شهادت بر شهادت | انواع و شرایط

شهادت بر شهادت به چه معناست ؟ شهادت در دادگاه به این معنی است که شخص سومی، غیر از طرفین دعوا در دادگاه حاضر شود. و مقابل قاضی وقوع یک حادثه یا عدم وقوع حادثه‌ی مربوط به دعوای مورد بررسی در دادگاه را اطلاع دهد. شهادت انواع و شرایط مختلفی دارد. یکی از انواع شهادت یا همان گواهی، شهادت بر شهادت است. که در ادامه این مطلب به معرفی این قسم از شهادت می‌پردازیم.

شهادت و انواع آن

در دعاوی حقوقی و کیفری طرفین دعوا برای اثبات ادعاهای خود باید از یکی از ادله اثبات دعوا که در قانون پیش‌بینی شده است؛ استفاده کنند. بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی و همچنین قانون آیین دادرسی کیفری یکی از موارد بسیار مهم ادله اثبات دعوا، شهادت می‌باشد. شهادت یا گواهی یکی از ادله اثبات دعوا محسوب می‌گردد که به واسطه آن طرفین دعوا می‌توانند ادعای خود را در دادگاه اثبات نمایند.

ماده 174 قانون مجازات اسلامی شهادت را این‌گونه تعریف می‌نماید که: «شهادت عبارت از اخبار شخصی غیر از طرفین دعوی، به وقوع یا عدم وقوع جرم، توسط متهم یا هر امر دیگری، نزد مقام قضائی است». بنابراین گواهی یا شهادت توسط شخصی غیر از طرفین دعوا انجام می‌گیرد. و این عمل دارای انواعی است.

شهادت را می‌توانیم به سه نوع تقسیم کنیم؛ شهادت یا گواهی مستقیم، اعلام شهادت یا آگاهی در تحقیقات محلی و شهادت بر شهادت یا گواهی غیرمستقیم. بنابراین یکی از انواع گواهی که در قانون آمده است؛ شهادت بر شهادت یا گواهی بر گواهی و به عبارت دیگر گواهی غیرمستقیم است. که در این مطلب قصد معرفی آن را داریم.

برای آشنایی با پیامدهای رجوع شاهد از شهادت کلیک کنید.

شهادت بر شهادت چیست ؟

پیش از این به معرفی شهادت و انواع آن پرداختیم. حال به صورت جزئی‌تر به معرفی شهادت بر شهادت که یکی از زیرمجموعه‌ها و انواع شهادت محسوب می‌گردد خواهیم پرداخت. شهادت بر شهادت را گواهی بر گواهی نیز می‌نامند. همچنین به عبارتی دیگر این نوع از شهادت را شهادت یا گواهی غیرمستقیم نیز نام‌گذاری می‌کنند.

شهادت بر شهادت به این معنی است که فرد شاهد یا همان گواه که قصد ارائه اخباری به دادگاه را دارد. امر مورد وقوع را به صورت مستقیم ندیده و نشنیده است. بلکه در این نوع از گواهی، شاهد یا گواه شنیده‌ها و دیده‌های شخص دیگری که به صورت مستقیم شاهد امر مورد وقوع بوده است را بیان می‌کند. به عنوان مثال گواه در محضر دادگاه بیان کند که محمد به من گفت شاهد امضای سند مورد اختلاف و دعوا بوده است. به چنین مواردی شهادت بر شهادت یا شهادت غیرمستقیم می‌گوییم.

انواع دیگر شهادت

همان‌طور که گفتیم علاوه بر شهادت بر شهادت، عمل گواهی از منظر قانونی دارای دو نوع دیگر نیز می‌باشد.

شهادت مستقیم یا اصلی

شهادت مستقیم یعنی شاهد یا گواه دیده‌ها و شنیده‌های خود که مستقیماً از آن مطلع است. و این محسوسات مربوط به موضوع مورد اختلاف می‌شود را به دادگاه ارائه نماید. مثلاً فرد شاهد اجرای صیغه ازدواجی بوده است. و یا امضای سندی را دیده باشد.

اعلام آگاهی در تحقیقات محلی

یکی نوع ویژه از شهادت، اعلام آگاهی حین تحقیقات محلی می‌باشد. در این نوع فردی به عنوان آگاه محلی که شنیده‌هایی از مردم را به اطلاع مأموری که تحقیق می‌کند می‌گذارد. به عبارتی دیگر فرد در این نوع از شهادت تنها بازتابی از زمزمه‌های مردم را اطلاع می‌دهد. و نیازی به تضمین درستی آن‌ها نیز ندارد.

شاهد یا گواه و شرایط آن

در مطالب بالا از شهادت و انواع آن به خصوص نوع شهادت بر شهادت نوشتیم. شهادت توسط شاهد یا گواه در دادگاه بیان می‌شود. در تعریف شاهد یا گواه باید گفت شاهد کسی است که غیر از اصحاب یا طرفین دعوا است. که در دادگاه حاضر می‌شود و عمل گواهی یا شهادت را در برابر قاضی انجام می‌نماید.

شاهد یا گواه دارای شرایطی است. در صورتی که یک شاهد شرایط لازم برای شهادت را نداشته باشد شهادت وی در دادگاه پذیرفته نیست. ویژگی‌هایی همچون عقل، ایمان و عدالت از شرایط شاهد است که در قانون ذکر شده است. اگر گواه یا شاهد حتی یکی از این ویژگی‌ها را نداشته باشد شهادت وی در دادگاه مردود خواهد شد. و در دعوای مربوطه مؤثر نمی‌گردد.

شاهد یا گواه باید توجه داشته باشد که بیان شهادت دروغ در دادگاه جرم است. و این جرم دارای مجازات حبس نیز می‌شود.

انواع شاهد

شهادت یا گواهی دارای انواعی است. به همین ترتیب شاهد و گواه را نیز می‌توانیم به انواع مختلف تقسیم کنیم. در معرفی انواع شهادت و گواهی بیان داشتیم که شهادت شامل سه قسم؛ شهادت مستقیم، شهادت غیرمستقیم یا شهادت بر شهادت و اعلام آگاهی در تحقیقات محلی می‌باشد.

انواع شاهد نیز به همین ترتیب به سه نوع تقسیم می‌شود. گواه مستقیم یا اصلی، گواه غیرمستقیم یا همان گواهی که شهادت بر شهادت می‌دهد و گواه در تحقیقات محلی.

شاهد یا گواه مستقیم کسی است که مستقیماً از امری مطلع است. و آن را برابر دادگاه بیان می‌کند. گواه غیرمستقیم که شهادت بر شهادت می‌دهد نیز کسی است که از شنیده‌های دیگری که شاهد اصلی ماجرا بوده است. به دادگاه خبر می‌دهد. و خود این گواه مستقیماً از امری مطلع نمی‌باشد.

برای آشنایی با شرایط شهادت شهود کلیک کنید.

سؤالات متداول