نفقه به معنی هزینه و خرجی است. زمانی که عقد دائم خوانده می‌شود حقوق و تکالیفی بر عهده زن و مرد قرار می‌گیرد که این حقوق و تکالیف دو طرفه هستند. در حقوق ایران، نفقه از ارکان موجود در ازدواج می‌باشد مثل مهریه و اجرت المثل که بر عهده مرد قرار دارد و این نفقه تحت شرایطی به زن تعلق می‌گیرد. طبق قانون نفقه نسبت به هر دینی که زوج به زوجه دارد ارجحیت دارد. همان طور که مرد باید به زن نفقه بدهد تحت شرایطی هم به زن نفقه تعلق نمی‌گیرد و در ادامه با این موارد بیشتر آشنا می‌شویم.
نفقه زن چیست
در خانواده‌های ایرانی ریاست خانواده غالبا بر عهده مرد است. اما خانم‌هایی هستند که با نشان دادن قدرت خود در اداره کردن امور منزل این ریاست را بر عهده گرفته‌اند و در این بین زوج نمی‌تواند ریاست منزل را به شخص سومی حتی با قرارداد واگذار کند. اساسا می‌بینیم که با ازدواج نفقه یا به عبارتی همان خرجی خانم بر عهده مرد قرار می‌گیرد و مرد بر اساس قرارداد ازدواج موظف به پرداخت نفقه به زوجه می‌باشد. در قانون ایران مرد مسئول تامین نیازهای مادی همسرش است و باید تمام نیازهای زوجه از قبیل خوراک، پوشاک، هزینه‌های درمانی و… را فراهم کند. در عقد موقت زن حقی برای گرفتن نفقه ندارد مگر اینکه ضمن عقد موقت شرط شده باشد.
توصیه می‌کنیم مقاله تمکین و نفقه را مطالعه نمایید.
معیار و مقدار تعیین نفقه زن
زمانی که زنی نفقه خود را طلب کرد و آن را دریافت نکرد می‌تواند با مراجعه به دادگاه خانواده دادخواست دهد و از زوج شکایت کند. کارشناس‌هایی در دادگاه قرار دارند که به بررسی این امر می‌پردازند و نفقه زوجه را بر اساس زندگی حال حاضر زن با همسرش می‌سنجند. عده‌ای از حقوق دانان عقیده داشتند که میزان نفقه با توجه به زندگی زن در خانه پدری‌اش می‌سنجند اما اکنون در دادگاه‌ها این معیار به حساب نمی‌آید. برای دریافت نفقه باید حتما عقد نکاح دائمی باشد و این که زوجه تمکین کند. در تعیین مقدار نفقه هم به شاغل بودن یا نبودن، درآمد داشتن یا نداشتن زن توجه می‌شود. مقدار دقیق نفقه در قانون ذکر نشده است و این بستگی به نیازهای زوجه و توان مالی شوهر دارد.
توصیه می‌کنیم مقاله میزان نفقه را مطالعه نمایید.
اموالی که به عنوان نفقه زن قرار می‌گیرند
این اموال دو نوع هستند:
- اموالی که با استفاده از آن تمام می‌شوند و یا از بین می‌روند مثل خوراکی‌ها.
- اموالی که با استفاده از آن هم از بین نمی‌رود یا تمام هم نمی‌شود که این‌ها شامل خانه، ماشین، طلا و جواهرات و… می‌شود.
عدم تمکین یا نشوز
اگر زوجه از شوهر تمکین نکند یعنی در زندگی خصوصی از او پیروی نکند یا نیازهای جنسی‌اش را برطرف نکند نفقه به وی تعلق نمی‌گیرد.
توصیه می‌کنیم مقاله تمکین و نشوز را مطالعه نمایید.
نتایج عدم تمکین و نشوز زن
- عدم استحقاق برای نفقه.
- حکم دادگاه برای ازدواج مجدد مرد.
- اقامه دعوای طلاق از سوی زوج.
مجازات عدم پرداخت نفقه زن
در صورتی که مرد از دادن نفقه زن خودداری کند زن می‌تواند هم شکایت کیفری کند و هم دادخواست حقوقی بدهد.
شکایت کیفری
پس در صورتی که زوج استطاعت و توان مالی پرداخت نفقه را داشته باشد ولی از پرداخت آن امتناع نماید به حبس از سه ماه و یک روز تا پنج ماه محکوم می‌گردد.
توصیه می‌کنیم مقاله شکایت ترک انفاق را مطالعه نمایید.
دادخواست حقوقی
دادخواست حقوقی برای مواردی است که زوجه بخواهد نفقه ایام گذشته را دریافت کند. در این دادخواست زن می‌تواند از مرد درخواست پرداخت هزینه دادرسی هم داشته باشد و زوجه در صورتی که مرد نتواند نفقه‌اش را بپردازد می‌تواند دادخواست طلاق بدهد.
توصیه می‌کنیم مقاله نفقه معوقه زن را مطالعه نمایید.
نفقه بعد از جدایی (طلاق)
در موردی که طلاق از نوع طلاق رجعی می‌باشد یعنی مرد تا زمانی که عده زن پایان نیافته است می‌تواند به وی رجوع کند و در این صورت دیگر طلاق وجود ندارد و زن و شوهر به حساب می‌آیند در این مورد مرد پس از طلاق تا زمانی که عده زن که بین 2 تا 3 طهر است تمام نشده است مکلف به پرداخت نفقه می‌باشد.
توصیه می‌کنیم مقاله نفقه بعد از طلاق را مطالعه نمایید.
نفقه عده وفات
این نوع نفقه در صورت درخواست زوجه از مال و اموال افرادی که نفقه به عهده آنان است برداشته می‌شود.
توصیه می‌کنیم مقاله نفقه زن بعد از فوت شوهر را مطالعه نمایید.
نفقه ازدواج موقت
در نکاح موقت به زوجه نفقه تعلق نمی‌گیرد مگر اینکه ضمن عقد نکاح پرداخت نفقه به زوجه موقت شرط شده باشد.
توصیه می‌کنیم مقاله نفقه صیغه را مطالعه نمایید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نفقه زن، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون نفقه زن پاسخ دهند.
