طبق قانون کشور و شرع اسلام پس از انعقاد عقد ازدواج زن حقوق مشخصی مانند نفقه، مهریه و غیره دارد. شوهر متعهد است تا این حقوق را به همسرش پرداخت نماید. پرسش ما این است که این حق‌وحقوق زن بعد از مرگ شوهرش، نیز به او تعلق می‌گیرد؟ و اصلاً پس از مرگ همسر زن چه حقوقی دارد؟ در ادامه این مطلب قصد داریم به موضوع، حق‌وحقوق زن بعد از مرگ شوهر بپردازیم.
حقوق زن بعد از مرگ شوهر
زن در زندگی مشترک یک سری حق‌وحقوق مالی و غیرمالی دارد. که مرد موظف به پرداخت و رعایت آن‌ها در زمان حیاتش می‌باشد. حق‌و حقوق مالی پس از فوت شوهر نیز به زن تعلق خواهد گرفت. و پرداخت این حقوق مالی به زن از محل اموال به‌جامانده از شوهر متوفی انجام می‌گیرد. برخی از این حقوق شامل، مهریه، نفقه، اجرت‌المثل، سهم زن از مستمری شوهر و … می‌شود.
سهم‌الارث زن پس از مرگ شوهر
هنگامی که شخصی فوت کند بر اساس قانون انحصار وراثت اموال وی میان وارثان قانونی تقسیم می‌شود. وارثان متوفی دارای دسته‌ها و طبقه‌بندی‌های مختلف است. اما یکی از وارثان همیشگی فرد فوت‌شده همسر دائم وی می‌باشد. بنابراین زمانی که مردی فوت کند همسر او از اموال به‌جامانده است ارث خواهد برد.
میزان سهم‌الارث زن از اموال متوفی بعد از فوت شوهرش بر اساس قانون مشخص شده‌است. سهم زن در صورت وجود فرزند متوفی یک‌هشتم از اموال متوفی می‌باشد. و در صورت عدم وجود فرزند متوفی، سهم زن یک‌چهارم از اموال می‌باشد.
برای آشنایی بیشتر با نحوه تعیین سهم ارث زن از اموال شوهر کلیک کنید.
مهریه زن پس از فوت شوهر
یکی از مهم‌ترین حقوق زن در هنگام ازدواج مهریه می‌باشد. زمانی که عقد ازدواج اتفاق بیفتد به این معنی است که شوهر به صورت قانونی پرداخت مهریه را پذیرفت. و زن از لحظه اجرای عقد، مالک تمام مهریه خواهد بود. بنابراین زوجه می‌تواند در هرزمانی که مهریه خود را از شوهرش طلب کند. حال پرسش این است که آیا بعد از فوت شوهر بازهم زن می‌تواند مهریه‌اش را مطالبه نماید؟
پاسخ این است که بله، بعد از فوت شوهر نیز مطالبه مهریه امکان‌پذیر است. برای دریافت قانونی مهریه از اموال شوهر متوفی تنها سند ازدواج رسمی موردنیاز می‌باشد. برای اطلاع بیشتر روی مهریه زن بعد از فوت شوهر کلیک کنید.
نفقه زن پس از مرگ شوهر
نفقه یکی از حقوقی است که زن در زندگی مشترک دارد. و مرد باید به همسرش در طول زندگی مشترک نفقه بپردازد. پس از فوت شوهر در صورتی که باوجود تمکین زن مرد نفقه به وی پرداخت نکرده باشد. زن حق مطالبه نفقه خود را بعد از فوت شوهرش از اموال وی خواهد. زن برای دریافت نفقه خود پس از فوت شوهرش با ارائه دادخواست به دادگاه می‌تواند اقدام نمایید.
نکته دیگر در مورد نفقه زن پس از فوت شوهر، پرداخت نفقه زوجه در مدت عده وفات شوهر می‌باشد. پس از فوت زوج، زوجه باید به مدت چهار ماه و ده روز عده وفات همسرش را نگه دارد. به این معنی که در این مدت با شخص دیگری ازدواج نکند.
هزینه‌های زن در مدت عده نیز از محل اموال به‌جامانده از شوهر قابل دریافت است. بنابراین مطابق قانون مدنی زن حق مطالبه نفقه خود را در مدت عده وفات از اموال متوفی خواهد داشت. پس از اتمام زمان عده، حق مطالبه نفقه زن نیز پایان می‌یابد.
اجرت‌المثل زن پس از فوت شوهر
اجرت‌المثل یکی دیگر از حقوق مالی زنان در زندگی مشترک می‌باشد. این حق زمانی به زوجه تعلق می‌گیرد که مواردی نظیر آشپزی نظافت و رسیدگی به منزل در طول زندگی مشترک توسط زوجه انجام گرفته‌باشد. بنابراین زن با انجام این اعمال به صورت قانونی و شرعی حق دریافت اجرت از همسرش را خواهد داشت.
حال اگر شوهر فوت کند زوجه می‌تواند اجرت‌المثل را از اموال به‌جامانده از شوهر طلب کند. البته باید درخواست مطالبه اجرت‌المثل را به دادگاه ارائه نموده و شرایط درخواست خود را به قاضی ثابت نماید. با اثبات شرایط، دادگاه با توجه به سال‌های زندگی مشترک مبلغی را به عنوان اجرت‌المثل از اموال به‌جامانده متوفی به زوجه پرداخت می‌نماید.
برای آشنایی با نحوه محاسبه و قوانین مربوط به اجرت المثل کلیک کنید.
سهم زن از حقوق ماهیانه بعد از مرگ شوهر
مطابق قوانین تأمین اجتماعی به جهت حمایت از اعضای خانواده متوفی، حقوق ماهیانه فرد فوت‌شده قطع نمی‌گردد. بلکه این حقوق از طرف تأمین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری به وارثین متوفی پرداخت خواهد شد.
یکی از وارثان متوفی همسر دائم وی می‌باشد. طبق قانون تأمین اجتماعی زن تا زمانی که همسر دیگری اختیار نکند. از بازماندگان واجد شرایطی می‌باشد. که استحقاق دریافت حقوق ماهیانه شوهر فوت‌شده‌اش را دارد. با این توصیف زن برای دریافت حقوق شوهر باید دو شرط همسر دائمی و عدم ازدواج مجدد، را دارا باشد.
البته بر اساس قانون استخدام کشوری و قانون حمایت از خانواده شرط عدم ازدواج مجدد زن حذف شده‌است. و زن در هر صورت حق دریافت حقوق شوهر متوفی را خواهد داشت.
همچنین بر اساس قانون انحصار وراثت و ماده ۸۷ قانون استخدام کشوری مستمری متوفی به صورت مساوی در میان وراث او تقسیم می‌گردد. بنابراین سهم زن از مستمری شوهر متوفی با سایر وارثان برابر می‌باشد.
حقوق زن برای نگهداری از فرزند بعد از مرگ شوهر
بر اساس قانون حضانت فرزندان بر عهده پدران و مادران آن‌ها می‌باشد. و بدون دلیل قانونی و منطقی امکان سلب حضانت از والدین وجود ندارد. در صورت فوت پدر وظیفه نگهداری از فرزندان به صورت قانونی بر عهده مادر می‌باشد. ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی می‌گوید: «در صورت فوت پدر یا مادر، حضانت فرزند با والد در قید حیات می‌باشد.»
تنها در صورتی می‌توانیم حق حضانت فرزند را از مادر بگیریم که مادر دچار مشکلات اخلاقی یا روانی بشود.
سؤالات متداول
برخی از این حقوق شامل، مهریه، نفقه، اجرت‌المثل، سهم زن از مستمری شوهر و … می‌شود.
پرداخت این حقوق مالی به زن از محل اموال به‌جامانده از شوهر متوفی انجام می‌گیرد.
بله، طبق قانون مدنی کشور ایران حضانت فرزندان پس از فوت یکی از والدین به والد در قید حیات تعلق می‌گیرد.
