پایان ورشکستگی چگونه اعلام می‌گردد ؟ دنیای تجارت همواره فراز و نشیب‌هایی دارد که هر تاجری ممکن است با آن‌ها مواجه شود. گاهی این دشواری‌ها به حدی زیاد و طاقت فرسا است که تاجر را در خود گرفتار می‌کند و دچار ورشکستگی می‌شود. اما همیشه اوضاع به یک منوال نخواهد بود و زمانی که شخص بتواند از بحران پیش رو گذر کند زمان پایان ورشکستگی است. در این مطلب سعی در بررسی پایان ورشکستگی و شرایط و ارکان آن داریم. برای آشنایی با بایدها و نبایدهای حکم ورشکستگی کلیک کنید.
پایان ورشکستگی
پایان ورشکستگی چه آثار حقوقی دارد و به چه معناست؟ ختم يا پایان ورشکستگی حالتی است که تاجر ورشکسته می‌تواند دیون خود را پرداخت کند و از منظر قانونی دیگر ورشکسته نیست زیرا اموال و دیون او تراز شده است. این موضوع در دو حالت تحقق پیدا می‌کند یا هنگامی که دارایی‌های خود را افزایش دهد به طوری که بتواند تمام دیون را پرداخت کند یا هنگامی که بدهی‌های خود را به حدی کاهش دهد تا توازن میان بدهی و اموال برقرار شود.
پایان ورشکستگی زمانی محقق می‌گردد که در ابتدای امر ورشکستگی تاجر مورد تایید قرار بگیرد. سپس دادگاه موظف است براساس ماده ۴۴۰ در ضمن صدور حکم يا نهایتا بعد از ۵ روز مدیر تصفیه را تعیین نماید. مدیر تصفیه اقدامات لازم را برای شناسایی، حفظ و جلوگیری از اتلاف اموال ورشکسته انجام می‌دهد. از جمله اقداماتی مانند مهر و موم کردن، صورت برداری و… و در انتها نیز با طلبکاران تصفیه می‌کند و پایان ورشکستگی تاجر اعلان می‌گردد.
مراحل پایان ورشکستگی
از آغاز اعلان ورشکستگی تا هنگام اعلام پایان آن باید مراحل قانونی طی شود. این فرآیند به دست مدیر تصفیه انجام می‌شود که به شرح زیر می‌باشد:
1. مهر و موم کردن اموال
براساس ماده ۴۴۳ قانون تجارت اگر این عمل توسط عضو ناظر انجام نگرفته باشد، مدیر تصفیه می‌تواند تقاضای مهر و موم کردن اموال را بنماید. براساس ماده ۴۴۴ قانون تجارت موارد زیر جز مستثنیات می‌باشد که مهرو موم نمی‌شود يا در صورت مهر و موم شدن آن‌ها را خارج می‌کنند:
حوائج ضروری تاجر و خانواده او مانند البسه و لوازم شخصی
اشیائی که ممکن است ضایع شوند يا از قیمت آن‌ها کم شود. مانند اینکه ورشکسته باغ میوه داشته و میوه‌ها اگر در جای مناسب نگهداری نشوند خراب و ضایع می‌گردند.
وسایلی که برای راه اندازی مجدد سرمایه تاجر ورشکسته ضروری هستند و در صورت توقیف سبب ضرر طلبکاران است. این اشیا باید سریع صورت برداری و تقویم شوند.
2. اداره و حفاظت از اموال ورشکسته
به عنوان قائم مقام شخص ورشکسته اداره کردن اموال و محافظت از آنان مهم‌ترین وظیفه مدیر تصفیه می‌باشد. در صورتی که منافع ورشکسته و طلبکاران همچنین محافظت از دارایی‌های باقی مانده اقتضا نماید این اختیار به مدیر تصفیه داده می‌شود که اموال ورشکسته را به فروش برساند. به طور مثال ورشکسته جنسی دارد مانند اقلام خوراکی که اگر به موقع فروش نرسد از بین می‌رود و هم برای طلبکاران و هم برای خود شخص باعث ضرر می‌شود. در این صورت مدیر تصفیه حق معامله با رعایت منفعت را دارد.
3. تنظیم صورت دارايي‌ها
براساس ماده 449 قانون تجارت اگر شخص ورشکسته میزان اموال و دارایی‌های خود را تسلیم ننماید مدیر تصفیه این کار را از طریق دفاتر و اسناد مشارالیه و سایر اطلاعاتی که تحصیل می‌نماید انجام می‌دهد تا بتوان یک لیست دقیق از اموال ورشکسته کسب کرد.
4. فروش اموال و وصول مطالبات
براساس ماده 456 قانون تجارت بعد از آن که صورت دارایی‌های ورشکسته تهیه شد تمام سرمایه او از قبیل وجه نقد و اسناد طلب و دفاتر و نوشتجات و اثاثیه (به غیر از مستثنیات دین) و اشیاء تاجر ورشکسته به مدیر تصفیه تسلیم می‌شود. همچنین با توجه به ماده 457 این قانون مدیر تصفیه با اجازه مدعی العموم و نظارت عضو ناظر به فروش اسباب منزل و مال التجاره تاجر اقدام می‌نماید. کلیه طلب‌های ورشکسته نیز وصول می‌گردد تا به اموال او اضافه شود. در این مرحله سعی می‌شود که کلیه دارایی‌های بالقوه تاجر ورشکسته به فعلیت برسد.
5. تشخیص مطالبات طلبکاران
میزان دیون و بدهی‌های ورشکسته نیز باید مشخص شود. طبق ماده 462 قانون تجارت بعد از صدور حکم ورشکستگی طلبکاران مکلف‌‌اند در مدت قانونی اسناد طلب خود یا مصداق آن را به انضمام فهرستی که کلیه مطالبات آن‌ها را مشخص می‌کند به محکمه تحویل دهد.
بعد از مشخص شدن طلبکاران از آنان برای حضور در مجمعی دعوت می‌شود براساس ماده 478 قانون تجارت در این مجمع مدیر تصفیه گزارشی در خصوص وضعیت ورشکسته به طلبکاران ارائه می‌دهد.
6. تنظیم قرارداد ارتفاقی
عبارت است از قراردادی بین بدهکار و طلبکاران که به موجب آن شخص ورشکسته ملزم می‌شود مبالغ مشخصی را در سررسیدهایی معین به طلبکاران خویش پرداخت نماید به طور مثال ورشکسته ملزم می‌شود یک سوم ازچک یک میلیاردی را در بیستم آبان ماه به آقای الف پرداخت کند. در واقع این توافقی است بین ورشکسته و طلبکارانش.
توصیه می‌کنیم مقاله قرارداد ارفاقی را مطالعه نمایید.
7. تفریغ حساب و پایان عمل ورشکستگی
اگر ورشکسته نتواند با طلبکاران توافق کند براساس ماده 504 مدیر تصفیه فورا عملیات تصفیه و تفریغ ورشکستگی را شروع می‌کند. اگر اموال کفایت دیون را نکند کلیه اموال به نسبت میزان طلب بین تمام طلبکاران تقسیم می‌شود.
بعد از تصفیه ختم و پایان ورشکستگی اعلام می‌گردد.
ورشکستگی و انواع آن | پایان ورشکستگی
ورشکستگی در لغت به معنای افلاس و ناتوانی در پرداخت دیون است. در اصطلاح نیز ورشکستگی حالتی است که در آن دارایی‌های شخص کفاف دیون و بدهی‌های او را نمی‌دهد و به عبارت دیگر پول و مال کافی برای پرداخت دیون خود ندارد. این اصطلاح فقط برای اشخاص تاجر کاربرد دارد و در صورتی که شخص عادی توانایی پرداخت بدهی خود را نداشته باشد به او معسر گفته می‌شود.
براساس ماده ۴۱۲ قانون تجارت « ورشکستگی تاجر یا شرکت تجارتی در نتیجه توقف از تادیه وجوهی که بر عهده او است حاصل می‌شود. »
ورشکستگی خود دارای انواعی است از جمله:
ورشکستگی عادی
در این نوع از ورشکستگی تاجر به دلیل وقوع نوسانات در بازار دچار مشکل شده و دارایی‌های او دیگر کفاف بدهی‌های او را نمی‌دهد.
اموال تاجر براساس توافق میان طلبکاران به نسبت طلب تقسیم می‌شود.
ورشکستگی به تقصیر
در صورتی که تاجر در وقوع ورشکستگی نقش داشته و با اعمال خود زمینه ورشکستگی را فراهم کرده باشد ورشکستگی به تقصیر گفته می‌شود.
براساس ماده ۵۴۱ قانون تجارت موارد زیر از مصادیق ورشکستگی به تقصیر می‌باشد:
۱- در صورتی که مشخص شود هزینه‌هاي شخصی خودش يا خانه او بیشتر از عایدی تاجر بوده و فوق العاده بیشتر از درآمدش خرج کرده است.
۲- انجام معاملاتي که در عرف تجارت موهوم هستند يا اينکه سود معامله کاملا اتفاقی باشد.
۳- اگر به قصد تأخير انداختن ورشکستگي خود بیشتر از قیمت بازار يا پایین‌تر از قیمت بازار خرید و فروش نماید.همچنین اگر از روی عمد چیزی رو معامله کند که سودی در آن نیست.
۴- پرداخت طلب یکی از طلبکاران بعد از زمان توقف
براساس ماده ۵۴۲ قانون تجارت موارد زیر نیز می‌تواند از مصادیق ورشکستگی به تقصیر باشد:
۱- در صورت تعهد فوق العاده به نفع شخص دیگری بدون اینکه در مقابل از او عوض مطمئنی دریافت کند.
۲-عدم اعلان توقف فعالیت تجاری به دادگاه و رفتار کردن بر خلاف آنچه در ماده ۴۱۳ قانون تجارت برای ورشکسته مقرر شده.
۳- نداشتن يا ناقص بودن دفاتر تجاری .
توصیه می‌کنیم برای توضیحات تکمیلی مقاله ورشکستگی به تقصیر و تقلب را مطالعه نمایید.
ورشکستگی به تقلب
همانطور که از نام آن مشخص است زمانی محقق می‌شود که شخص با فریب و تقلب خود را ورشکسته اعلام کند در صورتی که واقعیت ندارد.
براساس ماده ۵۴۹ قانون تجارت «هر تاجر ورشکسته که دفاتر تجاری خود را مفقود کند یا اينکه بخشی از اموال خود را مخفی کند یا از طریق معاملات صوری اموال خود را از بین ببرد يا از طریق سند سازی دارایی‌هایش را کمتر و دیون خود را بیشتر نشان دهد ورشکسته به تقلب قلمداد می‌شود و برابر قانون مجازات اسلامی‌کیفر داده می‌شود. »
اعلام ورشکستگی | پایان ورشکستگی
برای حفاظت از حقوق طلبکاران و ورشکسته باید ورشکستگی به مراجع ذیصلاح اطلاع داده شود. این وظیفه بر عهده ۳ شخص قرار داده شده است:
طلبکاران
ورشکسته
دادستان
پس از اعلام ورشکستگی از هرگونه تصرف در اموال خود و انجام فعالیت‌های تجاری منع می‌شود. مدیر تصفیه به عنوان قائم مقام او منصوب می‌شود. تا کارهای تصفیه ورشکسته و پایان ورشکستگی را انجام دهد.
توصیه می‌کنیم مقاله اجرای ورشکستگی را مطالعه نمایید.
سوالات متداول
پایان ورشکستگی چیست ؟
پایان ورشکستگی حالتی است که در آن شخص ورشکسته طلب‌های خود را تصفیه نموده است و بین اموال و دارایی او با طلب‌هایش تعادل برقرار شده که در مطلب به تفصیل توضیح داده شده است.
قرارداد ارفاقی چیست ؟
قرادادی است که در آن ورشکسته با طلبکاران خود در خصوص نحوه وصول دیون توافق می‌کند. در مطلب به تفصیل توضیح داده شده است.
چگونه ورشکستگی پایان می‌یابد ؟
هنگامی‌که کلیه دیون ورشکسته تصفیه گردد پایان ورشکستگی اعلام می‌شود. در مطلب به تفصیل توضیح داده شده است.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص پایان ورشکستگی ، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون پایان ورشکستگی پاسخ دهند.
