند اقدام به شکایت حقوقی نماید. غیر از گذشت مهلت 6 ماهه موارد دیگری نیز وجود دارد که پیگیری کیفری یک چک در آن حالات امکانپذیر نیست.
برای طرح شکایت کیفری کلیک کنید.
مواردی که امکان تعقیب کیفری صادرکننده چک وجود ندارد چیست ؟
مورد اول همان گذشت مهلت 6 ماه از تاریخ چک یا گذشت 6 ماه از صدور گواهی عدم پرداخت چک میباشد. که اگر در این مدت یاد شده دارنده چک برای شکایت کیفری به مراجع قضایی مراجعه نکند؛ دیگر امکان پیگیری کیفری ندارد.
هنگامی که دارنده چک فوت کند. در این حالت چک به وارثان دارنده انتقال پیدا میکند. و امکان پیگیری کیفری از صادرکننده چک وجود دارد.
همچنین اگر صادرکننده چک پیش از موعد پرداخت چک، مبلغ چک را به صورت نقدی به دارنده چک تحویل دهد. و یا به نحوی رضایت دارنده چک را بگیرد. در این صورت نیز امکان شکایت کیفری وجود ندارد.
گاهی، برخی از چکها طبق قانون کیفری مورد طرح دعوی قرار نمیگیرند. این چکها شامل؛ چکهای سفید امضا. چکهای ضمانتی یا همان چکهایی که ضامن انجام کاری بودهاند. همچنین چکهایی که برای تضمین معاملات صادر میشود. و در آخر چکهایی که تاریخ ندارند.
مجازات کیفری صادرکننده چک
اگر با رعایت شرایط مذکور در بالا، دارنده چک موفق به شکایت کیفری از صادرکننده چک شود. در آن صورت صادرکننده چک مشمول مجازات کیفری خواهد شد. بدین صورت که اگر صادرکننده چک در تاریخ مقرر، مبلغ چک را در حساب خود نداشته باشد. یا به هر دلیلی ناتوان در پرداخت وجه چک در موعد مقرر باشد. با بررسی دادگاه و وجود سایر شرایط مربوط به چک کیفری، به زندان محکوم میگردد. مجازات زندان برای صادرکننده چک بیمحل بین 6ماه تا 2 سال میباشد.
آیا مبلغ چک تاریخ گذشته با تورم زمان تطبیق داده میشود ؟
مبلغ چک بر اساس تورم و با گذشت زمان معادلسازی نمیشود. اما دارنده چک میتواند؛ همان مبلغ چک را به همراه خسارات وارده در اثر تأخیر در پرداخت از صادرکننده چک دریافت کند. مثلاً دارنده میتواند خساراتی نظیر خسارت دادرسی و خسارت تأخیر تأدیه را از صادرکننده چک و در محضر دادگاه طلب نماید. خسارت تأخیر پرداخت وجه چک (همان تأخیر تأدیه) مطابق با نرخ تورمی اعلام شده توسط بانک مرکزی بررسی میشود. و با حکم دادگاه صادرکننده چک موظف است علاوه بر مبلغ چک، خسارت دارنده را نیز بپردازد. لازم به ذکراست که خسارت تأخیر زمانی بر گردن صادرکننده میباشد؛ که صادرکننده از پرداخت چک در مدت قانونی امتناع کند. اما اگر تأخیر در پرداخت مربوط به عمل دارنده چک باشد. در آن صورت ضرر و زیان توسط صادرکننده جبران نمیشود.
سؤالات متداول
بله، اگر چکی مدتها از تاریخش گذشته باشد را هم میتوانیم برگشت بزنیم اما با گذشت مدت 6 ماه از زمان پرداخت، پیگیری کیفری از صادرکننده محدود خواهد شد.
اگر دارنده چک با گذشت مهلت 6 ماه از تاریخ چک یا گذشت 6 ماه از صدور گواهی عدم پرداخت چک، برای شکایت کیفری به مراجع قضایی مراجعه نکند؛ دیگر امکان پیگیری کیفری ندارد.